Toυ Λέανδρου Ρακιντζή*
Ολόκληρη η Ελλάδα παρακολουθεί από τα ΜΜΕ την υπόθεση Ριχάρδου. Για την "αποκάλυψη" της οποίας ακόμα και ο κ. Πρωθυπουργός έκανε στη Βουλή πανηγυρικές δηλώσεις προβάλλοντας τη μεγάλη επιτυχία της αστυνομίας και συνεπώς της κυβέρνησης του. Γεγονός βέβαια, που έδωσε άλλη διάσταση στην υπόθεση. Γιατί πρόκειται περί κυβερνητικής παρεμβάσεως στο στάδιο της ανακρίσεως με συγκεκριμένη εκδήλωση της βουλήσεως της για πολιτική εκμετάλλευση. Και ασφαλώς, μεγαλύτερη έκθεση ευθυνών στους δικαστές κατά τη διερεύνηση της υποθέσεως...
Με τα έγγραφα της ΑΑΔΕ και του Υπουργείου Οικονομικών, ότι βάσει ειδικής συνθήκης μεταξύ Ε.Ε. και της Τουρκίας οι εξαγωγές χρυσού σε σκραπ στη Τουρκία δεν καταβάλλουν δασμούς η υπόθεση ξεφούσκωσε. Γιατί το βασικό αδίκημα της λαθρεμπορίας φαίνεται κατ' αρχή, ότι δεν στοιχειοθετείτε και έτσι η υπόθεση αποβάλλει τον κακουργηματικό της χαρακτήρα που δικαιολογούσε την προσωρινή κράτηση των πρωταιτίων και που δεν χορηγείται για τα λοιπά πλημμεληματικού τύπου αδικήματα.
Μετά τη διαφωνία μεταξύ ανακρίτριας και εισαγγελέως για τη παράταση της προσωρινής κρατήσεως του Ριχάρδου και των λοιπών κατηγορουμένων, η υπόθεση περιέρχεται στη δικαιοδοσία του Δικαστικού Συμβουλίου, που πρώτα, παρεμπιπτόντως πρέπει να επιλύσει το ζήτημα εάν υπάρχει λαθρεμπορία χρυσού για να επιληφθεί για τη παραπάνω διαφωνία.
Σαφώς θα υπάρχει σχετική νομολογία, που θα βοηθήσει το δικαστικό συμβούλιο για τον σχηματισμό γνώμης. Προσωπικά, θα μπορούσα να συνεισφέρω, γιατί από τη θητεία μου ως ΓΕΔΔ θυμάμαι, ότι υπάρχει σχετικό βούλευμα σε παρομοίας φύσεως υπόθεση στη περίπτωση Μάρας Αναστασοπούλου, που πρέπει να αναζητηθεί...
Για την όλη υπόθεση υπάρχουν κάποια εύλογα ερωτήματα. Όταν λέμε ότι επιτρέπεται η εξαγωγή χρυσού σε σκραπ τι εννοούμε; Την επίσημη εξαγωγή μέσω τελωνείου, όπου στη διασάφηση αναγράφεται, ότι δεν καταβάλλεται δασμός, ή μετατρέπουμε ολόκληρο το χρυσό της Ελλάδας σε σκραπ, τον φορτώνουμε σε φορτηγά με μια τεράστια επιγραφή ειδική συνθήκη και τον μεταφέρουμε ανενόχλητα στην Τουρκία, όπου διατίθεται και η χώρα μας γίνεται φτωχότερη; Ποιος είναι ο τελικός παραλήπτης του χρυσού και αν ισχύει η παραπάνω συνθήκη αν η Τουρκία είναι χώρα προς διαμετακόμιση; Κάθε εξαγωγή έχει ένα αντίτιμο, το οποίο πρέπει να επιστραφεί στην Ελλάδα, γιατί αλλιώς έχομε εξαγωγή συναλλάγματος και μάλιστα σε εποχή capital control, όπου ο απλός πολίτης μπορεί να εξάγει μόνο 10.000 ευρώ; Τα ψήγματα χρυσού είναι σκραπ, που είναι εμπόρευμα, όταν όμως αυτά ή τα κοσμήματα μετατρέπονται σε πλάκες χρυσού εξακολουθούν να είναι σκράπ; Αυτά ελπίζω να τα επιλύσει το δικαστικό συμβούλιο.
Η όλη υπόθεση ανέδειξε τη μοναξιά των δικαστών, που αγωνίζονται χωρίς τεχνική βοήθεια, μια απλή ανακρίτρια υπό τη πίεση του χρόνου, των συνηγόρων και της δημοσιότητας, χωρίς να είναι δυνατόν να γνωρίζει την ειδική συνθήκη μεταξύ Ε,Ε, και Τουρκίας, να αποφασίζει για την προσωρινή κράτηση κατηγορουμένων. Δικαιολογώ την Αστυνομία που λόγω της μυστικότητας και του κινδύνου των διαρροών δεν ζήτησε τη βοήθεια άλλων αρχών για πληρέστερη νομική πληροφόρηση.
Εκτός από τη λαθρεμπορία υπάρχουν και άλλα αδικήματα, που δεν έγιναν γνωστά, για τα οποία η ανάκριση θα συνεχισθεί και σε βάθος χρόνου θα αποδοθούν κάποιες ευθύνες. Εκείνο όμως ,που πρέπει να γίνει τάχιστα από τη πολιτεία είναι να εκκαθαριστεί το κύκλωμα των ενεχυροδανειστηρίων και να τεθούν σαφείς κανόνες για τη λειτουργίας του και μηχανισμοί για την εποπτεία τους.
Εκείνο που θα μείνει από όλη αυτή την ιστορία και το νομικό φιάσκο, είναι μερικά ωραία άρθρα και κυρίως γελοιογραφίες, αλλά και η ανάγκη να ενισχυθεί η λειτουργία της δικαιοσύνης με τεχνική βοήθεια εμπειρογνωμόνων και βοηθητικού προσωπικού, γιατί δεν είναι δυνατόν να χειρίζεται πολύπλοκες υποθέσεις με συνθήκες της εποχής του Όθωνα. Πρόσφατο παράδειγμα η διακοπή δίκης λόγω ελλείψεως θέρμανσης στην αίθουσα του δικαστηρίου. Τέλος η σπουδή του πρωθυπουργού να θριαμβολογήσει πρόωρα για επιτυχίες της αστυνομίας με τρόπο, που μπορεί να θεωρηθεί παρέμβαση στη λειτουργία της δικαιοσύνης.
* Ο Λέανδρος Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.
