Το πολυπόθητο βήμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έγινε. Εναπόκειται τώρα σε εμάς να αξιοποιήσουμε όλα αυτά τα 32 δισ. που αναλογούν στην Ελλάδα, σημειώνει ο οικονομολόγος και πρόεδρος του ΚΕΠΕ Παναγιώτης Λιαργκόβας μιλώντας για την ανάγκη αυτό να γίνει με κατάλληλο σχέδιο, στόχευση και αποτελεσματικότητα.
«Δεν φτάνει μόνο η απορροφητικότητα γιατί το ζητούμενο δεν είναι να χρηματοδοτηθούν σουβλατζίδικα και κομμωτήρια. Χρειάζεται και αποτελεσματικότητα και για να γίνει αυτό είναι απαραίτητο να ενταχθούν οι πόροι αυτοί σε ένα ευρύτερο σχέδιο ανάκαμψης», όπως λέει, μιλώντας στην ουσία για ένα νέο ελληνικό Σχέδιο Μάρσαλ. Και αυτό καθώς αν προσθέσουμε τα 32 δισ. που μας αναλογούν από το ευρωπαϊκό πακέτο στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως τα δάνεια του ESM και το SURE, προκύπτει ένα ποσό μεγαλύτερο των 50 δισ. ευρώ για την επόμενη 5ετία.
Μια χρυσή ευκαιρία- πρόκληση, όπως λέει, για την κυβέρνηση να μετασχηματίσει το ελληνικό αναπτυξιακό μοντέλο, να ενισχύει τον πρωτογενή τομέα με νέες τεχνολογίες-ιδέες και να ρίξει το βάρος στην μεταποίηση η οποία μπορεί να παίξει το ρόλο του πολλαπλασιαστή για την οικονομία.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη:
- Τα 22,5 δισ. ευρώ επιδοτήσεων, όπως και τα 9,4 δισ. δανείων που φαίνεται ότι αναλογούν από το ευρωπαϊκό πακέτο στην Ελλάδα είναι ένα πολύ μεγάλο ποσό. Το ερώτημα ωστόσο είναι με ποιο τρόπο θα αξιοποιηθούν τα κονδύλια αυτά;
Πράγματι είναι ένα μεγάλο ποσό για τη χώρα μας. Εάν το προσθέσουμε στα άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, καταλήγουμε σε μια χρηματοδοτική στήριξη μεγαλύτερη των 50 δις. ευρώ για την επόμενη πενταετία. Είναι ένα νέο Marshal Plan για τη χώρα μας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε το πολυπόθητο βήμα για την ενίσχυση της συνοχής και της αλληλεγγύης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εναπόκειται πλέον σε εμάς να αξιοποιήσουμε όλα αυτά τα χρήματα. Και αυτό πρέπει να γίνει με κατάλληλο σχέδιο και στόχευση.
- Το μεγάλο επομένως στοίχημα για την κυβέρνηση είναι να απορροφήσει αυτά τα 22 δισ. ευρώ, σωστά;
Θα έλεγα ότι είναι δύο τα ζητούμενα. Το ένα είναι πράγματι η απορροφητικότητα. Δεν πρέπει να χαθεί ούτε ένα ευρώ από αυτά που αντιστοιχούν στη χώρα μας. Αυτό σημαίνει ότι ο κρατικός μηχανισμός πρέπει να είναι έτοιμος να διαχειρισθεί -μαζί με το ΕΣΠΑ αλλά και τα άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία (π.χ. SURE) - ένα πρόγραμμα μαμούθ. Είναι απαραίτητο να ξεκινήσει η προετοιμασία έγκαιρα, να υπάρξει συντονισμός και σχέδιο. Όμως δεν φτάνει η απορροφητικότητα γιατί το ζητούμενο δεν είναι να χρηματοδοτηθούν σουβλατζίδικα και κομμωτήρια. Χρειάζεται και αποτελεσματικότητα. Και για να γίνει αυτό είναι απαραίτητο να ενταχθούν οι πόροι αυτοί σε ένα ευρύτερο σχέδιο ανάκαμψης.
