Του Αντώνη Δαρζέντα
Σε δύο τυχαίες σειρές του Netflix που έχω δει τελευταία, η κλιματική αλλαγή είναι η κεντρική ιδέα της σειράς. Στη μία, εποικίζουμε τον Άρη σε 15 χρόνια από τώρα, καθώς η γη τείνει να γίνει ακατοίκητη. Στην άλλη με το λιώσιμο των πάγων, ξαναζούν αρχαία μικρόβια που στέλνουν βαρύτατες επιδημίες στον πλανήτη μας.
Τα πράγματα όμως φαίνονται να είναι πολύ σοβαρότερα από μια σειρά του Netflix. Τα πράγματα όμως φαίνονται να είναι πολύ σοβαρότερα από μια σειρά του Netflix. Διάσημοι ηθοποιοί όπως οι Benedict Cumberbatch, Emma Thompson, Olivia Colman έχουν ταχθεί με το μέρος των Extinction Rebellion που ισχυρίζονται ότι στα επόμενα χρόνια δισεκατομμύρια ανθρώπων θα πεθάνουν.
Η Greta Thunberg στο τελευταίο της βιβλίο λέει: "Περίπου το 2030 θα έχουμε μπει σε μια αλυσιδωτή αντίδραση χωρίς επιστροφή, πέρα από τον ανθρώπινο έλεγχο, και αυτό θα οδηγήσει στο τέλος του πολιτισμού όπως τον ξέρουμε."
Όμως και πολιτικοί όπως η Alexandria Ocasio-Cortez η οποία ισχυρίζεται ότι σε δώδεκα χρόνια ο κόσμος θα τελειώσει αν δεν αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή. Λίγο πιο ήπιος αλλά εξίσου ανήσυχος ο πρόεδρος Antonio Guterres και τα Ηνωμένα Έθνη, επίσης προειδοποιούν.
Τελικά το τέλος του κόσμου είναι κοντά; Κινδυνεύει όντως το ανθρώπινο είδος; Έρχεται τσουνάμι που θα μας πνίξει; Ξηρασίες που θα καταστρέψουν τις σοδειές μας; Ακραία καιρικά φαινόμενα που θα μας σκοτώσουν;
Ο περιβαλλοντολόγος Michael Shellenberger στο Forbes γράφει ένα εξαιρετικό άρθρο και μας παρουσιάζει τι λένε οι επιστήμονες και τα στοιχεία.
Έχουμε και λέμε λοιπόν.
Ο IPCC, που είναι η συνεργασία εκατοντάδων επιστημόνων σχετικών με το κλίμα, στην επίσημη αναφορά του για την κλιματική αλλαγή αναφέρει σχετικά με τη στάθμη των θαλασσών πως το μέσο σενάριο για την Άνοδο των θαλασσών μέχρι το 2.100 είναι 60 εκατοστά. Ακόμα και με το χειρότερο σενάριο θα είναι 1 μέτρο. Είναι αστείο να λέμε πως μια σταδιακή άνοδος των 60 εκατοστών στα επόμενα 100 χρόνια πως θα φέρει την καταστροφή. Το ένα τρίτο της Ολλανδίας είναι κάτω από το νερό. Μάλιστα μερικά σημεία της είναι 7 μέτρα κάτω από τη θάλασσα. Βλέπετε να καταστρέφεται από αυτό;
Μπορείτε να πείτε βέβαια πως η Ολλανδία είναι πλούσια και το Μπανγκλαντές φτωχό αλλά η Ολλανδία προσαρμόστηκε σε αυτό πριν 400 χρόνια με δίκτυο καναλιών και φραγμάτων. Το Μπαγκλαντές είναι σαφώς πιο ικανό τώρα απ'' ό,τι ήταν η Ολλανδία πριν 400 χρόνια.
"Υπάρχουν στοιχεία πως οι καιρικές καταστροφές αναγκάζουν ανθρώπους να μετακινηθούν αλλά ελάχιστες πως η κλιματική αλλαγή ή η άνοδος των θαλασσών είναι η απευθείας αιτία" μας λέει ο IPCC. Και συμπληρώνει. "Η συντριπτική πλειοψηφία αυτής της μετανάστευσης συμβαίνει μέσα στα σύνορα των κρατών".
