Αν η Τουρκία προχωρήσει σε έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας τότε θα παραβιάσει κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας, δηλώνει στο liberal.gr ο Κωνσταντίνος Φίλης, τονίζοντας πως σε αυτή την περίπτωση όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά και πάνω στο τραπέζι. Σημειώνει δe πως αν εξαντληθούν οι διπλωματικές οδοί και οι νομικές παρεμβάσεις τότε το τελευταίο που μένει είναι η στρατιωτική απάντηση αν και όλοι απεύχονται μια τέτοια εξέλιξη.
Σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Διευθυντή του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων η Τουρκία δείχνει διατεθειμένη να προχωρήσει σε σχετικές ενέργειες για έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Στόχος πάντως δείχνει να είναι, όπως σημειώνει να δείξει προς όλους ότι μπορεί να το κάνει προκειμένου να αναδείξει την ηγεμονική της θέση στην περιοχή αλλά και να επιχειρήσει να σύρει σε διαπραγματεύσεις την ελληνική πλευρά με τους όρους της.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τον Κ. Φίλη με τις διαδικασίες που ακολουθεί και με τη χρήση των 6 ναυτικών μιλίων, που σημειωτέον είναι χωρικά ύδατα και όχι υφαλοκρηπίδα η οποία επεκτείνεται μέχρι τα 12, η Τουρκία θέλει να αποκόψει το Κρητικό πέλαγος από τα Δωδεκάνησα να απομονώσει το Καστελόριζο και να θέσει εκτός Ανατ. Μεσογείου την Ελλάδα.
Στο πλαίσιο αυτό επισημαίνει πως το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας που η χώρα μας επικαλείται τη δικαιώνουν και περιλαμβάνουν πρόνοιες που πρέπει να αξιοποιηθούν. Καταλήγει δε λέγοντας ότι η οριοθέτηση ΑΟΖ αποτελεί λύση και απάντηση στην Τουρκία. Μάλιστα αναφέρει πως η οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο βρίσκεται σε καλό δρόμο και ίσως σύντομα υπάρξουν και εξελίξεις γεγονός πως θα δημιουργήσει μια νομική βάση με μια νόμιμη συμφωνία άμεσα αξιοποιήσιμη από την ελληνική πλευρά.
Συνέντευξη στον Τάσο Ευαγγελίου
- H Τουρκία εμφανίζεται να κλιμακώνει περαιτέρω την ένταση με Ελλάδα. Πώς βλέπετε τις κινήσεις με το αίτημα της Κρατικής Εταιρείας Πετρελαίου για έρευνες σε περιοχές εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας;
Είναι μια κίνηση με συγκεκριμένες σκοπιμότητες που υπηρετούν ένα ευρύτερο σχέδιο. Οι λόγοι που η Τουρκία προχωρά αυτή τη στιγμή σε αυτή είναι τρεις:
Πρώτον θέλει να δείξει πως είναι η ηγεμονική δύναμη στην περιοχή και κανείς δεν έχει τη δυνατότητα ή και την επιθυμία να την αμφισβητήσει. Άρα με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά δοκιμάζει και την Ελλάδα και τους συμμάχους και τους εταίρους. Επιθυμεί να δείξει ότι είναι αποφασισμένη να πάει μέχρι τέλους. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως θα το πράξει, εντούτοις αυτή τη στιγμή δείχνει ακριβώς ότι έχει τη δυνατότητα αν το θελήσει.
Δεύτερον είναι μια κίνηση η οποία αποκρούει τα τριμερή συστήματα που διαμορφώθηκαν τα τελευταία χρόνια μεταξύ Ελλάδος Ισραήλ και Κύπρου καθώς και Ελλάδος- Αιγύπτου και Κύπρου. Και μάλιστα αυτό που είχε ενοχλήσει την Τουρκία ήταν η συμμετοχή των Αμερικανών και των Γάλλων σε αυτά τα σχήματα. Τώρα δείχνει πως είναι σε θέση να δείξει πως μπορεί να τα αποτρέψει θεωρώντας η ίδια πως βρέθηκε σε θέση απομόνωσης από τις περιφερειακές εξελίξεις.
Τρίτον με την κίνηση αυτή η Τουρκία επιχειρεί να αποκόψει το Κρητικό πέλαγος από τα Δωδεκάνησα, να απομονώσει το Καστελόριζο και να αποκόψει την Ελλάδα από την Ανατολική Μεσόγειο.
