Είναι ζήτημα χρόνου να καταλάβει ο Ερντογάν ότι η απόπειρα να παρακάμψει το σύστημα της Αμερικής και τους νόμους της δεν πρόκειται να αποδώσουν. Ακόμη και αν επιχειρήσει να «καλοπιάσει» τον Μπάιντεν, το Κογκρέσο δεν πρόκειται να του χαρίσει άλλο χρόνο και θα του επιβάλει κυρώσεις για την ενεργοποίηση των ρωσικών πυραύλων S-400, σημειώνει ο Μάικλ Ρούμπιν, αναλυτής μιας από τις γνωστότερες «δεξαμενές σκέψης» στην Ουάσινγκτον, του American Enterprise Institute.
Ο Ρούμπιν, ο οποίος έχει κατηγορηθεί από τον Ερντογάν για υποστήριξη και διάπραξη αδικημάτων υπέρ των Γκιουλενιστών, εξηγεί ότι ολόενα και λιγότεροι αμερικανοί βουλευτές στηρίζουν πλέον τις τουρκικές θέσεις, ενώ ακόμη και όσοι έχουν απομείνει, δεν επηρεάζουν ιδιαίτερα τις αποφάσεις της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.
Εκτιμά ότι το επόμενο εξάμηνο, δηλαδή στα τέλη της θητείας Τραμπ και το πρώτο διάστημα της θητείας Μπάιντεν κατά το οποίο αυτή θα βρίσκεται σε καθεστώς «εκμάθησης» είναι πολύ υψηλός ο κίνδυνος πρόκλησης από την Τουρκία ενός θερμού επεισοδίου απέναντι στην Ελλάδα. Οσο για τον Κόλπο της Σούδας, θεωρεί ότι αυτή θα μπορούσε να γίνει από πλευράς σημασίας το νέο Ιντσιρλίκ στην περιοχή της Μεσογείου.
Συνέντευξη στον Γιάννη Μαντζίκο
- Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι ο Πρόεδρος Τραμπ κατηγορήθηκε ότι ήταν πολύ «μαλακός» απέναντι στην Τουρκία, τι θα μπορούσε αλλάξει με τη διοίκηση του Μπάιντεν;
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα μάθει γρήγορα ότι οι προσπάθειές του να παρακάμψει τους νόμους και το σύστημα της Αμερικής δεν πρόκειται να αποδώσουν. Για δεκαετίες, η βάση της σχέσης ΗΠΑ-Τουρκίας ήταν πολύπλευρη: Κογκρέσο, στρατιωτικοί δεσμοί, ανταλλαγή πληροφοριών, διπλωματία, ακόμη και δια μέσω της κοινωνίας των πολιτών.
Σήμερα όμως, ολoένα και λιγότεροι αμερικανοί βουλευτές στηρίζουν τις τουρκικές θέσεις και ακόμη και όσοι έχουν απομείνει δεν επηρεάζουν ιδιαίτερα τις αποφάσεις της εξωτερικής πολιτικής. Ο στρατός των ΗΠΑ δεν εμπιστεύεται την Τουρκία εδώ και χρόνια, την ώρα που μια εκ των σημαντικότερων συζητήσεων στους διαδρόμους της CIA είναι εάν ο Χακαν Φινταν, αρχηγός πληροφοριών της Τουρκίας, είναι πιθανό να προδώσει τα αμερικανικά μυστικά στους Ιρανούς ή στο Ισλαμικό Κράτος. Ακόμα κι αν ο Ερντογάν κατά κάποιον τρόπο μπορούσε να «καλοπιάσει» τον Μπάιντεν, το Κογκρέσο δεν θα χάσει άλλο χρόνο για να του επιβάλει κυρώσεις για την ενεργοποίηση των ρωσικών πυραύλων S-400. Μην ξεχνάτε άλλωστε ότι ο Ερντογάν έχει σημαντικό πρόβλημα καθώς η αναλογία λίρας δολαρίου θα φτάσει το 15/1.
- Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι ο Ερντογάν θα αμβλύνει την επιθετική του πολιτική στο Αιγαίο υπό τη διοίκηση Μπάιντεν, συμφωνείτε με αυτήν την άποψη;
Όχι. Σίγουρα, η ανάπτυξη στενών στρατιωτικών και στρατηγικών δεσμών των ΗΠΑ με την Ελλάδα και την Κύπρο θα συνεχιστεί. Ακόμη όμως και αν ο Μπάιντεν δεν είναι πρόθυμος να δώσει στον Ερντογάν «λευκή επιταγή», αυτό δεν σημαίνει οτι θα τον τιμωρήσει. Υπάρχουν ακόμα αρκετά άτομα στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ που πιστεύουν ότι μια παραδειγματική τιμωρία της Τουρκίας για τις ενέργειές της θα υπονομεύσει οποιαδήποτε πιθανή συμφιλίωση μετά την εποχή Ερντογάν. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για ένα επεισόδιο είναι τους επόμενους έξι μήνες, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου ανάμεσα στο τέλος της θητείας Τραμπ και τους πρώτους μήνες του Μπάιντεν, καθώς η ομάδα του πρόεδρου θα βρίσκεται ακόμα σε καθεστώς «εκμάθησης».
- Σε κάθε περίπτωση τι βλέπετε σε ότι αφορά τυχόν αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας για την αμερικανική εξωτερική πολιτική;
Εκτιμώ ότι η Ελλάδα είναι πρόθυμη, ο Κόλπος της Σούδας θα μπορούσε να γίνει το νέο Ιντσιριλικ, χωρίς τα πυρηνικά όπλα. Το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι δημοκρατία παίζει ιδιαίτερο ρόλο, αφού δεν πρόκειται για συμμαχία ανάγκης αλλά για μια σχέση με κοινές αξίες.
- Με δεδομένο ότι ο Τραμπ έχει αποσυρθεί από την Εγγύς και τη Μέση Ανατολή, περιμένετε από την εξωτερική πολιτική του Μπάιντεν, μια επανάληψη της περιόδου Ομπάμα;
Ορισμένες χώρες - συγκεκριμένα η Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ - αποτελούν πυλώνες της εξωτερικής πολιτικής μας.
Ο Μπάιντεν θα παγιδευτεί επίσης από τη ρητορική του για την ανάγκη απομάκρυνσης από τη Ρωσία. Μια νέα προσέγγιση με το Ιράν ίσως αποξενώσει πολλές αραβικές χώρες του Κόλπου. Και ίσως θα υπάρξει μεγαλύτερη πίεση στην Αίγυπτο για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Έτσι, υποψιάζομαι ότι έχετε δίκιο: Για τη Μέση Ανατολή, ο Μπάιντεν θα είναι η νέα εκδοχή της πολιτικής του Ομπάμα.
- Βλέπετε το ΝΑΤΟ να παίζει διαφορετικό στο εξής; Θα ασκήσει πίεση ο Μπάιντεν στη Γερμανία για να δαπανήσει περισσότερα για τη συμμαχία την ώρα που ο κίνδυνος από τη Ρωσία αυξάνεται για αρκετά μέλη της συμμαχίας;
Σε ιδιωτικές συζητήσεις ακόμα και οι πλέον σκληροί επικριτές του Τραμπ παραδέχονται ότι κατάφερε να κάνει τα μέλη του ΝΑΤΟ να ξοδέψουν περισσότερα. Δεν νομίζω ότι ο Μπάιντεν θα συνεχίσει να ασκεί την ίδια πίεση, αλλά, ταυτόχρονα, θα επιβεβαιώσει ότι η δέσμευση των ΗΠΑ για τη συμμαχία υπερβαίνει τα χρήματα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως στο ΝΑΤΟ θα παραμείνει η Τουρκία, μια χώρα που έχει αγοράσει ενα ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα θέλοντας παράλληλα να παραμείνει μέλος της συμμαχίας.
