Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Ο αριθμός των κληρονόμων που αποποιούνται τις κληρονομιές που θα έπρεπε να καταλήγουν στα χέρια τους, διαρκώς αυξάνεται. Με την κίνηση αυτή, οι κόποι των γονέων τους, τα οικογενειακά τους περιουσιακά στοιχεία περιέρχονται στα χέρια του δημοσίου. Το γεγονός πέραν της οικονομικής του διάστασης, έχει βαθιές κοινωνικές επιπτώσεις.
Η γενιά των γονιών μας, ουσιαστικά έστησε την οικονομία της μετεμφυλιακής Ελλάδας, και αγωνίστηκε για να ξανασταθεί στα πόδια της, μετά από τη καταστροφική δεκαετία που περιλάμβανε τόσο τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο όσο και τον Εμφύλιο Πόλεμο. Αγωνίστηκε για να προκόψει, για να μορφώσει τα παιδιά της, να δημιουργήσει κάποια περιουσιακά στοιχεία και να αφήσει στα παιδιά της, επιθυμώντας βαθιά, να μην ξαναζήσει η επόμενη γενιά τη δυστυχία και την ανέχεια της προηγούμενης.
Ήταν η γενιά που πέρασε μέσα τον πόνο και την ανασφάλεια του Πολέμου και της Κατοχής, αλλά και το χάος και την αβεβαιότητα του εμφυλίου. Σκληρή και δυναμική γενιά. Η δημιουργία, η μόρφωση, η εργασία, η προκοπή, η περιουσία και η ιδιοκτησία ήταν έννοιες που συνέθεσαν το σκηνικό των στόχων της αστικής τάξης, που ξαναέκτισε αυτήν την χώρα μετά από τη διπλή καταστροφή των πολέμων.
Φτάνοντας σήμερα στην πλήρη διάλυση του παραγωγικού μοντέλου, στη πλήρη διάρρηξη του κοινωνικού ιστού και στην διαρκή αναζήτηση ταυτότητας από την πλευρά των πολιτών, που από την εποχή της αστακομακαρονάδας βρέθηκαν στην εποχή του αδιέξοδου, από την εποχή των διακοποδανείων κατέληξαν στην ασφυξία των κόκκινων δανείων και από την εποχή της ιδεολογικής σιγουριάς, στην κατάρρευση όλων των σταθερών του αυτοπροσδιορισμού τους.
Η παρενέργεια της αποποίησης κληρονομιών είναι ένα ακόμα οδυνηρό σύμπτωμα της εποχής. Σύμφωνα με τα στοιχεία που κυκλοφόρησαν, οι βασικές αιτίες των αποποιήσεων αυτών το 2017-2018, ήταν η αδυναμία διατήρησης αυτών των κληρονομούμενων περιουσιακών στοιχείων λόγω του υπέρμετρου φορολογικού κόστους διατήρησης των ακινήτων, λόγω των φορολογικών βαρών που έφεραν τα ακίνητα, λόγω των ανεξόφλητων δανείων που βάραιναν τα ακίνητα, λόγω των φορολογικών εκκρεμοτήτων των αποθανόντων, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάποιων ακινήτων όπως εγκαταλελειμμένα, ακατοίκητα νεοκλασικά, ακίνητα που τελούν σε καθεστώς κατάληψης, των ευρύτατων καταπατήσεων ειδικότερα στη οικοπέδων και κτημάτων στην επαρχία, λόγω των προβλημάτων συνιδιοκτησίας με άλλους συγγενείς, λόγω αδυναμίας νομιμοποίησης και τακτοποίησης πολεοδομικών και άλλων παραβάσεων και λόγω άλλων αιτιών.
Με δυο λόγια η αποποίηση των κληρονομιών, εδράζεται κυρίως πάνω στις φορολογικές και ρυθμιστικές πιέσεις που ασκεί το κράτος στην ακίνητη περιουσία και πάνω στην αδυναμία του κράτους να προστατεύσει την περιουσία των πολιτών διαχρονικά.
Το μότο της ζωής των προηγούμενων γενιών που ήταν «μορφωνόμαστε, δουλεύουμε, προκόβουμε, αποταμιεύουμε, αποκτούμε», έχει αντικατασταθεί από ένα καινούργιο μότο. Το μότο της οικονομικής επιβίωσης, απέναντι σε ένα αδηφάγο δημόσιο και σε ένα κράτος που δεν μπορεί να εγγυηθεί και να προστατεύσει την ιδιοκτησία. Έτσι οι κληρονόμοι προτιμούν να αποξενωθούν από οικογενειακά ακίνητα, που δημιουργήθηκαν με τον κόπο των γονέων τους και από περιουσιακά στοιχεία που έχουν συναισθηματική αξία και φόρτιση, παρά να επωμισθούν τη βάσανο της πάλης απέναντι στο κράτος και στις φορολογικές αρχές.
Η ιδιοκτησία και η επιθυμία απόκτησης περιουσίας, ως κυρίαρχοι μοχλοί της οικονομίας και της κοινωνίας, υποχωρούν σε προτεραιότητα. Ασφαλώς και έχουν αλλάξει οι επιθυμίες και οι στόχοι των νέων σήμερα. Η νέα γενιά διακρίνεται από μεγαλύτερη γεωγραφική κινητικότητα, από μεγαλύτερη επαγγελματική μεταβλητότητα. Μια πραγματικότητα που απαλλάσσει εν μέρει, αυτή τη γενιά από την επιθυμία απόκτησης σταθερών και πάγιων περιουσιακών στοιχείων. Όμως η απαξίωση της ιδιοκτησίας και της περιουσίας, μόνο αρνητικές επιπτώσεις μπορεί να επιφέρει σε μια κοινωνία αδυνατεί να κινηθεί προς τα εμπρός, κουβαλώντας μαζί την κληρονομιά του χθες.
*Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