Θα έλεγα ότι υπάρχει και ένας επιπλέον λόγος. Με αυτή την κίνηση εκτιμά πως βάζει ένα δίλημμα στην Ελλάδα να διαπραγματευτεί μαζί της και με τους όρους της ή να αντιμετωπίσει μια κατάσταση που για τη γείτονα θα είναι τετελεσμένη. Βέβαια αυτή δεν θα είναι de jure, δηλαδή νομικά ισχυρή αλλά θα είναι de facto όπως συνέβη και με το τουρκολιβυκό σύμφωνο, το οποίο υπενθυμίζω είναι παντελώς νομικά αβάσιμο, αλλά είναι κάτι που πλέον θα το έχουμε μαζί μας
- Εμείς επικαλούμαστε το διεθνές δίκαιο στις σχέσεις με την Τουρκία. Πόση σημασία έχει όμως αυτό όταν η Ελλάδα αντιμετωπίζει αυτή τη στάση και τις συνεχείς προκλήσεις;
Το Διεθνές Δίκαιο έχει πολλές πρόνοιες και διατάξεις τις οποίες εμείς εκτός από το να τις επικαλούμαστε καλό θα ήταν και να τις αξιοποιήσουμε. Πράγματι έχουμε δίπλα μας μια χώρα που είναι αναθεωρητική. Και μάλιστα με μια κινητικότητα που είναι κλιμακούμενη και αποσκοπεί στο να αποστερήσει την Ελλάδα από τη δυνατότητα να ασκεί πλήρως τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Άλλωστε και αυτό που κάνει με τη διαδικασία για την έρευνα στα οικόπεδα εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας είναι να μας αναγνωρίζει συρρικνωμένη κυριαρχία, αφού τα χωρικά ύδατα είναι κυριαρχία και να εκμηδενίζει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Δηλαδή την υφαλοκρηπίδα.
Νομικά έχουμε εργαλεία στο οπλοστάσιο μας και θα τα χρησιμοποιήσουμε, αλλά θα πρέπει να προχωρήσουμε σε μια οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Αυτή θα είναι μια “κίνηση-ματ”, προς αυτή εργαζόμαστε και θέλω να πιστεύω πως θα έχουμε σύντομα καλά νέα από αυτόν τον τομέα. Σε μια τέτοια περίπτωση θα έχουμε μια καθόλα νόμιμη, βάσει του δικαίου της θάλασσας, συμφωνία και θα είναι η μοναδική στη συγκεκριμένη περιοχή, η οποία προφανώς θα αλληλοεπικαλυφθεί με το τουρκολιβυκό σύμφωνο.
Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχει μια βάση για τη δημιουργία νομικής διαφοράς. Μέσα από αυτή την ενέργεια η Ελλάδα κατοχυρώνει και τις δίκαιες θέσεις της σε σχέση με το ποια είναι η υφαλοκρηπίδα της και η ΑΟΖ. Πρέπει να σημειωθεί ότι τα δικαιώματα τα εκφράζεις με διαφόρους τρόπους αλλά τα κατοχυρώνεις μέσω συμφωνιών.
- Η Τουρκία ασχολείται όμως με το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας με τον δικό της θα έλεγε κανείς τρόπο. Ποια η γνώμη σας;
Η Τουρκία κάνει επίκληση κάποιων ερμηνειών που είναι κομμένες και ραμμένες στα μέτρα της, αλλά παραγνωρίζει τη συνολική εικόνα. Δηλαδή ουσιαστικά διαστρεβλώνει τους διεθνείς κανόνες. Αυτή τη μεθόδευση τη γνωρίζουμε και θα έλεγα πως την αντιμετωπίζουμε ανάλογα.
- Κάντε μας μια εκτίμηση σχετικά με τα αιτήματα της Τουρκικής Κρατικής Εταιρείας Πετρελαίου, τα οποία δείχνουν να κινούνται στο όριο των έξι ναυτικών μιλίων, με την τουρκική πλευρά να δηλώνει πως δεν υπάρχει θέμα...
Να ξεκαθαρίσουμε το εξής, το όριο των έξι ναυτικών μιλίων στο οποίο αναφέρεστε είναι το όριο των χωρικών μας υδάτων με βάση την υφιστάμενη κατάσταση. Τα χωρικά ύδατα είναι κυριαρχία. Οτιδήποτε κάνει η Τουρκία στα 6,1 ναυτικά μίλια, στα 7, στα 10 ή στα 12 που σχετίζεται με τον βυθό, δηλαδή με τη σεισμογραφική έρευνα, αποτελεί παραβίαση της υφαλοκρηπίδας μας, δηλαδή αποτελεί παραβίαση κυριαρχικού δικαιώματος. Διότι πρέπει να γίνει σαφές σε όλους. Άλλο πράγμα τα χωρικά ύδατα και άλλο η υφαλοκρηπίδα.
