«Όποιος έχει μάτια να δει τι συμβαίνει στον πλανήτη βλέπει. Αρκεί να το θέλει. Μια χούφτα πλούσιοι έχουν τα πάντα ενώ οι περισσότεροι σχεδόν τίποτα. Μια χούφτα ισχυρών λαμβάνουν όλες τις αποφάσεις και οι υπόλοιποι δεν έχουμε κανένα έλεγχο στις ζωές μας». Αυτά έγραφε το 1972 σε ένα αριστερό φιλελεύθερο έντυπο (αυτό που όσοι έχουν μια χαλαρή σχέση με την πολιτική θεωρία, για το θέσουμε κομψά, αποκαλούν «φιλελέφτ») ο Μπέρνι Σάντερς που δεν αρκούνταν στην πληκτρολόγηση αλλά δήλωνε παρών σε κάθε αγώνα που δόθηκε στους δρόμους του Βερμόντ αλλά και άλλων πόλεων των ΗΠΑ.
Ο Μπέρνι που στα 79 του, προσήλθε στην ορκωμοσία του νέου προέδρου φορώντας ένα αμπέχονο κι ένα ζευγάρι μάλλινα γάντια που είχε πλέξει μια γειτόνισσα του. Η φωτογραφία που τον δείχνει σε μια καρέκλα, τυλιγμένο με αυτό το καθημερινό μπουφάν και τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος, με τα χειροποίητα γάντια του να δείχνουν παράταιρα ανάμεσα στα κοστούμια και τις γραβάτες των συναδέλφων του γερουσιαστών, «έσπασε» το παγκόσμιο WWW με τα memes που ενέπνευσε. Αλλά κι αυτό ο Μπέρνι «ο φιλελέφτ» το είδε ως ευκαιρία για δράση και αμέσως τύπωσε μπλουζάκια με αυτές τις χιουμοριστικές απεικονίσεις του από την ορκωμοσία και συγκέντρωσε 1,8 εκατομμύρια δολάρια τα οποία θα διαθέσει σε συσσίτια απόρων και άλλες δράσεις της Κοινωνίας των Πολιτών.
Την ίδια στιγμή «κάποια παιδιά» σκέφτηκαν να ανταγωνιστούν το κερδοσκοπικό παγκοσμιοποιημένο κεφάλαιο των αγορών στην αλητεία. Οργανώθηκαν μέσω της πλατφόρμας Reddit και αποσυντόνισαν τις διεθνείς χρηματαγορές, το θέμα το καλύπτουν σε καθημερινή βάση, πραγματικά με μοναδικό τρόπο για τα ελληνικά ΜΜΕ οι συνάδελφοι του Liberal Markets.
Μόνο που την πανδημική εποχή, τη χρονιά που σύμφωνα με την Oxfam η ιστορία θα τη θυμάται ως αυτή που η ανισότητες αυξήθηκαν σε όλες, ανεξαιρέτως, τις χώρες του πλανήτη, τη χρονιά που εκατομμύρια δεν θα πεθάνουν από τον κορονοϊό αλλά από την πείνα που αυτός θα προκαλέσει, τη χρονιά που τα περισσότερα παιδιά που λαμβάνουν δημόσια εκπαίδευση θα χάσουν το σχολείο τους, οι αλητείες κάθε είδους πρέπει να έχουν μια αιτία, ένα ηθικό πρόσημο, έστω κι αν είναι να το φορέσουν ως φερετζέ.
Ο 79χρονος ακτιβιστής που συμφωνείς ή διαφωνείς πολιτικά μαζί του (εμείς διαφωνούμε αναφανδόν) που έδωσε το παρών σε κάθε κοινωνικό αγώνα, ακόμα και σήμερα δεν χάνει καμία ευκαιρία να μαζεύει χρήματα για όσους πεινάνε τη στιγμή που τα καλόπαιδα στο Reddit πλιατσικολογούν τις διεθνείς χρηματαγορές.
Ο αντισυστημισμός απογυμνώνεται, ξεβρακώνεται, ας το πούμε όπως είναι, σε κάθε ραντεβού με τις κρίσεις. Κάθε φορά που βρισκόμαστε μπροστά σε μια μεγάλη πρόκληση και οι πολίτες καλούμαστε να πάρουμε θέση, να διαλέξουμε την πλευρά της ιστορίας με την οποία θα στοιχηθούμε, να λειτουργήσουμε στη βάση του κοινού οφέλους ακόμα κι αν αυτό δεν τέμνεται με τα ατομικά μας συμφέροντα, όσοι μας συστήνονται ως αντισυστημικοί αποκαλύπτονται ως αυτό που πραγματικά είναι: αντικοινωνικοί μισάνθρωποι.
Τι κι αν «τα παιδιά» της Gamestop ψελλίζουν ως πρόφαση εν αμαρτία ότι κάποιοι με τα κέρδη τους θα καλύψουν τα φοιτητικά τους δάνεια, κανείς από αυτούς και πουθενά δεν δηλώνει ότι λειτουργεί ως πειρατής των αγορών, ως Ρομπέν των Δασών για να τα πάρει από τους πλούσιους και να τα δώσει στους φτωχούς, για να φτιάξει ένα fund αλληλοβοηθειας για τους οικονομικά ευάλωτους, να χρηματοδοτήσει ένα συσσίτιο αστέγων, να κάνει κάτι θετικό για την κοινωνία. Για την κοινωνία των ανθρώπων. Μόνοι μπροστά στην οθόνη πληκτρολογούν την οργή τους πιθηκίζοντας αυτούς που υποτίθεται ότι μέμφονται, απαξιώνοντας τη γνώση και την κεκτημένη εμπειρία του αναλυτή των αγορών με τον ίδιο τρόπο που κάθε είδους αντισυστημικοί απαξιώνουν τη γνώση, την επιστήμη, την εξειδίκευση.
Όλα τα παραπάνω έχουν γραφτεί με τους μοδάτους επιθετικούς προσδιορισμούς που γεμίζουν τα έντυπα και τις οθόνες του πλανήτη. Λόγια γεμάτα ένταση, όταν αυτό που χρειαζόμαστε τον 21ο αιώνα είναι περισσότερη μετριοπάθεια, περισσότερη ταπεινότητα και μετριοφροσύνη, περισσότερη αρετή, μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το συνάνθρωπο, δηλαδή τις ηθικές ποιότητες που πρέπει να έχουν τα μέλη μια δίκαιης και δημοκρατικής κοινωνίας.
Έχει ενδιαφέρον αυτή η νέα πάλη ανάμεσα στον ανθρωπισμό και την αντισυστημική μισανθρωπία.
Ανάμεσα σε αυτούς που μπροστά στην αδικία οργανώνονται και αυτούς που βάζουν μια φωτιά και πετάνε πέτρες «στο σύστημα». Ανάμεσα στους παρόντες στο δρόμο, στην κάλπη, στις συνδικαλιστικές και φοιτητικές οργανώσεις και τους μοναχικούς εξαγριωμένους που κοπανάνε το πληκτρολόγιο.
Ζούμε σε μια εποχή που μετριόμαστε καθημερινά για να κριθούμε στο τέλος όλοι από τον απόλυτο κριτή: την ιστορία.
Έχει ενδιαφέρον.