- Τι θα πρέπει να περιλαμβάνει αυτό το σχέδιο;
Η κυβέρνηση οφείλει να διαμορφώσει ένα εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και μεταρρυθμίσεων που θα συμβαδίζει με τις στρατηγικές προτεραιότητες της ΕΕ (πράσινη ανάπτυξη, ψηφιακός μετασχηματισμός, κλπ). Έχει την χρυσή ευκαιρία-πρόκληση να προχωρήσει στον μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου της χώρας ενισχύοντας τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα. Να αναδείξει την τοπική παραγωγή ώστε να περιορίσουμε την εξάρτησή μας από άλλες χώρες και ειδικά από αυτές που είναι μακριά από το γεωγραφικό μήκος και πλάτος στο οποίο βρισκόμαστε. Και αυτό μπορεί να γίνει τονώνοντας τον πρωτογενή τομέα με νέες τεχνολογίες και ιδέες.
Έπειτα, να ρίξουμε το βάρος μας στη μεταποίηση, που μπορεί να παίξει τον ρόλο του πολλαπλασιαστή της αξίας της παραγωγής μας. Η ελληνική παραγωγή με όλες τις εκφάνσεις της θα μπορούσε να αποτελεί τον εναλλακτικό προμηθευτή σε ένα μοντέλο αγοράς που πλέον αλλάζει από την ταχύτητα παράδοσης στην ασφαλή παράδοση. Για να το πετύχουμε αυτό όμως πρέπει να δούμε καίρια ζητήματα, όπως τα ενεργειακά ή/και τα εργασιακά (π.χ. ασφαλιστικές κρατήσεις) κόστη. Θέματα που συζητάμε εδώ και χρόνια, που έχουν να κάνουν με την ανταγωνιστικότητα της χώρας και που μια εθνική στρατηγική για την επίλυσή τους μόνο όφελος μπορεί να φέρει στη χώρα.
- Τελικά και με δεδομένο ότι η πρόταση της Κομισιόν, είναι να βγει στις αγορές και έχοντας ως εγγύηση τον νέο κοινοτικό προϋπολογισμό, να δανειστεί 750 δισ. ευρώ, δεν παραπέμπει σε ένα ευρωομόλογο;
Ουσιαστικά πρόκειται για ένα οιωνοί ευρωομόλογο. Τα ποσά που θα χορηγηθούν δεν θα επιβαρύνουν το δημόσιο χρέος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επαλήθευσε για μια ακόμη φορά τη θεωρία του ποδηλάτη: εάν δεν πατήσει πετάλι, θα πέσει. Πάτησε λοιπόν το πετάλι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κάνει εκείνο το μεγάλο βήμα σε μια κρίσιμη και συνάμα ιστορική στιγμή.
- Ένα έτερο ερώτημα είναι τι θα συμβεί ως το 2021, δεδομένου ότι από τότε και μετά θα αρχίσουν να είναι διαθέσιμοι αυτοί οι πόροι. Εκτιμάτε ότι η Ελλάδα θα βγει άμεσα στις αγορές για να δανειστεί, εκμεταλλευόμενη την θετική συγκυρία, όπως επίσης θα αξιοποιήσει μέχρι τα τέλη του έτους τα 3,7 δισ δανείων του ESM;
Πολλά μπορούν να γίνουν. Πιθανόν να υπάρξει ένα πρόγραμμα-γέφυρα από το Ταμείο Ανάκαμψης το οποίο θα συνδέει την τρέχουσα χρονιά με την επόμενη. Έπειτα υπάρχουν οι πόροι του SURE για την απασχόληση και τα 3,7 δις του ESM. Είμαι όμως σίγουρος ότι οι αγορές θα είναι επίσης πρόθυμες να μας δανείσουν λαμβάνοντας υπόψη τα σημερινά δεδομένα και την έκφραση της Ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.
