Η εταιρία METRON Analysis πραγματοποίησε πανελλαδική ποσοτική έρευνα στο διάστημα 22-27/2 με ερωτήματα σχετικά με την συμπλήρωση ενός έτους από το ξέσπασμα της πανδημίας. Τα βασικότερα ευρήματα της έχουν ήδη παρουσιαστεί σε αρκετά sites.
Από την λίγο πιο προσεκτική περιπλάνηση στα ευρήματα της έρευνας, θεωρώ ως εξαιρετικά ενδιαφέρουσα την πολύ τρανταχτή ανάδειξη των έντονων διαφορών σε πολλές από τις απαντήσεις, των νέων ανθρώπων στις ηλικίες 17-34 σε σχέση με τις απαντήσεις του γενικού πληθυσμού.
Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα:
Η θετική άποψη για την αντιμετώπιση της πανδημίας από την Κυβέρνηση, είναι 50% στο σύνολο και 32% στους νέους.
Η θετική άποψη για τη στάση της Αντιπολίτευσης στην πανδημία, είναι μόλις 31% στο γενικό πληθυσμό ενώ η αντίστοιχη άποψη των νέων ακόμα χαμηλότερη στο 28%.
Η Κυβερνητική πολιτική για την πανδημία χαρακτηρίζεται δίκαιη από το 44% του συνόλου και μόλις από το 28% των νέων. Στο δε ερώτημα για το αν αυτή η πολιτική σέβεται ή αδιαφορεί για τους δημοκρατικούς κανόνες, οι νέοι απαντούν σε ποσοστό μόνο 32% ότι τους σέβεται σε σχέση με το 50% του γενικού πληθυσμού.
Στην εκτίμηση για το ποιες θεωρούνται μονιμότερες επιπτώσεις από την κρίση της πανδημίας, πάνω από 2 στους 3 πολίτες επιλέγουν αυτές για την εργασία και την οικονομία. Στο ερώτημα αυτό δεν υπήρξε διάκριση των απαντήσεων ανά ηλικιακή ομάδα, είναι όμως σαφές ότι ο χαρακτηρισμός των παραπάνω επιπτώσεων ως «μονιμότερες» έχει εντονότερη αναφορά στους νέους.
Πιστεύω ότι γίνεται σαφές, εξάλλου παρόμοια αποτελέσματα έχουν δείξει και άλλες έρευνες, ότι οι συμπεριφορές, οι στάσεις και οι απόψεις των νέων ανθρώπων πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο για προσεκτικές και εξειδικευμένες μελέτες, αναλύσεις και αποφάσεις. Οι νέοι πάντα ήταν και πάντα είναι και θα είναι διεκδικητικοί, καχύποπτοι, δυσαρεστημένοι, κριτικοί. Αλίμονο αν σκέφτονταν και αν εκφράζονταν όπως οι μεγαλύτεροι, μια κοινωνία έχει μόνο να κερδίσει από την διαφορετική, διεισδυτική, προκλητική άποψη των νέων που ταράζει τα νερά.
Το εύρος όμως των διαφορών που εντοπίζει η έρευνα, είναι πολύ μεγάλο και ξεπερνάει τη λογική και αναμενόμενη απόκλιση και απόσταση των νέων από το γενικότερο πληθυσμό. Η πανδημία δείχνει να έχει διαμορφώσει συσσωρευμένο θυμό, συγκεντρωμένη απόρριψη και επικίνδυνη απογοήτευση στους νέους. Και η έρευνα δείχνει, ότι κανείς δεν τους «κερδίζει».
Η Κυβέρνηση εισπράττει από τους νέους φθορά για τις πολιτικές και τα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας. Φυσιολογικά θα περίμενε κανείς ότι αυτή τη φθορά θα την καρπωνόταν η Αντιπολίτευση, όμως όχι. Η έρευνα δείχνει ότι η Αντιπολίτευση ακόμα περισσότερο αδυνατεί να τους προσελκύσει και να ενσωματώσει τη δυσαρέσκειά τους, όταν πάνω από τους 7 στους 10 νέους λένε ότι με τη στάση της δεν βοηθάει στην κρίση της πανδημίας. Είναι σίγουρα ένα πολιτικό παράδοξο αυτό, με βάση τη συμβατική πολιτική σκέψη. Οι νέοι όμως δεν λειτουργούν συμβατικά και η έρευνα το υποδεικνύει καθαρά.
Τα συναισθήματα θυμού, αδικίας, αγωνίας για το μέλλον, απογοήτευσης, έλλειψης εμπιστοσύνης διαπερνούν τους νέους σε εξαιρετικά υψηλά και επικίνδυνα ποσοστά και δεν αφορούν μόνο την Κυβέρνηση ή την Αντιπολίτευση. Αφορούν συνολικά το ίδιο το πολιτικό σύστημα για το οποίο οι νέοι εκφράζονται σε ποσοστό 87% ότι χρειάζεται μεγάλες αλλαγές.
Μιλάμε για ένα πληθυσμό σχεδόν 2εκ πολιτών και ψηφοφόρων που ασφυκτιούν από τα πρώτα στάδια της ζωής τους στις συμπληγάδες δίδυμων κρίσεων. Πρώτα βίωσαν τις άγριες επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, οι περισσότεροι, ως παιδιά μέσα από τους γονείς τους και το περιβάλλον τους και τώρα βιώνουν πολύ πιο άμεσα μια σκληρή συνέχεια με την πανδημική κρίση να φορτώνει τους δικούς τους ώμους και να μπλοκάρει τις δικές τους προσδοκίες.
Δεν είναι μόνο τα πενιχρά οικονομικά τους που φυλακίζουν ή περιορίζουν τις επιλογές τους, είναι πολύ γενικότερο το θέμα. Είναι ο αποκλεισμός που νοιώθουν από μια κοινωνία που τα πολλά χρόνια επίπλαστης ευμάρειας και ήσσονος προσπάθειας τα εξαργυρώνει τώρα πάνω τους. Είναι ένα Κράτος με δομές και υπηρεσίες που τους απομακρύνει. Είναι μια Εκπαίδευση που αρνείται να τους δώσει πραγματικά εφόδια, αξιοποιήσιμες γνώσεις και εφαρμόσιμη κατάρτιση. Είναι ένα σύστημα που τους τσουβαλιάζει χωρίς ενσυναίσθηση σε χαμηλές προοπτικές, ένα περιβάλλον που δεν τους βοηθάει να τολμήσουν, που δεν παρακινεί την προσπάθεια, δεν ανέχεται τους πειραματισμούς και καταδικάζει την αποτυχία, που τους φοβίζει να δεσμευτούν, που τους κάνει συνεχώς να δίνουν μια άνιση μάχη με το χρόνο και να αναβάλλουν ή/και να παραιτούνται από κρίσιμες αποφάσεις.
Οι νέοι βγάζουν μια κραυγή αγωνίας για το μέλλον τους, μια σιωπηρή κραυγή. Ιδιαίτερα τώρα μέσα στην πανδημία που τους έχει εγκλωβίσει περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο πληθυσμό. Ζητούν ευκαιρίες για να αποδείξουν ότι και θέλουν και μπορούν να φτιάξουν ένα καλύτερο κόσμο, ένα κόσμο που θα είναι και δικός τους. Ζητούν να ακουστούν. Κι όσο αισθάνονται ότι δεν ακούγονται θα θυμώνουν ακόμα πιο πολύ, θα νοιώθουν ακόμα πιο πολύ την αποξένωση, θα γεμίζουν τις πλατείες όπου μια σπίθα μπορεί να εξελιχθεί σε φωτιά. Θα είναι ευάλωτοι στην χειραγώγηση από επικίνδυνους λαϊκιστές που μπορούν ανέξοδα να τους λένε ό,τι θέλουν να ακούσουν και θα παρασύρονται από τραμπούκους που πάντα παραμονεύουν για να διδάξουν τη βία.
Είναι επείγον και σημαντικό να αρχίσει να κλείνει αυτό το κενό που αισθάνονται οι νέοι άνθρωποι. Η άποψη που λέει ότι κλείνει αυτόματα όσο μεγαλώνουν και ωριμάζουν, όπως πάντα συνέβαινε, είναι μια άποψη εξίσου παρωχημένη όσο και επικίνδυνη. Ποτέ στη σύγχρονη ιστορία, εκτός από τις περιόδους πολέμου, δεν υπήρξε άλλη γενιά στην οποία να κυριαρχεί η αντίληψη ότι ξεκινάει με προοπτικές χειρότερες από την προηγούμενη, με βάρη που άλλοι έφτιαξαν και τους φόρτωσαν. Ποτέ δεν υπήρξε άλλη νέα γενιά με τόσο έντονο το συναίσθημα της αδικίας, του θυμού, του αποκλεισμού.
Σε μια κοινωνία που ακόμα είναι είδηση η ημερομηνία που θα πληρωθούν οι συντάξεις κάθε μήνα, το χάσμα της με τους νέους διευρύνεται. Όσοι κάνουν ότι δεν το βλέπουν, ελπίζοντας ότι θα αποκομίσουν οφέλη από τους νέους με μεγάλα και παχιά λόγια μόνο, ζούνε την πλάνη τους. Η νέα γενιά τους γυρίζει την πλάτη της. Ας το καταλάβουν πριν είναι πολύ αργά και πριν η έκρηξη του θυμού της έχει μη αναστρέψιμες συνέπειες.
*Ο Μίνος Μωυσής είναι σύμβουλος επιχειρήσεων
