Ένας από τους πλέον διαδεδομένους μύθους της κομμουνιστικής ιδεολογίας και των απολογητών του σταλινικού ζόφου, είναι εκείνος που θέλει τον «Ηγέτη του παγκόσμιου προλεταριάτου», τον «Πατέρα όλων των λαών», την «Ζωντανή ελπίδα της ανθρωπότητας» να διάγει λιτό, σχεδόν ασκητικό βίο.
Ποιος δεν έχει ακούσει για το σιδερένιο, στρατιωτικό κρεβάτι, όπου ξεκουραζόταν ο Ηγέτης; Ποιος δεν έχει ακούσει για τα λιτά γεύματα του πρώην σπουδαστή Θεολογικής σχόλης; Ποιος δεν έχει ακούσει για τις φθαρμένες μπότες με τις οποίες κυκλοφορούσε ο μυστακοφόρος τύραννος;
Δάκρυα συγκίνησης και αφοσίωσης κυλούν στα μάγουλα των απολογητών του ζόφου, όταν προφέρουν το όνομα του Στάλιν. Και, στη συνέχεια, φροντίζουν να αποδώσουν τιμές στο εικόνισμα με την μορφή του, επιβεβαιώνοντας για άλλη μία φορά το βαθιά ψυχολογικό, σχεδόν μεταφυσικό, υπόστρωμα της πίστης τους, η οποία αγγίζει τα όρια της υστερίας.
Πόσα όμως από αυτά, αντιστοιχούν στην αλήθεια;
Ο Στάλιν ήταν παμπόνηρος. Πολύ πιο έξυπνος από τους οπαδούς και συνεχιστές τους. Σε καμία όμως περίπτωση δεν ζούσε βίο ασκητικό.
Ειδικά για τον Στάλιν, είχαν χτιστεί τρία εξοχικά ενδιαιτήματα, οι γνωστές ως Ντάτσες του Στάλιν στην Μόσχα, άλλες δέκα στον Καύκασο και τέσσερις στην Κριμαία.
Η πιο γνωστή απ’ όλα, με το όνομα «Εγγύς» ή «Κοντινή» ήταν στην Κουντσέβσκαγια, στην οποία ο Στάλιν έζησε είκοσι ολόκληρα χρόνια. Αρχιτέκτονας της συγκεκριμένης ντάτσας ήταν ο Μιρόν Μερζάνοφ, ο οποίος το 1943 κατηγορήθηκε ως εχθρός του λαού και καταδικάστηκε με το περιβόητο άρθρο 58 του σοβιετικού Ποινικού Κώδικα σε 10ετή εγκλεισμό στα Γκουλάγκ, μαζί με τους συναδέλφους και την σύζυγό του. Ο ίδιος γλίτωσε, η σύζυγός του όμως άφησε την τελευταία της πνοή στα φρικτά στρατόπεδα καταναγκαστικών έργων.
Όλες οι ντάτσες του Στάλιν ήταν βαμμένες πράσινες, γιατί ο ίδιος φοβόταν πάρα πολύ τις αεροπορικές επιθέσεις. Σε ορισμένες από αυτές μάλιστα, είχαν κατασκευαστεί ειδικά καταφύγιο.
Η φύλαξή τους, είχε ανατεθεί σε ειδικές μονάδες του Λαϊκού Κομισαριάτου Εσωτερικών Υποθέσεων (N.K.V.D.). Σε μία έκταση 50 - 100 εκταρίων, υπήρχαν διάφορες περιφράξεις: σειρές αγκαθωτών συρματοπλεγμάτων, μεταλλικά αντιαρματικά εμπόδια, φράχτες ύψους έξι μέτρων.
Η εξωτερική περίμετρος της ντάτσας, σε απόσταση μερικών χιλιομέτρων από το κτίριο, ήταν στην ευθύνη των στρατευμάτων της N.K.V.D. Η αντιαεροπορική άμυνα ήταν αρμοδιότητα των αντίστοιχων στρατευμάτων των ενόπλων δυνάμεων, ενώ οι γύρω περιοχές είχαν κηρυχθεί απαγορευμένες για κάθε είδους πτήσεις.
Πίσω από τον πανύψηλο φράχτη, ξεκινούσε η εσωτερική περίμετρος, η οποία βρισκόταν υπό τον έλεγχο της προσωπικής φρουράς του Στάλιν. Επιπλέον, κάθε ντάτσα, στην οποία αποφάσιζε να μείνει για μικρό ή μεγάλο διάστημα ο ηγέτης, φυλάσσονταν από 1000 αφοσιωμένους άντρες της μυστικής αστυνομίας.
