Του Σταύρου Κωνσταντινίδη
Το πρώτο συμπέρασμα είναι πως η αγορά ξεπερνάει με ταχύτητα φωτός το θεσμικό πλαίσιο που διαθέτει μια χώρα. Το δεύτερο ότι η εναλλακτικότητα του τρόπου μετακίνησης έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και λύνει τα χέρια του πολίτη-καταναλωτή τόσο για λόγους χρηστικούς όσο και ψυχαγωγικούς. Το ερώτημα είναι: Πώς μπορεί να ενσωματωθεί με ενάργεια το νέο προϊόν, χωρίς να ευνουχιστεί ως ιδέα, αλλά ταυτόχρονα να τηρηθούν οι απαραίτητοι κανόνες ασφάλειας;
Ευφάνταστες και καινοτόμες λύσεις αντιμετωπίζουν με εντυπωσιακό τρόπο πολλά προβλήματα, αλλά προκαλούν νέα σε μια μεταμοντέρνα σφαίρα. Για να δούμε μερικά παραδείγματα. Το Airbnb έφερε μία παγκόσμια επανάσταση στην κινητικότητα του τουρισμού, αλλά έθιξε την υφιστάμενη ξενοδοχειακή αγορά ή αλλοίωσε την κτηματογορά και την περιβαλλοντική συνοχή σε πολλές πόλεις.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το Facebook και το Instagram και άλλες διαδικτυακές πλατφόρμες, έβαλαν σε μια νέα διάταση την παγκόσμια επικοινωνία, ταυτόχρονα όμως έχουν μεταβληθεί σε χωνευτήρι των fake news και της εμπορίας εκατομμυρίων προσωπικών δεδομένων.
Τα ηλεκτρικά πατίνια σε ολόκληρο τον κόσμο πρόσφεραν μια εναλλακτική και εύκολη δυνατότητα ατομικής μετακίνησης, χωρίς ρύπους και παράλληλα ανέτρεψαν τους κώδικες κυκλοφορίας δημιουργώντας υψηλό κίνδυνο τροχαίων ατυχημάτων. Όταν η λύση προκύπτει από την ελεύθερη αγορά της τεχνολογικής καινοτομίας, είναι λογικό το κρατικό θεσμικό πλαίσιο να αργεί ή να αδυνατεί να αντιδράσει. Ας αναλύσουμε το ζήτημα με τα ηλεκτρονικά πατίνια.
Δεν θα αργούσε πολύ. Έγινε το πρώτο θανατηφόρο ατύχημα με ηλεκτρικό πατίνι στο Παρίσι. Ακολούθησαν και άλλα σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και πολλοί τραυματισμοί στις ελληνικές πόλεις. Τι πρέπει να κάνουμε; Πώς πρέπει η σύγχρονη πόλη να διαχειριστεί τις εναλλακτικές μεταφορές, οι οποίες, λόγω της καινοτομίας τους, της χρήση της αγοράς του διαμοιρασμού, της εύκολης διάδρασης του πολίτη, υπερβαίνουν τα κανονιστικά πλαίσια των κρατών;
Για να εξηγούμαστε: Από την αρχή το ηλεκτρικό πατίνι και ο μοντέρνος τρόπος διάθεσής του στο κοινό, με ευκολία πρόσβασης όπου το βρεις και με τη χρήση μιας εφαρμογής στο κινητό, είναι σχεδόν μία επαναστατική καινοτομία ως εναλλακτικός τρόπος μετακίνησης μέσα στις πόλεις. Ωστόσο, βρεθήκαμε στο σημείο όπου κάτι καινοτόμο και μοντέρνο ξεπερνάει τη βαριά και δυσκίνητη δημόσια διοίκηση, που ούτε είχε προδιαγραφές ενσωμάτωσης του νέου προϊόντος ούτε πρόλαβε να αντιδράσει ρυθμιστικά ύστερα από αρκετό καιρό. Αυτό βέβαια συνέβη σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο, ώσπου πριν από λίγες ημέρες είχαμε το πρώτο θανατηφόρο ατύχημα στο Παρίσι.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το ηλεκτρικό πατίνι είναι το πιο ελαφρύ μέσο μετακίνησης και ταυτόχρονα το πιο ευάλωτο για πρόκληση ατυχήματος, ακόμη και από το ποδήλατο. Ενας άνθρωπος σχεδόν απροστάτευτος κινείται πάνω σε μια σανίδα με δύο ρόδες με μια ταχύτητα μεγαλύτερη του ποδηλάτου και με δυνατότητα ελιγμών μικρότερη της μοτοσικλέτας.