Με λίγα λόγια, από τα 6 ναυτικά μίλια μέχρι και τα 12 μίλια, η Τουρκία μπορεί να κάνει βόλτες. Είναι ανοιχτή θάλασσα. Αλλά δεν μπορεί να τρυπήσει. Δεν μπορεί να κάνει έρευνα στο βυθό. Θα παραβιάσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας.
- Δηλαδή επιχειρεί με αυτή τη διαδικασία η Άγκυρα να θέσει σε εφαρμογή και κυρίως να διευρύνει το τουρκολιβυκό σύμφωνο;
Στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτό που κάνει είναι να διευρύνει το τουρκολιβυκό σύμφωνο γεωγραφικά. Αυτό δεν αποτελεί νέα απαίτηση. Είναι κομμάτι των συντεταγμένων που η Τουρκία έχει καταθέσει στον ΟΗΕ .
- Εκτιμάτε πως η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί και θα κλιμακωθεί; Υπάρχει πιθανότητα επαναφοράς της έντασης και στον Έβρο;
Στην περίπτωση του Έβρου θεωρώ ότι υπερβάλλουμε και ότι “πέφτουμε” στην τουρκική προπαγάνδα. Είναι δύσκολο εκτιμώ για την Τουρκία να επαναλάβει όσα έκανε προ μηνών στον Έβρο. Διότι και η ελληνική πλευρά είναι ακόμη πιο έτοιμη αλλά και ο Έβρος παρά τα όποια περάσματα δεν είναι τόσο μη ελέγξιμος όσο το Αιγαίο. Η Τουρκία έχασε διπλωματικά ένα χαρτί με αυτό που κατάφερε η ελληνική πλευρά και δεν νομίζω ότι θα ήθελε να επαναλάβει το ίδιο λάθος.
Στον Έβρο η Τουρκία δείχνει να έχει πάρει το μάθημα της. Κοιτάξτε στον Έβρο προσπαθούν πάντα να περάσουν μικροί αριθμοί μεταναστών και προσφύγων όπως και οι παράνομοι έμποροι. Αυτό που είδαμε όμως με κάποιες χιλιάδες να περιμένουν να περάσουν ακόμη και μαζικά στην Ελλάδα δύσκολα θα επαναληφθεί
- Ποια νομίζετε πως θα είναι τα επόμενα βήματα της Τουρκίας;
Κοιτάξτε, εφόσον εγκριθεί το αίτημα της τουρκικής κρατικής εταιρείας πετρελαίου και εφόσον ούτε η Ελλάδα, ούτε και οι σύμμαχοί μας καταφέρουν να καταστήσουν σαφές στην Τουρκία πως αυτή η ενέργεια μπορεί να ανάψει ένα φιτίλι σε μια έτσι και αλλιώς κρίσιμη στροφή των ελληνοτουρκικών σχέσεων, τότε δεν αποκλείεται η Άγκυρα να προχωρήσει στη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών
- Και η ελληνική αντίδραση που θα πρέπει να είναι;
Κοιτάξτε υπάρχει το διπλωματικό πεδίο στο οποίο μπορεί να κινηθεί η ελληνική πλευρά. Έχουμε και το ανάλογο νομικό οπλοστάσιο όπως έχω εξηγήσει και το οποίο μας επιτρέπει να αντιμετωπίσουμε νομικά τις τουρκικές προθέσεις και προκλήσεις. Η ελληνική πλευρά μπορεί να λάβει και αντίμετρα, καθώς επίσης να προχωρήσει ακόμη και σε κάποιο είδος αντιποίνων.
Και βέβαια το τελευταίο μέτρο, που θέλουμε ως χώρα να αποφύγουμε αλλά αν υπάρξει παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων, μπορεί και να μη το αποφύγουμε, είναι η στρατιωτική απάντηση. Εκτιμώ πως δεν το θέλει η Τουρκία, όπως δεν το θέλουμε και εμείς. Όμως αυτό θα είναι μονόδρομος από ένα σημείο και μετά.
Και αυτό πρέπει να καταστεί σαφές προς όλους. Διότι αν η διπλωματία και τα νομικά μέτρα δεν αποδώσουν και αν δεν ληφθούν υπόψη και τα όποια αντίμετρα τότε όλα τα σενάρια είναι πάνω στο τραπέζι.
