Του Αντώνη Πανούτσου
Ακόμα και μια ήττα είναι χρήσιμη αν μπορεί να αναλυθεί. Η συγκέντρωση του κινήματος των Παραιτηθείτε που σίγουρα δεν ήταν καταστροφή αλλά ούτε και ήττα σηκώνει ανάλυση.
Ένα πρόβλημα είναι το όνομα. Όταν ένα κίνημα λέει στην προστακτική «Παραιτηθείτε» σημαίνει ότι μπορεί να το επιβάλει ή έστω να το επισπεύσει. Στην συγκεκριμένη περίπτωση ο μόνος τρόπος θα ήταν λίγος κόσμος με μεγάλη επαναστατική δυναμική ή πολύς κόσμος έστω και με λιγότερη δυναμική. Μια ομάδα 500 κουκουλοφόρων που πετάνε μολότοφ ή μια λαοθάλασσα 100 χιλιάδων πολιτών, αμφότερα δημιουργούν impact. Με αποκλειστικό κοινό την δεύτερη ομάδα οι Παραιτηθείτε υπερεκτίμησαν την εξαθλίωση της μέσης τάξης. Μπορεί να υπερφορολογείται αλλά δεν βρίσκεται σε τέτοιο σημείο ανέχειας που να βγει στους δρόμους. Σε μαρξιστική ανάλυση έγινε λανθασμένη εκτίμηση του κοινωνικού προτσές. Η τιμωρία δεν είναι 20 χρόνια στην Κολιμά αλλά ήταν ένα μισογεμάτο Σύνταγμα.
Η λανθασμένη εκτίμηση στην δυναμική του κινήματος σε μεγάλο βαθμό προκλήθηκε από την γυάλα των χρυσόψαρων που λέγεται facebook. Επικοινωνώντας με άτομα κάποιος έχει επιλέξει σαν φίλους, δηλώνοντας ενδιαφέρον σε εκδηλώσεις πολλές φορές από ευγένεια, το facebook παραμορφώνει την πραγματικότητα. Δημιουργεί δυναμικές που δεν υπάρχουν. Ενώ στο fb η συγκέντρωση έμοιαζε να μαζεύει πολλές χιλιάδες στο Σύνταγμα οι περισσότεροι που είχαν πάει δεν έμοιαζαν κλασικές περιπτώσεις χρηστών των social media. Επιβεβαιώνοντας την υποψία ότι οι ήρωες του πληκτρολογίου δύσκολα γίνονται μαχητές του δρόμου.
Κάτι άλλοι που είχε παρατηρηθεί στην συγκέντρωση του 2016 αλλά και σε αυτή ήταν η έλλειψη της «μεγάλης στιγμής». Σε συγκέντρωση αντιεξουσιαστών η μεγάλη στιγμή είναι το πλάκωμα με τα ΜΑΤ. Σε πορεία κομμάτων η διαδρομή στους δρόμους. Σε συγκέντρωση κόμματος η ομιλία του αρχηγού στο τέλος. Το format είναι σαφές. Κάτι που ξεκινάει σε χαμηλούς τόνους για να ολοκληρωθεί θριαμβευτικά. Το πρόβλημα της εφετινής αλλά και της προηγούμενης συγκέντρωσης των Παραιτηθείτε είναι ότι η μεγάλη στιγμή βρισκόταν στην αρχή. Όταν κάποιος συναντούσε τους φίλους του. Η συνέχεια ήταν μια άσκηση υπομονής. Προγραμματισμένη μάλιστα αφού ανακοινώθηκε ότι δεν θα υπάρξουν ομιλίες αλλά η συγκέντρωση θα τελειώσει στις 10. Είναι φυσικό μετά από λίγο κάποιος να άρχιζε να κοιτάζει το ρολόι του. Και οι ανατροπές των κυβερνήσεων έχοντας στο μυαλό το «πέρασε η ώρα, να φύγουμε;».
Ένα άλλο συμπέρασμα είναι ότι το επετειακό στοιχείο δεν λειτουργεί. Το καλοκαίρι του 2012 έγινε προσπάθεια να μαζευτούν ξανά οι αγανακτισμένοι στο Σύνταγμα. Πήγε άπατη. Τα αποθέματα αγανάκτησης είχαν εξαντληθεί στις διαμαρτυρίες του 2011. Στην χθεσινή συγκέντρωση αν υπήρχε κίνδυνος εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ θα υπήρχε δυναμική. Σαν reunion «να πάμε όπως κάθε χρόνο» ήταν αδύνατον να αποκτήσει.
Ρόλο έπαιξε και ότι η συγκέντρωση δεν είχε την στήριξη της ΝΔ. Η συγκέντρωση από την ΝΔ αντιμετωπίστηκε επιφυλακτικά. Ένας λόγος ήταν ότι οι Παραιτηθείτε κράτησαν επίσης αποστάσεις κάνοντας κριτική στην ΝΔ για ανύπαρκτη αντιπολίτευση στον ΣΥΡΙΖΑ. Ο κύριος όμως λόγος ήταν η επιλογή του τρόπου της αντιπαράθεσης. Από χαρακτήρα ο Κυριάκος Μητσοτάκης ακολουθεί την στρατηγική της κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης και όχι της σύγκρουσης στο πεζοδρόμιο. Οπότε η συγκέντρωση δεν κολλούσε στην ευρύτερη στρατηγική. Σε επίπεδο στελεχών υπήρχε επιφυλακτικότητα. Αν στο Σύνταγμα υπήρχε λαοθάλασσα κάποιοι θα είχαν κατέβει. Βλέποντας όμως ότι η πλατεία δεν γεμίζει έμειναν να παρακολουθούν την εκδήλωση από την Βουλή.
Σε ατομικό επίπεδο όποιος πήγε μπορεί να είναι υπερήφανος. Οι αριθμοί στις μάχες δεν παίζουν ρόλο. Το είπε και ο Ερρίκος ο Ε' στην St Crispin''s Day Speech πριν την μάχη του Αζενκούρ «The fewer men, the greater share of honour». Σε πολιτικό όμως το κίνημα των Παραιτηθείτε πρέπει να επαναπροσδιορισθεί. Πιθανόν να έχει ρόλο. Ο οποίος όμως δεν μπορεί να είναι της τάξης των αποφοίτων που μαζεύτηκαν για να θυμηθούν τα παλιά.
