Τα παιδιά προσαρμόζονται ευκολότερα, αλλά η καραντίνα που τα έχει αναγκάσει να μένουν στο σπίτι εγκυμονούν και κινδύνους. Ειδικοί, όπως ο ψυχολόγος Στέφανος Αλεβίζος, υπεύθυνος του Κέντρου Εκπαίδευσης και Επιμόρφωσης στο «Χαμόγελο του Παιδιού» καθώς και ο επικεφαλής του Εθνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου, Γιώργος Κορμάς, επισημαίνουν στο liberal.gr πως θα πρέπει και οι γονείς να προσαρμοστούν και να τα βοηθήσουν.
Από την έκφραση βαρεμάρας και θυμού, το ενδεχόμενο κακοποίησης ή γενικευμένης βίας στο σπίτι μέχρι την κατάχρηση του διαδικτύου, η οποία την επόμενη μέρα μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά προβληματική είναι μερικά μόνον από τα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι οικογένειες με μικρά παιδιά αλλά ακόμη περισσότερο με εφήβους.
Ο περιορισμός γεννά θυμό και φόβο
«Είναι δεδομένο πως η ζωή των παιδιών έχει αλλάξει. Έχει διαταραχθεί η βασική ρουτίνα τους με κανόνες μη αναμενόμενους όπως οι καλοκαιρινές διακοπές, οι διακοπές του Πάσχα κ.ά.» επισημαίνει στο liberal ο ψυχολόγος Στέφανος Αλεβίζος, υπεύθυνος του Κέντρου Εκπαίδευσης και Επιμόρφωσης στο «Χαμόγελο του Παιδιού».
«Αυτό είναι πολύ σημαντικό να το ξέρουν οι γονείς» τονίζει καθώς κάποιες οικογένειες εκτιμούν πως για τα παιδιά τώρα βιώνουν την καλύτερη κατάσταση, χωρίς μαθήματα και άλλες υποχρεώσεις. Η αρνητική δραστηριότητα σε άλλες χώρες έχει δείξει πως γεννά θυμό, φόβο του αγνώστου, βαρεμάρα, άνοια και μπορεί να καταλήξει σε συγκρούσεις» σημειώνει ο κ. Αλεβίζος.
«Πρέπει να δίνεται χώρος στα παιδιά να εκφράζουν τα συναισθήματα και τις αγωνίες τους. Να εξηγείς πως υπάρχει αρχή, μέση και τέλος. Και κάποια στιγμή θα έρθει το τέλος. Δεν είναι μόνιμη κατάσταση. Να μάθουν όχι μόνον από αλτρουϊστική άποψη πως αυτό προστατεύει και τους αγαπημένους τους ανθρώπους» υποστηρίζει.
Επίσης, και οι γονείς αναφέρουν, βλέποντας ένα παιδί να ζορίζεται, λέει πως «έλα μωρέ σιγά μην αυτό το αγχώνει». Κι όμως όπως εξηγούν οι εξετάσεις του σχολείου ακόμη και το εργασιακό μέλλον των γονιών τους, που το αντιλαμβάνονται μπορεί να τα επηρεάζει. Μόνο που τα παιδιά όπως υπογραμμίζει δεν είναι το αύριο, αλλά το σήμερα.
Η απομόνωση φέρνει κακοποίηση
Αύξηση των κρουσμάτων κακοποίησης εκτιμούν στο «Χαμόγελο του Παιδιού». «Χωρίς να έχουμε ερευνητικά δεδομένα, περιμένουμε αύξηση. Τα παιδιά είναι αποκομμένα από προστατευτικά δίχτυα. Οι όποιες δυσλειτουργικές καταστάσεις ελλοχεύουν κακοποιητικό χαρακτήρα» τονίζει ο κ. Αλεβίζος. «Συχνά οι καταγγελίες για κακοποίηση παιδιών έρχονται από το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Όταν όλοι είναι κλεισμένοι μέσα, δύσκολα κάποιος κοιτάει τι συμβαίνει» προσθέτει.