Σε κάθε ντάτσα, υπήρχε και το αντίστοιχο προσωπικό: καθαρίστριες, κουρέας, μάγειρας, σερβιτόροι, νοσοκόμα, οδηγοί, κηπουροί, τοξικολόγος, ο οποίος δοκίμαζε και ήλεγχε τα φαγητά που θα απολάμβανε στη συνέχεια ο γενικός γραμματέας και η παρέα του. Συνολικά, το προσωπικό κάθε ντάτσας ήταν 50, περίπου άτομα.
Κάθε ντάτσα ήταν εξοπλισμένοι με επιτεύγματα στην αιχμή της τεχνολογίας, αλλά και της αρχιτεκτονικής. Για παράδειγμα, η ντάτσα στην Αμπχαζία διέθετε δύο πορσελάνινες μπανιέρες, στις οποίες το νερό δεν κρύωνε για πολλές ώρες. Αξίζει να σημειωθεί πως στις μπανιέρες αυτές, έτρεχε θαλασσινό νερό.
Οι σκάλες στις ντάτσες είχαν σκαλοπάτια σε μικρό ύψος το ένα από το άλλο, για να μην ταλαιπωρούνταν ανεβαίνοντάς τα ο Στάλιν, ο οποίος υπέφερε από ρευματισμούς.
Εννοείται πως ο διάκοσμος, δεν είχε τίποτα να ζηλέψει από τις επαύλεις των δυτικών δισεκατομμυριούχων. Τα τζάκια στην μεγάλη τραπεζαρία της «Μακρινής ντάτσας» ήταν φτιαγμένα από όνυχα και οπάλιο. Τα έπιπλα της κρεβατοκάμαρας του Στάλιν ήταν κατασκευασμένα από πλατάνια. Δίπλα στην κρεβατοκάμαρα ήταν η μικρή τραπεζαρία, όπου βρισκόταν το τζάκι από γκρίζο μάρμαρο.
Ο διάκοσμος κάθε δωματίου ήταν από διάφορα είδη ξυλείας: σημύδα, καρυδιά, πεύκο, πύξο, κ.ά. Η μοσχοβίτικη φάμπρικα «Λουξ» ήταν επιφορτισμένη με το υπεύθυνο καθήκον να προσφέρει αισθητική απόλαυση στον Στάλιν κατά την παραμονή του στις ντάτσες.
Οι ντάτσες του Στάλιν
Στην Μόσχα
1. Στο Βολόνσκογιε, η επονομαζόμενη και «κοντινή». Διώροφη, εμβαδού 1000 τ.μ.
Στο Συμιόνοφσκογιε, η επονομαζόμενη «μακρινή». Ισόγεια, εμβαδού 800 τ.μ.
Στο Ζουμπάλοβο, σε απόσταση 14 χιλιομέτρων από την Μόσχα, επί της εθνικής οδού Ρουμπλιόφσκι. Διώροφη, εμβαδού 500 τ.μ, δώδεκα δωματίων.
Στον Καύκασο
Η ντάτσα «Νόβαγια Μετσέστα» (Πράσινη αλέα, στο Σότσι). Διώροφη, εμβαδού 200 τ.μ.
Η ντάτσα «Πουζανόφκα», στο Σότσι. Ισόγεια, 100 τ.μ.
Η ντάτσα «Ριβιέρα», στο Σότσι. Δεν σώθηκε.
Η ντάτσα «Μπλινόφκα» στο Σότσι. Διώροφη, εμβαδού 200 τ.μ. (Ο Στάλιν την χρησιμοποίησε μόνο μία φορά και στη συνέχεια την έδωσε στον Βοροσίλοφ).
Η ντάτσα «Χαλόγιανταγια ρέτσκα, στην Γκάγκρα. Διώροφη, εμβαδού 500 τ.μ.
Η ντάτσα «Ρίτσα», στην Αμπχαζία. Τεσσάρων δωματίων, κάηκε κατά την σοβιετική εποχή. Η «Ρίτσα» ήταν κοντά στην λίμνη, ισόγεια, εμβαδού 200 τ.μ.
Η ντάτσα «Νέος Άθωνας», στην Αμπχαζία. Διώροφη, εμβαδού 200 τ.μ. Διέθετε έξι δωμάτια. (Ο Στάλιν την επισκέφτηκε μόνο μία φορά, αλλά δήλωσε πως δεν θέλει να ζήσει σε αυτήν).
Η ντάτσα «Σουχούμι» στην Αμπχαζία. Το κτίριο βρίσκεται στην περιοχή του Βοτανικού κήπου της Ακαδημίας Επιστημών της Γεωργίας. Είναι διώροφο, εμβαδού 600 τ.μ. και 20 δωματίων. Σώζεται μέχρι τις μέρες μας.
Η ντάτσα «Μιουσέρι» στην Αμπχαζία. Ισόγειο κτίριο, εμβαδού 300 τ.μ έξι δωματίων. Ο Στάλιν την χρησιμοποίησε πολλές φορές για τις διακοπές του από το 1933 και μετά. Σώζεται μέχρι τις μέρες μας.
Η ντάτσα «Μπορζόμι», στην Γεωργία. Το κτίριο κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα. Διώροφο, εμβαδού 300 τ.μ. Διαθέτει εννέα δωμάτια. Σε αυτό έκανε για τελευταία φορά διακοπές το 1951. Σώζεται μέχρι τις μέρες μας.
Η ντάτσα «Τσχαλτούμπο», στην Γεωργία. Διώροφο κτίριο, εμβαδού 200 τ.μ και πέντε δωματίων. Σώζεται μέχρι τις μέρες μας.
Στην Κριμαία
Η ντάτσα «Κορέιζ». Διώροφη, εμβαδού 600 τ.μ. Εδώ κατέλυσε ο Στάλιν κατά τη διάρκεια της διάσκεψης της Γιάλτας το 1945.
Η ντάτσα «Γκολοβίνκα». Ισόγεια, εμβαδού 150 τ.τμ. Ο Στάλιν την επισκέφτηκε δύο φορές.
Η ντάτσα «Τραπέζνικοβο». Διώροφη, εμβαδού 300 τ.μ. Ο Στάλιν έκανε σε αυτή διακοπές στα τέλη της δεκαετίας του ’20 και στις αρχές της δεκαετίας του ’30. Στη συνέχεια την έδωσε στον Ε. Γιαροσλάφσκι.
Η ντάτσα «Γιαβέινα». Ισόγεια, εμβαδού 150 τ.μ. Ο Στάλιν δεν την επισκέφτηκε ποτέ, παρ’ όλο που κατασκευάστηκε ειδικά για αυτόν.
* * *
Οι δαπάνες για την διαβίωση του Στάλιν, δεν υπόκειντο σε κανέναν έλεγχο. Ας δούμε ένα παράδειγμα: όταν ο Στάλιν πήγε στην Διάσκεψη του Πότσδαμ, έγιναν ειδικές προετοιμασίες. Ο λόγος όμως στον αγαπημένο του συνεργάτη Λαβρέντι Μπέρια:
«Προς τον σύντροφο Ι.Β. Στάλιν
Προς τον σύντροφο Β. Μ. Μόλοτοφ
Το Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Σ.Σ.Δ. αναφέρει την ολοκλήρωση των εργασιών για την προετοιμασία της υποδοχής και της εγκατάστασης στην επικείμενη διάσκεψη. Ετοιμάστηκαν 62 βίλες (10.000 τετραγωνικών μέτρων και μία διώροφη έπαυλη για τον σύντροφο Στάλιν, η οποία περιλαμβάνει 15 δωμάτια, ανοιχτή βεράντα, σοφίτα 400 τετραγωνικών μέτρων). Η έπαυλη διαθέτει όλες τις ανέσεις, τοποθετήθηκε τηλεφωνικό κέντρο. Ετοιμάστηκαν αποθέματα κυνηγίου, ζωντανά, γαστρονομικά είδη, τρόφιμα, είδη μπαλακικής, ποτά, δημιουργήθηκαν τρία νοικοκυριά σε απόσταση 7 χιλιομέτρων από το Πότσδαμ με ζώα και πτηνά, περιβόλια με λαχανικά∙ λειτουργούν δυο φούρνοι, όλο το προσωπικό είναι από την Μόσχα. Ετοιμάζονται δύο ειδικά αεροδρόμια. Για την φύλαξη έχουν διατεθεί 7 συντάγματα του Λαϊκού Κομισαριάτου Εσωτερικών Υποθέσεων και 1.500 άντρες του ειδικού επιχειρησιακού τμήματος. Η φύλαξη έχει οργανωθεί σε τρεις δακτυλίους. Επικεφαλής της φύλαξης της έπαυλης είναι ο υποστράτηγος Βλάσικ. Επικεφαλής της τοποθεσίας διεξαγωγής της διάσκεψης ο Κρουγκλόφ. Είναι έτοιμη μία ειδική αμαξοστοιχία. Η διαδρομή μήκους 1.923 χιλιομέτρων (1.095 στην Ε.Σ.Σ.Δ. 594 στην Πολωνία και 234 στην Γερμανία). Η ασφάλεια της διαδρομής έχει ανατεθεί σε 17.000 στρατιώτες και αξιωματικούς των στρατευμάτων του Λαϊκού Κομισαριάτου Εσωτερικών Υποθέσεων και σε 1.515 άντρες του ειδικούς επιχειρησιακού τμήματος. Σε κάθε χιλιόμετρο της σιδηροδρομικής γραμμής έχουν τοποθετηθεί από 6 έως 15 άντρες. Κατά την διαδρομή θα περιπολούν 8 τεθωρακισμένες αμαξοστοιχίες του Λαϊκού Κομισαριάτου Εσωτερικών Υποθέσεων.
Για τον Μόλοτοφ έχει ετοιμαστεί ένα διώροφο κτίριο (11 δωματίων).
Για την αντιπροσωπεία 55 βίλες, μεταξύ αυτών και 8 επαύλεις.
2 Ιουλίου 1945
Λαβρέντι Μπέρια
Κρατικά Αρχεία της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Κιβώτιο 9401, Κατάλογος 2. Φάκελος 97, τόμος VI, Φύλλα 124-130.
* * *
Αναφορικά με τα γνωστά φαγοπότια κα γλέντια του Στάλιν έχουν γραφτεί πολλά, θα αρκεστούμε όμως στην μαρτυρία του ιστορικού Σεργκό Μικογιάν, γιου του γνωστού σοβιετικού ηγέτη Μικογιάν.
«Ας δούμε τα περίφημα «δείπνα», τα οποία ξεκινούσαν στις 10 και 11 το βράδυ και κρατούσαν μέχρι τις 3 και 4 το πρωί. Συγκεντρώνονταν, φερ’ ειπείν 8, 10 και 12 άτομα. Εκλεπτυσμένα πιάτα γέμιζαν το τραπέζι σε μεγάλο αριθμό. Η σαμπάνια, το κονιάκ, τα καλύτερα γεωργιανά κρασιά, η βότκα έρρεαν σαν ποτάμι. Ο ίδιος ο οικοδεσπότης δεν έπινε πολύ, εκδήλωνε όμως την προτίμησή του στην γλυκιά σαμπάνια και τα κρασιά της ποικιλίας «Χβαντσκάρι». Τους άλλους όμως τους υποχρέωνε να πίνουν, με βάση την αρχή «ότι έχει στο μυαλό του ο νηφάλιος, το έχει στη γλώσσα του ο μεθυσμένος». Η άρνηση συμμετοχής στην οινοποσία, εκλαμβανόταν ως φόβος μήπως φλυαρήσει κανείς, ως προσπάθεια να κρύψει κάτι.
Εφεδρικά καθαρά πιάτα, μαχαιροπήρουνα, κρυστάλλινες πιατέλες, βρισκόταν σε μεγάλο αριθμό κοντά τους, ώστε το υπηρετικό προσωπικό, να μην περιφέρεται κοντά της, την ώρα που συζητούσαν. Μερικές φορές, ο οικοδεσπότης έλεγε μία δυο λέξεις στα γεωργιανά, τα οποία μεταφραζόμενα σήμαιναν «καθαρό τραπεζομάντηλο» ή «φρέσκο τραπεζομάντηλο». Αμέσως εμφανιζόταν το υπηρετικό προσωπικό, έπαινε το τραπεζομάντηλο από τις τέσσερις άκρες και το σήκωνε. Όλα όσα υπήρχαν μέσα του, από το χαβιάρι μέχρι τις χλιαρές μπριζόλες, το λάχανο με τα τηγανητά μπούτια κοτόπουλου (ο Στάλιν τα αγαπούσε ιδιαίτερα), μαζί με τα πιάτα, τις πορσελάνες, τα κρύσταλλα, γίνονταν ένας σωρός μέσα στο τραπεζομάντηλο, το οποίο απομακρυνόταν αμέσως.
Στο νέο, καθαρό τραπεζομάντηλα, έφερναν αμέσως νέα εδέσματα, από εκείνα που αγαπούσε ο Στάλιν, τα οποία είχαν μαγειρέψει πριν λίγο».