Δεν απαιτείται δίπλωμα οδήγησης, δεν ελέγχεται η ηλικία και δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός κίνησης σε δρόμους ή πεζοδρόμια. Ο ιδιωτικός φορέας διάθεσης των πατινιών χρησιμοποιεί ελεύθερα τον δημόσιο χώρο, χωρίς δυνατότητα ελέγχου της επιβάρυνσης ή της παρεμπόδισης, και διαχειρίζεται ακόμη και τη συλλογή και συντήρηση μέσω της αγοράς διαμοιρασμού με ιδιώτες και είναι άγνωστο αν οι συναλλαγές υπόκεινται στις βασικές απαιτήσεις έκδοσης τιμολογίου και τα σχετικά.
Είναι θεματάκια αυτά, αλλά όλα αντιμετωπίσιμα, είμαι βέβαιος και με τη συνεργασία των εταιρειών.
Το πρώτο συμπέρασμα είναι πως η αγορά ξεπερνάει με ταχύτητα φωτός το θεσμικό πλαίσιο που διαθέτει μια χώρα. Το δεύτερο ότι η εναλλακτικότητα του τρόπου μετακίνησης έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και λύνει τα χέρια του πολίτη- καταναλωτή τόσο για λόγους χρηστικούς όσο και ψυχαγωγικούς. Το ερώτημα είναι: Πώς μπορεί να ενσωματωθεί με ενάργεια το νέο προϊόν, χωρίς να ευνουχιστεί ως ιδέα, αλλά και ταυτόχρονα να τηρηθούν οι απαραίτητοι κανόνες ασφάλειας;
Η αλήθεια είναι πως κινούμενα στους δρόμους τα πατίνια κινδυνεύουν ακόμη περισσότερο και από τα ποδήλατα. Στους δρόμους, με δεδομένο τη βασική κίνηση των αυτοκινήτων κάθε άλλο μέσο, που ακολουθεί διαφορετικό μοτίβο ευελιξίας, ταχύτητας και δυνατότητας αντίδρασης, δημιουργεί πρόβλημα. Επομένως στους δρόμους χωράνε, πέραν των αυτοκινήτων, μόνο τα μηχανοκίνητα δίκυκλα.
Τα πατίνια θα μπορούσαν να κυκλοφορούν στα πεζοδρόμια, χωρίς μεγάλο κίνδυνο για τους πεζούς στην Ελλάδα, αλλά σίγουρα ενοχλώντας την απρόσκοπτη κίνησή τους σε μεγάλο βαθμό. Και να φανταστεί κανείς ότι στη Δανία ή στην Ολλανδία, όπου οι ποδηλατόδρομοι διατρέχουν ολόκληρες τις πόλεις, απαγορεύεται η κίνησή στους σε πεζόδρομους γιατί δημιουργούνται συχνά ατυχήματα με πεζούς.
Επομένως πατίνια και ποδήλατα, ως ισόβαθμα ισχύος εναλλακτικά μέσα μετακίνησης, θα έπρεπε να κυκλοφορούν σε ποδηλατοδρόμους.
Ποδηλατοδρόμους που η χώρα δεν διαθέτει, γιατί έχει μείνει οικτρά πίσω σε σχέση με τη μοντέρνα διαχείριση της βιώσιμης κινητικότητας στον σύγχρονο κόσμο. Με άλλα λόγια, έτσι όπως είναι οργανωμένες οι ελληνικές πόλεις δεν μπορούν να σηκώσουν μια καινοτομική προσφορά της ιδιωτικής οικονομίας και μια εναλλακτική δυνατότητα μετακίνησης. Φτιάξτε μεγάλους ποδηλατοδρόμους σε όλες τις πόλεις της χώρας, είναι η προτροπή προς τους νέους δημάρχους και τη νέα κυβέρνηση, γιατί η προηγούμενη δεν έκανε τίποτα απολύτως για την καθημερινότητα του συγκοινωνιακού προβλήματος οπουδήποτε στην Ελλάδα.
Τα υπόλοιπα μικροθέματα των πατινιών, όπως η διαχείριση και το τέλος της κατάληψης του δημόσιου χώρου, η παροχή της υπηρεσίας προς ενηλίκους ή άνω των 16 ετών, η ευθύνη του γονέα κ.λπ., είναι θέματα που διευθετούνται.
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο Παρασκευής 18 Οκτωβρίου
