Του Κώστα Μήλα*
Η πολιτική κρίση στην Ιταλία των τελευταίων ημερών δίδαξε (ή καλό θα ήταν να διδάξει) στους Έλληνες, πολιτικούς και μη, μερικά ενδιαφέροντα:
1. Ο πρόεδρος Matarrela αφού, μετά από υπομονή 2,5 μηνών είδε ότι «λαϊκιστές» και μη λαϊκιστές δεν μπορούσαν να συνηγορήσουν σε μία βιώσιμη κυβέρνηση, αρνήθηκε την πρόταση υπουργοποίησης, στο ευαίσθητο υπουργείο Οικονομικών, με προοπτική 5 ετών παρακαλώ, του ήδη 81 ετών Ευρωσκεπτικιστή Paolo Savona. Άσχετα με τα περι αντιδημοκρατικότητας τα οποία πολλοί (και στην Ελλάδα βέβαια) έσπευσαν να αναφέρουν, εκείνο που κατά την γνώμη μου μέτρησε είναι ότι ο Ιταλός Πρόεδρος δεν φοβάται να σηκώσει το ανάστημα του όταν το απαιτούν οι συνθήκες. Κάθε πρόεδρος, κάθε Δημοκρατίας, ας βγάλει τα συμπεράσματα του.
2. Το Ιταλικό κόστος δανεισμού, αλλά και το ελληνικό, βρέθηκαν, τουλάχιστον για λίγες ημέρες στο «μάτι του κυκλώνα». Προφανώς οι διεθνείς επενδυτές αποτίμησαν με όχι κολακευτικό τρόπο το ότι η Ιταλία (όπως το Global Competitiveness Report 2017-2018 του Global Economic Forum μας ενημερώνει), βρίσκεται πολύ χαμηλά στην διεθνή κατάταξη ανταγωνιστικότητας. Αναφέρω χαρακτηριστικά, ότι στον τομέα «απόδοση του Δημόσιου τομέα», η Ιταλία «βυθίζεται» στην 135η θέση (μεταξύ 137 κρατών) με την Ελλάδα να βρίσκεται μόνο μία θέση πάνω από τους γείτονες μας και, βέβαια, να ξεπερνάμε, τόσο εμείς όσο και οι Ιταλοί. την Βενεζουέλα του προσφιλούς μας Madouro (η οποία πατώνει στην 137η θέση). Όσο δε αφορά την δυνατότητα της χώρας να κρατά το ταλέντο εντός των συνόρων (κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει προς το καλύτερο τις ανταγωνιστικές προοπτικές της χώρας), η Ιταλία βρίσκεται μόλις στην 106η θέση, αλλά τουλάχιστον ξεπερνά την Ελλάδα μας κατά 15 θέσεις. Με άλλα λόγια, το γεγονός ότι η Ιταλία, αλλά και η Ελλάδα βρίσκονται σε «συγγενικές» θέσεις εξαιρετικά χαμηλής ανταγωνιστικότητας υποδηλώνει ότι, κάθε φορά που οι γείτονες Ιταλοί αντιμετωπίζουν τα πολεμικά πυρά των επενδυτών, η Ελλάδα, δικαίως ή αδίκως, θα αντιμετωπίζει και αυτή, ανάλογες χρηματοοικονομικές κρίσεις.
Εκείνο όμως που θα πρέπει να κατανοήσει (εάν δεν το έχει ήδη αντιληφθεί το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης) είναι ότι τα περί καθαρής εξόδου χωρίς προληπτική γραμμή στήριξης σε λιγότερο από δύο μήνες αντιστοιχούν σε μεγάλη επιπολαιότητα. Επιπολαιότητα, η οποία κατά την γνώμη του γράφοντος, μπορεί να μην ενέχει κινδύνους ανάλογους με το αχρείαστο Δημοψήφισμα του 2015 αλλά σίγουρα θυμίζει «βουτιά» στο πέλαγος των χρηματοοικονομικών αγορών χωρίς την απαραίτητη «κουλούρα» θαλάσσης. Τέτοια επιπολαιότητα προκειμένου να αλιεύσουμε εκλογικούς ψήφους;
* Ο κ. Κώστας Μήλας, Καθηγητής και Πρόεδρος του Ερευνητικού Τομέα στο Τμήμα Οικονομικών, Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool.
