Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης άλλαξαν ριζικά και οριστικά τη δημόσια σφαίρα, τον τρόπο που συζητάμε και διακινούμε πληροφορίες και ειδήσεις. Η παραπάνω φράση είναι ο ορισμός της κοινοτοπίας αλλά την ίδια στιγμή είναι και κάτι άλλο: μια περιγραφή της νέας συνθήκης που αδυνατούν να χωνέψουν οι δημοσιογράφοι των παραδοσιακών μέσων και οι διάσημοι κάθε είδους, από τραγουδίστριες και ηθοποιούς μέχρι «αξιοσέβαστους» διδάσκοντες στο πανεπιστήμιο και διάφορους «αναλυτές» και δημοσιογράφους.
Ένας ολόκληρος κόσμος που επί δεκαετίες είχε μάθει να απευθύνεται στην κοινή γνώμη από καθέδρας χωρίς να αλληλεπιδρά μαζί της, τώρα βλέπει τις αντιδράσεις στα λεγόμενά του που κυμαίνονται από σοβαρή κριτική μέχρι τη χλεύη και το διαδικτυακό bullying. Και πρώτα δυσφορεί και μετά κλαίγεται. Η μία δέχεται σεξιστική επίθεση, ο άλλος είναι λέει θύμα της αριστεράς και στα παραδοσιακά Μέσα, αρθρογράφοι και δημοσιογράφοι κάθε δεύτερη μέρα μας γράφουν για τα δεινά που έχουν επιφέρει τα ΜΚΔ στον πλανήτη γενικώς και στη χώρα μας ειδικώς. Εκτός βέβαια από τις περιπτώσεις που οι χρήστες μοιράζονται τα τραγούδια τους, τις συνεντεύξεις τους, τα άρθρα τους για να τους αποθεώσουν. Όταν οι χρήστες επιλέγουν για τον εαυτό τους το ρόλο του «θαυμαστή», τα ΜΚΔ είναι «μια ευλογία που καταργεί τις αποστάσεις».
«Δεν είναι αυτό επίπεδο διαλόγου», μας λένε. Σε σύγκριση με τι ακριβώς; Αν αναλογιστούμε ότι μέχρι σήμερα δεν υπήρχε καμία αλληλεπίδραση πέραν της επιστολογραφίας, αυτό που έχουμε σήμερα, έστω και εάν είναι τόσο κακό όσο μας λένε, είναι «κάτι» από το καθόλου, από τη συνθήκη που ο καθένας μπορούσε να λέει ό,τι θέλει χωρίς να δέχεται καμία κριτική, χλεύη, ενόχληση για τα λεγόμενά του.
Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε πως όσοι επώνυμοι ή δημοσιογράφοι έχουν επιχειρήσει να μηνύσουν χρήστες Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης δεν έχουν βρει το δίκιο τους στα δικαστήρια ακριβώς επειδή, σύμφωνα με αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τους επώνυμους, το πεδίο της εύλογης κριτικής είναι ευρύτερο.
Όποιος θέλει να συμμετέχει στο δημόσιο διάλογο πρέπει να αντέχει και είμαστε από αυτούς που αυτή τη φράση δεν την πληκτρολογούμε ελαφρά τη καρδία, και όχι μόνο γιατί έχουμε επιδείξει αντοχή σε επιθέσεις που δεχόμαστε χωρίς να απολαμβάνουμε και κάποια διασημότητα αλλά γιατί απλώς έτσι έχουν τα πράγματα τον 21ο αιώνα.
Άλλωστε σε αυτή, τη νέα δημόσια σφαίρα ισχύει κάτι ακόμα, εξίσου βασικό: τα σχόλια που κάνουν οι χρήστες των ΜΚΔ δικτύωσης είναι δηλωτικά πρωτίστως για τους ίδιους και δευτερευόντως γι' αυτούς που σχολιάζουν. Ο καθένας μας, όταν παρεμβαίνει στο δημόσιο διάλογο μέσω των ΜΚΔ, χτίζει μια ταυτότητα και αυτή την ταυτότητα τη δημιουργεί με τα θέματα που επιλέγει να σχολιάσει, με τον τρόπο που συμπεριφέρεται στον ψηφιακό κόσμο, με το εάν συμμετέχει σε λιντσαρίσματα, εάν χυδαιολογεί ή ψευδολογεί. Οι παρεμβάσεις των χρηστών των ΜΚΔ έχουν επιπτώσεις στη δουλειά τους και στην προσωπική τους ζωή και καλώς συμβαίνει αυτό, είναι δίκαιο.
Άλλωστε, ο λόγος ο ανέξοδος γι' αυτόν που τον εκφέρει δεν μπορεί να είναι ουσιωδώς παρεμβατικός. Οπότε ας σταματήσουν οι διάφοροι επώνυμοι να κλαίγονται για τη νέα δημόσια σφαίρα γιατί και η κλάψα δεν είναι λόγος αλλά συμπεριφορά και μάλιστα πολύ κουραστική για όλους μας.