Το αντίθετο συμβαίνει για την μετανάστευση εξαιτίας της φτώχειας. Ας το κρατήσουμε αυτό προς το παρόν και ας πάμε παρακάτω.
Από το 1931 μάλιστα, έχουμε καταφέρει ακριβώς εξαιτίας της τεχνολογικής προόδου που μας έχει δώσει η φτηνή ενέργεια να μειώσουμε κατά 99,7 %τους θανάτους από φυσικές καταστροφές. Το 1931 3,7 εκατομμύρια πέθαναν από αυτές ενώ το 2018 μόνο 11 χιλιάδες.
Και αυτή η μείωση επιτεύχθηκε ενώ ταυτόχρονα ΤΕΤΡΑΠΛΑΣΙΑΣΤΗΚΕ ο πληθυσμός της γης. Ακόμα και εάν αυξηθούν τα ακραία καιρικά φαινόμενα σημασία έχει να γίνουμε ανθεκτικοί σε αυτά. Και για να συμβεί αυτό πρέπει να μην είμαστε φτωχοί.
Μα θα πεινάσουμε, συνεχίζουν οι Extinction Rebellion. Θα ξεραθούν οι σοδειές μας. Ούτε αυτό είναι αλήθεια όμως λέει ο FAO η Διεθνής Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας. Αυτή τη στιγμή η ανθρωπότητα παράγει τρόφιμα ήδη για 10 δισεκατομμύρια ανθρώπους και όλα τα σενάρια προβλέπουν αύξηση και όχι μείωση ακόμα και με το χειρότερο σενάριο ανόδου της θερμοκρασίας μέχρι το 2100. Ο FAO προβλέπει μέχρι το 2050 αύξηση στις σοδειές κατά 30 %και στα πιο φτωχά μέρη του κόσμου όπως στην υποσαχάρια Αφρική προβλέπει αύξηση της τάξης του 90 %. Και προσθέτει. Το πόσο θα αυξηθούν οι σοδειές στις φτωχές χώρες δεν εξαρτάται κυρίως από την κλιματική αλλαγή αλλά από το αν οι άνθρωποι στα φτωχά κράτη θα έχουν τρακτέρ να καλλιεργήσουν, λιπάσματα και αρδευτικά έργα. Δηλαδή φτηνή ενέργεια θέλουν.
Και που να την βρουν όταν εδώ και χρόνια υπό την πίεση της κλιματικής αλλαγής η Παγκόσμια Τράπεζα δεν χρηματοδοτεί έργα για χρήση ορυκτών καυσίμων στις χώρες του τρίτου κόσμου, ακόμα και σε αυτές που έχουν αποθέματα φυσικού αερίου. Έτσι αναγκάζονται να κόβουν ξύλα και να τα καίνε. Με αυτόν τον τρόπο 3,5 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν από την ρύπανση στο εσωτερικό των σπιτιών τους.
Επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Potsdam βρήκαν πως ενδεχομένως οι προσπάθειες αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής που θα κάνουν ακριβή την ενέργεια πιθανότατα θα βλάψουν περισσότερο την παραγωγή τροφίμων από την ίδια την κλιματική αλλαγή ακόμα και με το χειρότερο σενάριο της.
Το IPCC επιπλέον, βλέπει πως η κλιματική αλλαγή θα έχει μέτρια επίδραση στην οικονομική ανάπτυξη.Το 2100 η παγκόσμια οικονομία, σύμφωνα με τις προβολές θα είναι σχεδόν 500 % μεγαλύτερη. Και το IPCC αλλά και ο Νομπελίστας οικονομολόγος του Yale William Nordhaus προβλέπουν πως μια άνοδος από 2,5 έως 4 βαθμούς Κελσίου που είναι και το χειρότερο σενάριο θα μειώσει το ΑΕΠ κατά 2 με 5 %. Αμελητέο ποσοστό μπροστά στην αύξηση.
Δηλαδή μισό λεπτό. Δεν χρειάζεται να ανησυχούμε;
Φυσικά και χρειάζεται λέει ο Michael Shellenberger.