«Τα παιδιά βρίσκουν την ικανότητα να αντιμετωπίσουν θετικά την κατάσταση» υποστηρίζει, υπογραμμίζοντας όμως πως «οι συνθήκες επιβάλλουν τι θα πουν στα παιδιά και οι γονείς και πώς να βρουν μπαταρίες να γεμίζουν την ενέργειά τους. Να βρουν αποθέματα ενέργειας με το σύντροφο, με το περιβάλλον τους, μέσω επικοινωνίας. Πρώτα να φροντίσουν τον εαυτό τους ή έστω παράλληλα με τα παιδιά γιατί δεν ξέρουμε πόσο θα κρατήσει
Κατάχρηση διαδικτύου
Η απομόνωση έφερε όμως και άλλα προβλήματα όπως αυτό της χρήσης του διαδικτύου. «Περνάνε 11 και 12 ώρες στο διαδίκτυο, ακόμη και παιδιά που είχαν οριοθετηθεί. Την επόμενη μέρα θα βιώσουμε κατάχρηση διαδικτύου. Αντιμετωπίζεται παθητικά η χρήση διαδικτύου» λέει στο liberal ο επικεφαλής του Εθνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου, Γιώργος Κορμάς και μετά όπως αναφέρει δεν θα είναι εύκολο να πεις στα παιδιά να μην το χρησιμοποιούν συνέχεια.
«Βλέπουμε χρήση διαδικτύου σε παιχνίδια και άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πριν την κρίση υπήρχε μεγάλο πρόβλημα όπου 1 στα 3 παιδιά έκανε κατάχρηση. Τώρα μπαίνουν στο instagram και στο tik tok» σημειώνει, λέγοντας πως μεγάλη έξαρση παρουσιάζει και το παιχνίδι fortnite.
«Πρέπει να βλέπουν τι κάνουν στο διαδίκτυο. Είναι άλλο να βλέπεις μία ώρα την ημέρα και να βλέπεις κάποια ταινία, να δείχνουν τα μαθήματα ή να κάνουν κάποιες άλλες ασχολίες» σχολιάζει για τους γονείς. «Είναι ευκαιρία να αναπτύξουν και οι γονείς τις δεξιότητες. Επίσης είναι ευκαιρία να φτιάξουμε και τις σχέσεις μας. Να ασχοληθούν και οι μπαμπάδες, να υπάρξει κλίμα αλληλοσεβασμού.
Έμφαση στις ώρες ύπνου
Στις συμβουλές που δίνει είναι απαραίτητο και υποχρεωτικό το ωράριο των παιδιών να μην διαταραχθεί. Έμφαση είναι στον ύπνο που εάν τα παιδιά κοιμόντουσαν 8 ώρες μέχρι πρότινος, να συνεχίσουν να το ακολουθούν.
«Ειδικά τα παιδιά που αναπτύσσονται, αρχίζουν να ξενυχτάνε, γεγονός που δημιουργεί χρόνιο στρες και στην ηλικία των 45- 50 ετών προκύπτουν άλλα προβλήματα» τονίζει, θεωρώντας σημαντικό να υπάρχει μία ρουτίνα. Είτε αφορά τηλεδιασκέψεις για μάθημα, γυμναστική ή άλλες δραστηριότητες.
Η χαλαρότητα οδηγεί σε αδράνεια
«Δεν είναι τα παιδιά σε διακοπές. Η χαλαρότητα θα οδηγήσει σε αδράνεια» σημειώνει ο κ. Κορμάς, αναφέροντας πως υπάρχουν και παραδείγματα που τα παιδιά αρχίζουν να χτυπάνε τους γονείς.
«Πρόκειται για μία ευκαιρία να μάθουμε τα παιδιά μας, να μας βοηθήσει να είμαστε κοντά τους. Να μιλήσουμε μαζί τους για διάφορα πράγματα, όπως το bullying, να μην μιλάνε με αγνώστους αλλά και για το τι συμβαίνει στο διαδίκτυο. Να σέβονται την προσωπικότητά τους και το σώμα τους».