* * *
Το 1947 ο Στάλιν ως πρόεδρος του Σοβιέτ των Λαϊκών Κομισαρίων είχε μισθό 10.000 ρούβλια τον μήνα. Την εποχή εκείνη, αυτή ήταν η τιμή πώλησης του σοβιετικού αυτοκινήτου «Πομπέντα». Εκτός όμως από αυτό, ήταν και Α’ Γραμματέας της Κ.Ε. του Πανενωσιακού Κομμουνιστικού Κόμματος (Μπολσεβίκοι) και ελάμβανε άλλα τόσα ρούβλια ως μηνιαίο μισθό. Σε αυτά τα ποσά, θα πρέπει να προστεθούν τα ποσά από τα συγγραφικά δικαιώματα των πολυάριθμων έργων του, τα οποία κυκλοφορούσαν σε εκατομμύρια αντίτυπα τόσο στην Ε.Σ.Σ.Δ., όσο και στο εξωτερικό.
Κατά ένα παράδοξο όμως τρόπο και παρά τις επίμονες αναζητήσεις των ιστορικών, δεν έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα κανένα γραπτό στοιχείο, για το αν ο Στάλιν αγόρασε με δικά του χρήματα κάποιο από τα σοβιετικά ομόλογα για την άμυνα της χώρας τον καιρό του πολέμου, την αποκατάσταση της οικονομίας μετά από αυτόν, για βοήθεια προς τα ορφανοτροφεία ή τους ανάπηρους πολέμους. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός πως ο Στάλιν δεν αγόρασε κανένα ομόλογο ούτε κατά τη διάρκεια του πολέμου, ούτε μετά από αυτόν, την στιγμή που όλοι οι εργαζόμενοι πολίτες της Ε.Σ.Σ.Δ. υποχρεώθηκαν να αγοράσουν αυτά τα ομόλογα για να βοηθήσουν την εν κινδύνω εβρισκόμενη πατρίδα, καταβάλλοντας τα τρία τέρταρτα του μισθού τους κατά τη διάρκεια του πολέμου και το ένα τρίτο μετά από αυτόν.
Ας δούμε τι λέει η κόρη του Στάλιν, Σβετλάνα Αλληλούγιεβα για τον πατέρα της:
«Χρήματα δεν ξόδευε, γιατί δεν έχει πού να τα ξοδέψει. Η ζωή του, οι ντάτσες, τα σπίτια, το υπηρετικό προσωπικό, η διατροφή, η ένδυση, όλα πληρωνόταν από το κράτος. Στο τραπέζι του είχε ψάρια από ειδικές λίμνες, φασιανούς και αρνάκια από ειδικά εκτροφεία, γεωργιανά κρασιά ειδικής εμφιάλωσης, φρέσκα φρούτα έφεραν από τις νότιες περιοχές αεροπορικώς. Για όλα αυτά δεν πλήρωνε ούτε ένα καπίκι. Οι οικονομικές τους υποθέσεις ήταν αντικείμενο ειδικής διεύθυνσης του Υπουργείου Κρατικής Ασφάλειας της Ε.Σ.Σ.Δ. Τα ποσά ήταν τεράστια. Ο επικεφαλής της φρουράς του Στάλιν μάλιστα, ο στρατηγός Κρατικής Ασφάλειας Ν. Σ. Βλάσικ διαχειριζόταν «εν ονόματί» του εκατομμύρια ρούβλια. Διαρκώς στο σπίτι μας ερχόταν κρατικά τιμολόγια. Ξαφνικά, αυξήθηκε κολοσσιαία ο αριθμός του υπηρετικού προσωπικού ή «εξυπηρέτες» (όπως το αποκαλούσαν σε αντίθεση με τον παλιό, αστικό όρο «υπηρέτες»). Σε κάθε ντάτσα διορίστηκαν διοικητές, προσωπικό φύλαξης (με δικό του επικεφαλής), δύο μάγειρες, για να αντικαθιστούν ο ένας τον άλλον, διπλάσιος αριθμός σερβιτόρων, καθαριστριών. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι επιλέγονταν από το ειδικό τμήμα προσωπικού, (είναι αυτονόητα τα κριτήρια αυτού του τμήματος) και όποιος εντασσόταν στο υπηρετικό προσωπικό, γινόταν συνεργάτης του Υπουργείου Κρατικής Ασφάλειας».
* * *
Την επόμενη φορά που θα ακούσετε κάποιον να σας λέει για τον λιτό βίο του Στάλιν, μπορείτε, τώρα πια, να του αντιπαραθέσετε την αλήθεια, την οποία επιμελώς έκρυβαν όλα αυτά τα χρόνια.
