Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Οι Πωλήσεις της πρωτοπόρου εταιρείας τεχνολογίας Apple αναμένεται να μειωθούν κατά το 2016, για πρώτη φορά κατά τα τελευταία 13 έτη. Τι όμως ακριβώς σημαίνει αυτό για όλους μας; Η πρώτη υπόθεση είναι ότι η εταιρεία χάνει έδαφος στην αγορά, από ανταγωνίστριες εταιρείες. Είναι όμως τόσο απλά τα πράγματα;
Τα τελευταία τρία χρόνια, η θέση της Apple στην αγορά κινητών τηλεφώνων κλονίστηκε σοβαρά από νέους ανταγωνιστές, κυρίως τη Samsung, που παρουσίασαν προϊόντα που προσέφεραν καλύτερη σχέση τιμής προς απόδοση για τους απαιτητικούς καταναλωτές. Την ίδια περίοδο όμως, πολλές ανταγωνίστριες εταιρείες με μικρά μερίδια αγοράς βγήκαν σταδιακά εκτός παιχνιδιού, προσφέροντας τη δυνατότητα στην Apple να καρπωθεί τουλάχιστον ένα μέρος από το έδαφος που οι μικρότεροι αυτοί ανταγωνιστές είχαν, προωθώντας φτηνότερα μοντέλα κινητών. Με την παρουσίαση μάλιστα του τελευταίου μοντέλου 6S και 6S Plus, η Apple μπόρεσε ουσιαστικά να καλύψει μεγάλο κομμάτι από την αγορά που η Samsung κατάφερε να κλέψει από την εταιρεία με μοντέλα όπως το S4, S5 και S6. Επομένως, οι πωλήσεις της Apple, τουλάχιστον στην αγορά της κινητής τηλεφωνίας, που είναι η σημαντικότερη για την εταιρεία, αντικατοπτρίζουν τις τάσεις στις πωλήσεις του κλάδου κινητής τηλεφωνίας. Αν οι πωλήσεις της Apple πέφτουν, αυτό είναι σήμα κινδύνου για το σύνολο του κλάδου.
Σε κάθε περίπτωση, η εταιρεία είναι leader στην αμερικάνικη αγορά, που είναι μακράν η σημαντικότερη του κόσμου. Οι ρυθμοί ανάπτυξης πωλήσεων εκεί είναι καλοί, και θα συνεχίσουν να είναι, τόσο λόγω του συστήματος που έχουν εκεί οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας για συνδρομητές, που ενθαρρύνει την αγορά συσκευής κάθε δύο χρόνια, όσο και από τις προτιμήσεις των καταναλωτών, καθώς το 86% των Αμερικανών που ήδη έχουν iPhone φαίνονται διατεθειμένοι να συνεχίσουν να αγοράζουν iPhone, με τους μισούς να ενδιαφέρονται σε άμεση αναβάθμιση, και τους άλλους μισούς να περιμένουν το νέο μοντέλο.
Όμως τα νέα δεν είναι γενικά καλά. Τόσο η αγορά της Κίνας, όσο και άλλες περιφερειακές αγορές, αλλά ακόμη και η αμερικάνικη, φαίνεται να βρίσκονται σε πτωτική φάση. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι η εταιρεία εκτιμά ότι θα πουληθούν 18% λιγότερες συσκευές στο τρίμηνο που διανύουμε σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό. Δεδομένου, όμως, ότι μεσοσταθμικά η τιμή ενός κινητού δεν αλλάζει πολύ από έτος σε έτος, αυτό σε συνδυασμό με την πιο συντηρητική εξέλιξη στα άλλα προϊόντα (laptop, ταμπλέτες κλπ) που πουλάει η εταιρεία οδηγούν σε 12% πτώση πωλήσεων. Αυτή η πτώση ακολουθεί ουσιαστικά την επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης της εταιρείας κατά το τρίμηνο που πέρασε και η οποία αποδόθηκε στο «ισχυρό δολάριο»!
Παρότι οι πτωτικοί ρυθμοί μπορεί να βελτιωθούν από την ανάπτυξη νέων μοντέλων για τους καταναλωτές, η εταιρεία θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να επιστρέψει σε ρυθμούς ανάπτυξης που γνώρισε στο παρελθόν. Αυτό όμως πρωτίστως οφείλεται στο ότι κάτι αλλάζει στην καταναλωτική αγορά. Το μακροοικονομικό περιβάλλον γίνεται πολύ πιο δύσκολο. Η κρίση στην Κίνα δεν φαίνεται να είναι «τοπικό πρόβλημα», αντίθετα είναι ακριβώς αυτό που βλέπουμε εδώ και καιρό, ένα σημάδι για την παγκόσμια οικονομία. Η παγκόσμια οικονομία μπαίνει σε χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης, μεγάλο κομμάτι αυτής σε ύφεση, και πλέον οι εταιρείες θα υποχρεωθούν να μειώσουν σημαντικά τις τιμές των προϊόντων τους, αλλά και τα περιθώρια κερδών τους για να συνεχίσουν να βρίσκονται στην αγορά. Αυτό συνήθως σημαίνει ότι στα επόμενα δύο χρόνια τα περιθώρια κέρδους εταιρειών όπως η Apple ίσως μειωθούν στα μισά, ώστε να μπορέσουν να βρίσκονται στη θέση τους, καθώς αυτό συμβαίνει κάθε φορά που υπάρχει κρίση. Αυτό όμως διαβεβαιώνει ότι οι τιμές των μετοχών, που στηρίζονται σε εκτιμήσεις για αυξημένα κέρδη, δεν ευσταθεί να βρίσκονται εκεί που είναι τώρα, και μία διόρθωση τιμών σε βάθος 15 μηνών, της τάξης του 40% - 60% στις διεθνείς αγορές ίσως φαίνεται πλέον πιο πιθανή από ότι προηγούμενα φαίνονταν. Και οι πτώσεις συνήθως δεν γίνονται ακριβώς όπως τις περιμένουμε…
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