Ο δεκάλογος των ειδικών
1. Βρείτε δημιουργικές δραστηριότητες
Αντί το παιδί να παρακολουθεί το διαδίκτυο ή την τηλεόραση , προτρέψτε το να ασχοληθεί με άλλες δραστηριότητες. Ζωγραφιές, επιτραπέζια παιχνίδια, κατασκευές ή διακόσμηση του σπιτιού είναι μερικές από αυτές
2. Εντάξτε τη μαγειρική
Μπορείτε να εμπλέξετε τα παιδιά σε μερικές από τις δραστηριότητες του σπιτιού, όπως η μαγειρική. Εντάξτε τα παιδιά στην προγραμματισμένη –ή και όχι- μαγειρική σας. Έτσι τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν, να απελευθερώσουν τη φαντασία τους και να μπουν στην καθημερινότητα του σπιτιού
3. Βγείτε στη φύση
Τα περιοριστικά μέτρα δεν απαγορεύουν κάποιες μικρές εξόδους. Πηγαίνετε μία βόλτα στη φύση για να μαζέψετε λουλούδια και μετά βάλτε τα στο προσωπικό σας φυτολόγιο. Μπορείτε επίσης να αποξηράνετε μερικά από τα λουλούδια.
4. Πετάξτε περιττά αντικείμενα
Συγκεντρώστε μαζί με τα παιδιά ρούχα, παπούτσια και παιχνίδια που δεν χρειάζεστε πια με σκοπό να τα δωρίσετε. Με τον τρόπο αυτό βοηθάτε στην τακτοποίηση του σπιτιού αλλά και του δωματίου των παιδιών.
5. Χρησιμοποιήστε την τεχνολογία για επαφές
Το διαδίκτυο μπορεί να είναι χρήσιμο στην επαφή με το οικογενειακό περιβάλλον ή φίλους. Χρησιμοποιήστε την τεχνολογία για να βρεθείτε με φίλους και συγγενείς, να συνομιλήσουν με παππούδες ή γιαγιάδες μέσω skype που λόγω του ιού δεν μπορούν να δουν.
6. Προσοχή στις συναθροίσεις εφήβων
Καλό είναι τα παιδιά στην εφηβική ηλικία να περιορίσουν τις συναθροίσεις και να συναντιούνται σε παρέες των 2- 3 ατόμων σε ανοικτούς χώρους χωρίς να υπάρχει στενή επαφή, άγγιγμα ή χειραψίες . Υπάρχουν ακόμη ανοικτοί χώροι όπως πάρκα και άλση που παραμένουν ανοικτοί αλλά θα πρέπει να τηρούνται τα μέτρα.
7. Κλειδί το περιεχόμενο
Μην αντιμετωπίζετε ισάξια όλες τις οθόνες. Ορισμένες είναι εκπαιδευτικές. Μερικές είναι μόνο για διασκέδαση. Μερικές είναι υψηλής ποιότητας αλλά κάποιες άλλες προσφέρουν μόνον διασκέδαση χωρίς όφελος. Αυτό που κάνουμε στις οθόνες και πώς το κάνουμε είναι σημαντικότερο από το χρόνο που ξοδεύουμε σε αυτές.
8. Ασφαλής χρήση διαδικτύου
Τώρα έχουμε περισσότερες ευκαιρίες να συμμετάσχουμε και να ασχοληθούμε με το τι βλέπουν τα παιδιά. Κάντε συχνές ερωτήσεις σχετικά με τα αγαπημένα τους παιχνίδια, τι κάνουν στα κοινωνικά δίκτυα, συζητήστε ιδέες και θέματα για τα οποία διαβάζουν.
9. Η ισορροπία παίζει ρόλο
Όπως επισημαίνεται η ισορροπία εξακολουθεί να παίζει ρόλο. Το να είμαστε ελαστικοί στο χρόνο που δαπανά το παιδί στο διαδίκτυο δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να κρατήσουμε ισορροπία μεταξύ της online και της offline ζωής του.
10. Μάθετε να ξεχωρίζουν τις πληροφορίες
Το τελευταίο διάστημα υπάρχει μία μεγάλη διάχυση ειδήσεων που προβάλλεται μέσω τηλεοπτικών εκπομπών και άρθρων που δημοσιεύονται στο διαδίκτυο. Όλα αυτά μπορεί να προκαλέσουν άγχος και σύγχυση στο παιδί και να μην ξέρει πώς να διαχειριστεί τις πληροφορίες. Εξηγήστε πως πολλές από τις ιστορίες που προβάλλονται μπορεί να μην είναι πραγματικές ή να είναι υπερβολικές.