Του Δημήτρη Κουρέτα
Έχουμε και καλό δημόσιο Πανεπιστήμιο στη χώρα, αλλά πρέπει να το συνδέσουμε στον κρίκο της ανάπτυξης.
Τα Πανεπιστήμια μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη ιδιαίτερα επιτυχημένων συστάδων οικονομικής δραστηριότητας σε συνδυασμό με επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, και επιτέλους να μετατραπεί στην πατρίδα μας, ο ακαδημαϊκός πόρος σε οικονομικό πόρο ανάπτυξης της κοινωνίας. Δεν είναι θεωρία. Έχει αποδειχθεί.
Τα Πανεπιστήμια μπορούν και πρέπει να συμβάλλουν ενεργητικά στην περιφερειακή ανάπτυξη. Πως; Με τη δια βίου μάθηση, την ένταξη των αποφοίτων στην αγορά εργασίας, την υποστήριξη των αναπτυξιακών αναγκών της χώρας αλλά και της γεωγραφικής περιφέρειας που φιλοξενεί το Πανεπιστήμιο, τη διάχυση της νέας γνώσης, την αξιοποίηση της έρευνας και της καινοτομίας μέσω του νέου ΕΣΠΑ που έχει σχεδιαστεί για τέτοιες δράσεις.
Το νέο ΕΣΠΑ έχει στον Θεματικό στόχο 1 –ανταγωνιστικότητα περίπου 1 δις για έρευνα και καινοτομία, που ουσιαστικά καλεί τα πανεπιστήμια να απορροφήσουν τα χρήματα με προτάσεις. Κάποια πανεπιστήμια τα πήγαν καλά μέχρι στιγμής. Κάποια χάλια. Πρέπει να ξεπεράσουν την εσωστρέφειά τους ορισμένα πανεπιστήμια, και να συνειδητοποιήσουν ότι, το κενό που αφήνει το δημόσιο πανεπιστήμιο αναγκαστικά θα το καλύψει κάποιος άλλος.
Τα σχόλια του τύπου, "βάλλεται το δημόσιο πανεπιστήμιο" πρέπει να τα πολεμήσουν οι ίδιοι οι πανεπιστημιακοί με αναπτυξιακές πράξεις . Το 90% των πανεπιστημιακών σε σχεδόν όλα τα ΑΕΙ της χώρας δεν έχουν ερευνητικά προγράμματα και έτσι δεν μπορούν να πληρώσουν και να απασχολήσουν νέους ερευνητές επ'' αμοιβή. Το θέλουμε αυτό ως κοινωνία; Κύριε υπουργέ; Όταν ο νέος απασχολείται χωρίς χρήματα τότε βλέπει την έρευνα ως χόμπι. Όχι ως επάγγελμα που πρέπει να είναι, και είναι σε όλο το δυτικό κόσμο. Θα κάνουμε κάτι για αυτό;
Σε κάθε χώρα που θέλει να σχεδιάσει πολιτικές καταπολέμησης ανεργίας, παίρνουν το ΑΕΠ κάθε περιφέρειας η νομού και γύρω από τις οικονομικές δραστηριότητες που κυριαρχούν, χτίζουν σχολές ώστε οι νέοι που αποφοιτούν να βρίσκουν δουλειά. Παραδείγματος χάριν οι Σέρρες που είναι από τους πρώτους νομούς σε ποσότητα αγροτικού προϊόντος, αντί να έχει σχολή για τρόφιμα και για αγροτικά θέματα, έχουν φτιάξει μερικοί σχολή για γυμναστές που αποφοιτούν και δουλεύουν σε μπαρ, και γραφίστες που δουλεύουν μετά σε σούπερ μάρκετ.
Πρέπει επί τέλους οι έρευνες να μην μένουν στα συρτάρια μας, πρέπει τα ευρώ που πληρώνει από το υστέρημα ο πολίτης να πιάνουν τόπο. Δηλαδή να μεταφράζονται σε θέσεις εργασίας και όχι σε άχρηστους τίτλους για τη δεδομένη χώρα. Όσοι γράφουν ότι το πανεπιστήμιο δεν πρέπει να έχει σχέση με την αγορά, δεν ξέρω τι θα λένε στους φοιτητές; Ότι θα διοριστούν στο δημόσιο; Σήμερα; Έχουμε ένα παγκόσμιο ρεκόρ. Παίρνουμε το 0,6% του ΑΕΠ για έρευνα και δίνουμε πίσω μόνο το 1/5 από αυτό για ανάπτυξη στη χώρα. Συνήθως τα πανεπιστήμια της Ευρώπης δίνουν δέκα φορές παραπάνω.
Οφείλουμε να αναζητήσουμε, να εντοπίσουμε και κυρίως να αξιοποιήσουμε και την εμπειρία και τη γνώση από το προσωπικό των Πανεπιστημίων, διαχέοντας τα στην κοινωνία οργανωμένα, όχι σκόρπια. (μέλη ΔΕΠ, ερευνητές μεταπτυχιακοί φοιτητές).
Συστηματικότητα, αποδοτικότητα, λειτουργικότητα στον τρόπο που εκπαιδεύονται οι φοιτητές μας, στον τρόπο που λειτουργούμε και στον τρόπο που παρέχουμε τις υπηρεσίες μας μέσα στα Ελληνικά Πανεπιστήμια.
Πρέπει να υπάρχει διαφάνεια αλλά και λογοδοσία για τις δραστηριότητες και τα επιτεύγματα μέσα στο Πανεπιστήμιο, σε σχέση με τους πόρους που αξιοποιήσαμε για να πετύχουμε, και αυτά να είναι προσβάσιμα στους πολίτες μέσω του διαδικτύου.Δεν νοείται τα αποτελέσματα των ερευνητικών προγραμμάτων που με επιτυχία εκτελούνται στα πανεπιστήμια, να τα αγνοεί η κοινωνία. Όλα γίνονται στο ημίφως.
Οφείλουμε και πρέπει να ξυπνήσουμε τα Πανεπιστήμια. Να τα συνδέσουμε με το μέλλον της χώρας και της πραγματικής οικονομίας, χρησιμοποιώντας τα εξής εργαλεία: εμπειρία, γνώση, δια βίου εκπαίδευση, έρευνα, καινοτομία, ανάδειξη των καλών πρακτικών που υπάρχουν στα Πανεπιστήμια. Πριν είναι αργά.
* Ο κ. Δημήτρης Κουρέτας είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