Κινδυνεύουν τα ζώα και η βιοποικιλότητα. Η κλιματική αλλαγή θα απειλήσει ένα εκατομμύριο είδη σε όλο τον κόσμο και ενδεχομένως τα μισά θηλαστικά, ερπετά και αμφίβια σε περιβάλλοντα με έντονη διαφοροποίηση ειδών. Αλλά σε καμία περίπτωση τον άνθρωπο.
Και πριν από λίγο καιρό ο κλιματολογός του MIT Kerry Emanuel κάνει μία εντυπωσιακή και αξιοπρόσεκτη δήλωση "αν θες να μειώσεις το διοξείδιο στην ατμόσφαιρα το 2070 πρέπει να επιδιώξεις να κάψεις κάρβουνο στην Ινδία σήμερα. Φαίνεται παράλογο αλλά δίνοντας φθηνή ενέργεια σήμερα στο ένα δις ανθρώπων που δεν έχουν ηλεκτρισμό σήμερα, τους κάνει πλουσιότερους. Κάνοντας τον κόσμο πλουσιότερο γεννούν λιγότερα παιδιά, καθώς τα πολλά παιδιά χρησιμοποιούνται στις φτωχές χώρες ως μέσο κοινωνικής ασφάλισης, άρα το 2070 θα καίνε λιγότερο άνθρακα."
Μάλιστα τελευταία μελέτη δείχνει πως μόλις οι άνθρωποι ανεβάζουν το μέσο εισόδημα τους πάνω από τα 5 χιλιάδες δολάρια αρχίζουν να ενδιαφέρονται για το περιβάλλον.
Γιατί τα λιοντάρια εξαφανίζονται και οι λύκοι αυξάνουν; Γιατί τα πρώτα είναι σε φτωχές χώρες και τα άλλα όχι. Όσο πιο πλούσιος είσαι τόσο πιο καλά φροντίζεις το περιβάλλον. Και αυτό γίνεται και για άλλα είδη. Ελάφια, κάστορες. Το ίδιο και τα δέντρα. Οι πλούσιες χώρες πρασινίζουν. Αντίθετα οι φτωχοί κόβουν τα δάση για να μαγειρέψουν και να ζεσταθούν.
Αυτή η πορεία έγινε και στις δυτικές κοινωνίες οι οποίες τώρα πια μειώνουν δραματικά το εκπεμπόμενο διοξείδιο των κοινωνιών τους.
Πρέπει να ακολουθήσουμε τον μέσο δρόμο λέει ο κλιματολόγος του MIT. Πρέπει να βγάλουμε γρήγορα τους φτωχούς του κόσμου από την φτώχεια και ταυτόχρονα να προσπαθήσουμε να κάνουμε γρήγορα φθηνότερη την καθαρή ενέργεια.
Ανάμεσα στις ακραίες φωνές και στους αρνητές της κλιματικής αλλαγής ευτυχώς υπάρχει πολύς χώρος λέει τελειώνοντας ο Michael Shellenberger στο άρθρο του.
Ο παραλογισμός που έχει ξεκινήσει ενδεχομένως να κάνει περισσότερο κακό στη γη πετυχαίνοντας αντίθετα αποτελέσματα με τεράστια αρνητική επίπτωση στους φτωχούς της γης και ελάχιστη θετική ή ακόμα και αρνητική στο περιβάλλον. Αν εφαρμοστεί η συμφωνία των Παρισίων για το περιβάλλον και ακόμα και εάν αυτή τηρηθεί με θρησκευτική ευλάβεια από όλα τα έθνη του κόσμου έως το 2100, αυτό θα μειώσει την παγκόσμια θερμοκρασία κατά 0,17 βαθμούς Κελσίου λέει ο οικονομολόγος Bjorn Lomborg.
Η οικολογία και η διαχείριση του περιβάλλοντος είναι επιστήμη και όχι θρησκεία. Ως κυρίαρχο είδος είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε το σωστό για τη γη και όλα τα είδη της.
Και το σωστό θα μας το υποδείξει η επιστήμη και η λογική, όχι οι κραυγές της υστερικής οικολογίας.
