«Μα που είναι; Που είναι όλοι τους», αναρωτήθηκε σχεδόν κουρασμένος ο Ενρίκο Φέρμι. Ήταν καλοκαίρι του 1950 κατά τη διάρκεια ενός μεσημεριανού διαλείμματος στις ερευνητικές εγκαταστάσεις του Λος Άλαμος, στο Νέο Μεξικό, και ο Ιταλός κάτοχος του βραβείου Νομπέλ είχε μια τουλάχιστον ζωηρή συζήτηση με ορισμένους από τους μεγαλύτερους θεωρητικούς Φυσικούς του 20ου αιώνα.
Έντουαρντ Τέλερ, Εμίλ Κονοπίνσκι και Χέρμπερτ Γιόρκ αποτελούσαν την παρέα του Φέρμι. Από μια φαινομενικά ανώδυνη ερώτηση ξεκίνησε ένας διάλογος που έμελε να εξελιχθεί σε αυτό που η ιστορία κατέγραψε ως «το παράδοξο του Φέρμι».
Κάποιος από τους συνδαιτημόνες - οι αναφορές διίστανται - αναρωτήθηκε πόσο πιθανό είναι να υπάρχουν νοήμονα όντα κάπου «εκεί έξω», δεδομένου του αμέτρητου - τότε - αριθμού γαλαξιών και ηλιακών συστημάτων. «Μα που είναι; Που είναι όλοι τους»... εξερράγη ο Φέρμι, θέτοντας ουσιαστικά το ερώτημα αφού υπάρχουν εξωγήινοι γιατί δεν τους έχουμε δει.
Τις τελευταίες εβδομάδες η επιστημονική κοινότητα αλλά και το κοινό ήλπιζαν πως θα πάρουν μια οριστική απάντηση. Η αμερικανική κυβέρνηση είχε δεσμευτεί ότι θα δώσει στο Κογκρέσο έκθεση που θα εξηγούσε τις παράξενες θεάσεις ιπτάμενων αντικειμένων που έχουν αναφέρει στελέχη των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων.
Δυστυχώς - ή ευτυχώς - ούτε αυτή η έκθεση που δημοσιοποιήθηκε αργά το βράδυ της Παρασκευής, 25 Ιουνίου, έδωσε απάντηση στο παράδοξο του Φέρμι. Από τις 144 αναφορές για θεάσεις παράξενων αντικειμένων που έλαβαν χώρα από το 2004 έως σήμερα, όλες εκτός από μία παραμένουν ανεξήγητες. Η μία και μόνη περίπτωση που εξηγήθηκε αφορούσε ένα μεγάλο μπαλόνι που ξεφούσκωνε.
Όσο για τις υπόλοιπες; «Πιθανώς δεν υπάρχει μία εξήγηση», αναφέρει η έκθεση. Μερικές θα μπορούσαν να είναι δοκιμές προηγμένων συστημάτων της Κίνας ή της Ρωσίας, άλλες θα μπορούσαν να είναι φυσικά ατμοσφαιρικά φαινόμενα όπως κρύσταλλοι πάγου στην ατμόσφαιρα, ενώ η έκθεση δεν αποκλείει και δοκιμές απόρρητων αμερικανικών συστημάτων.
Οπότε ξεμπερδέψαμε με τους πιθανούς χωροχρονικούς συνοδοιπόρους μας; Κάθε άλλο. Άλλωστε η έκθεση μπορεί να μην αναφέρεται ρητά στην πιθανότητα τα φαινόμενα αυτά να συνδέονται με εξωγήινες μορφές ζωής, αλλά ούτε το αποκλείει.
Τελικά που είναι;
Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει. Υπάρχουν ωστόσο μερικά σκληρά επιστημονικά δεδομένα.
Πρώτον, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις της NASA και του οργανισμού αναζήτησης εξωγήινης ευφυίας, του γνωστό SETI, υπάρχουν περίπου 300 εκατομμύρια πλανήτες σαν τη Γη και αυτός ο αριθμός περιορίζεται μόνο στον Γαλαξία μας.
Κατά μέσο όρο, κάθε αστέρι στον Γαλαξία πιθανότατα φιλοξενεί μεταξύ 0,4 και 0,9 βραχώδεις πλανήτες στην «κατοικήσιμη ζώνη» του, δηλαδή στο σωστό εύρος τροχιακών αποστάσεων όπου το νερό θα μπορούσε να υπάρχει σε υγρή μορφή, σε σταθερή βάση, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Επίσης περίπου το 7% των 200 δισεκατομμυρίων άστρων στον Γαλαξία είναι «νάνοι» σαν τον Ήλιο, οπότε αυτό πιθανότατα εκτοξεύει τις πιθανότητες να υπάρχουν κάποιες εκατοντάδες εκατομμύρια Γαίες, κάπου εκεί έξω.
Δεύτερον, αν υποθέσουμε ότι κάπου υπάρχουν τελικά τα... μικρά πράσινα - ή άλλου χρώματος ανθρωπάκια - δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι μπορούν να μας επισκεφθούν λόγω των απίστευτων αποστάσεων που πρέπει να διανύσουν πριν προσγειωθούν στην «αυλή μας».
Τα διαστρικά ταξίδια απαιτούν ταχύτητες πολλαπλάσιες του φωτός. Μόνο που αυτό το απαγορεύει ρητά η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, σύμφωνα με την οποία τίποτα δεν μπορεί να κινηθεί με ταχύτητα μεγαλύτερη από αυτή του φωτός.
Εκτός αν κάποιος πολιτισμός, εξαιρετικά πιο προηγμένος από τον δικό μας, μπορεί να χαλιναγωγήσει τον χωροχρόνο.
Το διαστρικό κενό που αγναντεύουμε στον καθαρό βραδινό ουρανό, μόνο κενό δεν είναι. Σε αυτό, ή μάλλον αυτό, απλώνεται μέσα στον συμπαντικό ιστό του χωροχρόνου. Οπότε αν με κάποιο τρόπο τον στρεβλώναμε, θα μπορούσαμε να κινηθούμε ταχύτερα από το φως.
Σε απλά ελληνικά: Ένα διαστημικό σκάφος που θα μπορούσε να δημιουργήσει γύρω του μια χωροχρονική φούσκα, θα κινούταν θεωρητικά ταχύτερα από φως χωρίς να παραβιάζει τη γενική θεωρία της Σχετικότητας.
Θα προκαλούσε μπροστά του συστολή το χωροχρονικού συνεχούς και πίσω του διαστολή. Στην πραγματικότητα θα κινείτο όπως ένας σέρφερ πάνω στο κύμα, δηλαδή χάρη στην κίνηση του μέσου και όχι του αντικειμένου.
Πρόκειται για τη θεωρία της «ταχύτητας δίνης» που ναι μεν έκανε την εμφάνισή της στα βιβλία επιστημονικής φαντασίας, ωστόσο τον Απρίλιο του 2021 ερευνητές του Advanced Propulsion Laboratory (APL) δημοσίευσαν στην επιθεώρηση Classical and Quantum Gravity ένα μοντέλο που απαντά στο κατά πόσο είναι εφικτό να επιτευχθούν τέτοιες ταχύτητες, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι η ανθρωπότητα είναι αιώνες μακριά από αντίστοιχες τεχνολογίες.
