Σήμερα στην χώρα μας, το θέμα των συντάξεων απασχολεί την πλειονότητα των πρωινών ενημερωτικών εκπομπών, καλύπτει μεγάλο κομμάτι των πρωτοσέλιδων των εφημερίδων και καταλαμβάνει σημαντικό χρόνο στα δελτία ειδήσεων, αποτελώντας ένα “συναρπαστικό θέαμα”. Η κατάρρευση του νόμου Κατρούγκαλου, από μόνη της δεν δίνει λύση και δεν εγγυάται την επόμενη ημέρα.
Έτσι από την πλευρά της κυβέρνησης διοχετεύονται μηνύματα εφησυχασμού και πραγματοποιούνται κάποιες ρεαλιστικές προσαρμογές στο πεδίο των καταβαλλόμενων συνταξιοδοτικών εισφορών. H προσοχή όλων εστιάζεται στις αναμενόμενες δικαστικές αποφάσεις, που αφορούν κατά κύριο λόγο στην αναδρομικότητα των συντάξεων. Οι αποφάσεις αυτές εστιάζονται στην παρούσα κατάσταση και στον τρόπο που θα επιδράσουν στην διατήρηση της ισορροπίας της δημοσιονομικής πορείας της χώρας.
Γενικά, ο διάλογος για το συνταξιοδοτικό θέμα, καλύπτει το σήμερα. Τις τρέχουσες συντάξεις και τις τρέχουσες εισφορές. Όμως το συνταξιοδοτικό ως πρόβλημα, αφορά στην προβολή των παρόντων δεδομένων στο μέλλον. Έτσι, καθώς εμείς παραμένουμε εστιασμένοι στο σήμερα, στην εύρεση διαφόρων τρόπων για την επιτυχία της πρόωρης σύνταξης και στην διατήρηση με κάθε θυσία των κεκτημένων μας, θα πρέπει να μας ξενίζει το γεγονός πως ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), αντιμετωπίζει το συνταξιοδοτικό θέμα της Ελλάδας μέσω μελλοντικών παραδοχών και υπολογισμών, και όχι μέσω θεωριών και επιθυμιών.
Στην έκθεση του ΟΟΣΑ με τίτλο “OECD: Pensions at a Glance”, παρουσιάζεται ο βασικότερος κίνδυνος ανατροπής των υπαρχόντων συνταξιοδοτικών δεδομένων που δεν είναι άλλος, από τις δημογραφικές εξελίξεις και την ταχύτατη γήρανση του πληθυσμού της Ελλάδας. Σήμερα, στην χώρα μας , η πραγματική μέση ηλικία συνταξιοδότησης είναι για τους άνδρες τα 61,7 έτη και για τις γυναίκες τα 60. Η σύγκριση με τον μέσο όρο των 36 κρατών μελών του ΟΟΣΑ, δεν είναι ενθαρρυντική. Ο μέσος όρος για τους άνδρες, βρίσκεται στα 65,4 έτη και για τις γυναίκες στα 63,7.
Κι αν η καταγραφή της παρούσας καταστάσεως δεν μας φαίνεται ανησυχητική και την ξεπερνάμε με ευκολία, τότε έρχεται η προβολή στο μέλλον, για να κτυπήσουν οι συναγερμοί της σκέψης μας. Ο αριθμός των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών, ως ποσοστό αυτών που βρίσκονται σε εργάσιμη ηλικία (15-64 ετών), εκτιμάται πως το 2020 θα ανέρχεται στο 37,8% και πως το 2060 θα έχει υπερβεί το 79%. Επιπλέον προβλέπεται, ότι το εργατικό δυναμικό της Ελλάδας, δηλαδή ο αριθμός των ατόμων ηλικίας από 15 ως 64 ετών, θα μειωθεί έως το 2060 κατά 35%.
Οι συντάξεις, ως θέαμα των τηλεοπτικών εκπομπών, ουδόλως προσεγγίζουν την πραγματικότητα που παρουσιάστηκε στην προηγούμενη παράγραφο. Οι συντάξεις ως θέαμα, προσφέρουν δάφνες στους δήθεν προστάτες των συνταξιούχων και στους παρουσιαστές των εκπομπών, που αποκαλύπτουν κρυμμένα δικαιώματα και μεθόδους πρόωρης συνταξιοδότησης.
Οι συντάξεις, ως ουσία και ως μέρος της πραγματικότητας, πρέπει να αναλύονται με βάση τα ρεαλιστικά μεγέθη γήρανσης του πληθυσμού, με βάση την αβεβαιότητα των διεθνών οικονομικών εξελίξεων, με βάση το περιβάλλον των σχεδόν μηδενικών επιτοκίων και με βάση τη ασθμαίνουσα ελληνική οικονομία. Η εξίσωση των σημερινών εισφορών που θα μετατραπούν στο μέλλον σε συντάξεις, είναι τόσο πολυπαραγοντική, ασταθής και ευμετάβλητη, που δεν επιτρέπει εφησυχασμό και παροχολογία.
Στον κόσμο που ξημερώνει μπροστά μας, το μόνο που είναι σίγουρο, είναι πως τίποτα δεν είναι σίγουρο. Καμιά μελλοντική σύνταξη δεν είναι δεδομένη. Κανένα σύστημα δεν μπορεί να εγγυηθεί, προκαθορισμένες συντάξεις. Οι συντάξεις δεν είναι θέαμα, πάνω στο οποίο κάποιοι μπορούν να ασκούν μικροπολιτική, να αντλούν δύναμη και να βιοπορίζονται. Οι συντάξεις είναι ουσία, που απαιτεί ειλικρίνεια, σοβαρότητα και ευθυκρισία. Κάποια στιγμή το παραμύθι πρέπει να σταματήσει.
* Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών
** Αποποίηση Ευθύνης: Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές
