Σε άφιξη «ποδηλατοτουριστών» προσβλέπει η κυβέρνηση με το υπουργείο Περιβάλλοντος να προωθεί σχετικές μελέτες, έργα και δράσεις. Το στρατηγικό σχέδιο παρουσιάστηκε προ ημερών και συνδέεται με την βιώσιμη κινητικότητα. «Τα οφέλη της προώθησης και υποστήριξης του ποδηλατικού τουρισμού είναι πολλαπλά και αντικατοπτρίζονται άμεσα στην ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών. Πρόκειται για οφέλη οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά» τόνισε ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού & Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης.
Ο ποδηλατικός τουρισμός αναφέρεται σε συγκεκριμένα ταξίδια μεταξύ τοποθεσιών με το ποδήλατο για σκοπούς αναψυχής και εκδρομές στον ελεύθερο χρόνο ή ψυχαγωγικές εκδρομές στον τόπο διαμονής ή από τον τόπο διαμονής των διακοπών. Ο Ευρωπαϊκός Ποδηλατικός Τουρισμός εκτιμάται ετησίως σε 2,8 δισ. ταξίδια στην Ευρώπη, 25,6 εκατ. διανυκτερεύσεις και αντιστοιχεί περίπου στο 3% του συνόλου των τουριστικών ταξιδιών των Ευρωπαίων. Το συνολικό οικονομικό όφελος ανέρχεται σε 54 δισ. ευρώ και δημιουργία 525.000 θέσεων εργασίας.
Επίσης οι τουρίστες με ποδήλατο ξοδεύουν κατά μέσο όρο 353 ευρώ ανά ταξίδι, κατά μέσο όρο 53 ευρώ ημερησίως, από αυτά 21 ευρώ για διαμονή, 16 ευρώ για διατροφή, 8 ευρώ για ψώνια και 8 ευρώ για μετακινήσεις και δραστηριότητες. Ενδεικτικό είναι πως την ίδια ώρα ο τουρισμός κρουαζιέρας έχει οικονομικό όφελος 38 δις ευρώ και δημιουργεί 326.000 θέσεις εργασίας.
Στις κατηγορίες του «ποδηλατοτουρίστα» εντάσσονται οι ποδηλάτες αναψυχής, οι ημερήσιοι ποδηλάτες, οι περιοδεύοντες ποδηλάτες, οι ποδηλάτες του βουνού και οι ποδηλάτες εκδηλώσεων αγώνων ή περιοδείας. Στα βασικά χαρακτηριστικά τους είναι ηλικίας 40- 55 ετών, ζευγάρια, με διάστημα διαμονής μίας εβδομάδας, που διανύουν 20 με 30 χιλιόμετρα την ημέρα.
Αναζητούν χαλάρωση, τόνωση της φυσικής κατάστασης και έχουν ενδιαφέρον για τη φύση, ενώ ενδιαφέρονται για ένα καλής ποιότητας δείπνο, ένα ελαφρύ γεύμα το μεσημέρι και επιζητούν ξενοδοχεία υψηλών προδιαγραφών για ύπνο και πρωϊνό. Τα οφέλη είναι ενίσχυση των τοπικών οικονομιών, στήριξη των επιχειρήσεων και διατήρηση ή δημιουργία νέων θέσεων εργασίας από τις άμεσες δαπάνες των τουριστών ποδηλατών, ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές που δεν προσελκύουν εύκολα επισκέπτες και δεν είναι τουριστικές.
Ταυτόχρονα, προκύπτουν και περιβαλλοντικά οφέλη, δεδομένου ότι η ποδηλασία έχει μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και άλλων ρυπογόνων αερίων. Σύμφωνα με μελέτη, οι ποδηλάτες τουρίστες χρησιμοποιούν πιο φιλικούς περιβαλλοντικά τρόπους μεταφοράς και ταξιδεύουν μικρότερες κατά 53% αποστάσεις προς τον προορισμό τους.
Εναλλακτικές διαδρομές
Οι εναλλακτικές διαδρομών που θα μπορούσε να προσφέρει η χώρα είναι κατά μήκος ποταμών, σε δασική έκταση, κατά μήκος ακτής, σε αστικά πάρκα ή στους επαρχιακούς δρόμους και στο αστικό δίκτυο. Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Περιβάλλοντος προωθεί σειρά δράσεων. Μεταξύ αυτών, η χρηματοδότηση μελετών ανά περιφερειακή ενότητα για έργα που θα εντάξουν οικισμούς και πόλους ενδιαφέροντος σε κόμβους του δικτύου ποδηλάτου, η υλοποίηση των ελληνικών κλάδων του διευρωπαϊκού δικτύου Eurovelo και η δημιουργία σύνδεσης των διαδρομών του δικτύου με άλλα σημεία σε διάφορες περιοχές.
Παράλληλα, στις σκέψεις του υπουργείου είναι η μετατροπή εγκαταλελειμμένων σιδηροδρομικών γραμμών για τη διαμόρφωση διαδρομών ποδηλάτου μεγάλου μήκους, ενώ σε επόμενο διάστημα μελετάται η δημιουργία συστήματος πιστοποίησης τουριστικών και άλλων επιχειρήσεων των οποίων οι υπηρεσίες τους θα καταγράφονται ως φιλικές προς τους ποδηλάτες.
Στις παραμέτρους που θέτει το υπουργείο για την ανάπτυξη του Ποδηλατικού Τουρισμού εκτός από τις υποδομές, είναι η δυνατότητα χρήσης μέσων μεταφοράς και επιβίβασης σε αυτά με ποδήλατο, η παροχή πρόσθετων υπηρεσιών (όπως επισκευή ποδηλάτων, αγορά και ενοικίαση ποδηλάτων, σημεία πληροφόρησης και περιοχής ανάπαυσης), αλλά και οργανωμένες υπηρεσίες ξενάγησης των ποδηλατών.
«Εκατομμύρια πολίτες επιλέγουν το ποδήλατο για τις διακοπές τους, είτε αποκλειστικά ως μέσο μετακίνησης ή ως μέσο αναψυχής στη διάρκεια των διακοπών αυτών. Για τις μετακινήσεις τους αυτές, έχουν ανάγκη από ασφαλείς, καλά σηματοδοτημένες διαδρομές και προτάσεις διαφορετικές, ανάλογα με τις δυνατότητες και το στιλ των διακοπών που επιθυμούν» σημειώνει ο ΜΚΟ Πόλεις για Ποδήλατο, που αποτελεί εθνικό συντονιστή του Eurovelo για την Ελλάδα.
Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή βρίσκεται εντελώς «εκτός» παιχνιδιού, καθώς οι τρεις χαρακτηρισμένες διαδρομές που διασχίζουν τη χώρα, βρίσκονται μόνο σε επίπεδο αρχικού σχεδιασμού, όπως αναφέρει. Στις προτεραιότητες του υπουργείου Περιβάλλοντος βρίσκεται ως εκ τούτου η χρηματοδότηση μελετών για τις διαδρομές αυτές.
Ευρωπαϊκό δίκτυο
Το ευρωπαϊκό δίκτυο ήδη περιλαμβάνει εκατοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα ποδηλατικών διαδρομών. Επίσημα σηματοδοτημένο δίκτυο Eurovelo βρίσκει κανείς σήμερα σε χώρες όπως η Αυστρία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Σερβία, η Σλοβακία, η Ελβετία, το Ενωμένο Βασίλειο, η Τσεχία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιταλία και άλλες.
Στην Ελλάδα οι προβλέψεις αφορούν μία διαδρομή 5.900 χιλιομέτρων, η οποία θα ξεκινάει από το Κάντιθ της Ανδαλουσίας στην Ισπανία και θα καταλήγει, μέσω Ηγουμενίτσας, στην Αθήνα, διερχόμενη σε ελληνικό έδαφος τις Περιφέρειες Ηπείρου, Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου και Αττικής.
Η δεύτερη, 6.000 χιλιομέτρων, θα ξεκινά από το Βόρειο Ακρωτήριο της Νορβηγίας και καταλήγει μέσω Θεσσαλονίκης στην Αθήνα, διερχόμενη σε ελληνικό έδαφος τις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας και Αττικής.
Και η τρίτη, 10.400 χιλιομέτρων, θα ξεκινά από τον Αρκτικό Ωκεανό και τη Θάλασσα του Μπάρεντς στα σύνορα Νορβηγίας και Ρωσίας και καταλήγει στη Μαύρη Θάλασσα διασχίζοντας την Ελλάδα σε δύο τμήματα, από τον Προμαχώνα Σερρών έως την Εξοχή Δράμας και από τον Κυπρίνο έως τις Καστανιές Έβρου, κατά μήκος του Άρδα ποταμού, διερχόμενη σε ελληνικό έδαφος τις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Στις τελευταίες θέσεις στη χρήση ποδηλάτου
Σύμφωνα με στοιχεία του 2018, στην Ελλάδα μόνον το 31% των δήμων διέθετε ποδηλατόδρομους, που αντιστοιχούσαν σε 403,7 χιλιόμετρα σε μία χώρα έκτασης σχεδόν 132.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Αντιστοίχως, στην Ολλανδία, χώρα συνολικής έκτασης λίγο πάνω από 42.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, οι ποδηλατόδρομοι είχαν μήκος 15.000 χιλιομέτρων.
Γενικότερα, η χώρα εμφανίζεται στις τελευταίες θέσεις της Ε.Ε. στη χρήση ποδηλάτου. Για παράδειγμα, στην Κοπεγχάγη τα ποδήλατα υπερέχουν του αριθμού των αυτοκινήτων. Το 2017 το σύνολο των ποδηλάτων ανερχόταν σε 265.700 έναντι 252.600 Ι.Χ. οχημάτων, με το 41% των καθημερινών μετακινήσεων να γίνεται με ποδήλατα.
Η δημιουργία ποδηλατόδρομων και σταθμών ενοικίασης ποδηλάτων ενίσχυσε τη χρήση ποδηλάτων στο Λονδίνο, όπου ο αριθμός τους τη δεκαετία 2004- 2014 διπλασιάστηκε έναντι των αυτοκινήτων. Την πρακτική οικονομικών κινήτρων ακολουθούν άλλες χώρες, όπως το Βέλγιο με τη χρήση ποδηλάτου να αμείβεται με 23 λεπτά του ευρώ ανά χιλιόμετρο μετακίνησης. Περισσότεροι από 400.000 Βέλγοι επιλέγουν το ποδήλατο για τις καθημερινές τους μετακινήσεις, ενώ τη διετία 2015- 2017 δόθηκαν στους δικαιούχους πάνω από 93 εκατομμύρια ευρώ.
