Ο πόλεμος στην Λιβύη έχει μπει σε μια εντελώς καινούργια φάση. Ακτίνες αισιοδοξίες φαίνεται να δημιουργούν οι ειρηνευτικές συνομιλίες στο Μαρόκο, ενώ στο εσωτερικό της Λιβύης παρατηρούμε μείζονες αλλαγές μετά την παραίτηση των κυβερνήσεων αμφότερων των δύο αντιμαχόμενων παρατάξεων.
Ο άλλοτε ισχυρός άνδρας της δυτικής Λιβύης, Φαγιέζ αλ Σάρατζ ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. Πού οφείλεται η απόφασή αυτή και τι θα αλλάξει αναφορικά με την παρουσία της Τουρκίας στην χώρα;
Η παραίτηση Σάρατζ μπορεί να οφείλεται σε δύο λόγους:
Είναι πρώτη φορά στα έξι χρόνια πολέμου που οι δύο πλευρές βρίσκονται τόσο κοντά στην επίτευξη μιας συμφωνίας για τον τερματισμό της σύρραξης και την δημιουργία μιας οικουμενικής κυβέρνησης. Κάποιοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι δύο κυβερνήσεις παραιτήθηκαν ως ένδειξη καλής πίστης- και επηρεασμένοι από τον κοινωνικό αναβρασμό - με σκοπό να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις.
Το πιο πιθανό σενάριο, ωστόσο, είναι το εξής: οι αποφάσεις Σάρατζ φαίνεται ότι συγκρούονται με τα συμφέροντα της Άγκυρας στην Λιβύη. Ο ίδιος έλαβε σημαντική πολιτική, οικονομική και στρατιωτική στήριξη από την Τουρκία. Εντούτοις, φαίνεται ότι προέκυψαν προβλήματα. Φυσικά, ένας άλλος λόγος είναι και οι πολιτικές φιλοδοξίες του Φάτι Μπασάγα, ο οποίος είναι εξίσου ισχυρός με τον Σάρατζ και ο οποίος χαρακτηρίζεται ως ο άνθρωπος της Τουρκίας στην Λιβύη.
Ο Μπασάγα είναι ο υπουργός Εσωτερικών της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας. Τον Αύγουστο, ο Σάρατζ τον απέπεμψε μετά από την χρήση βίας κατά διαδηλωτών από το παρακράτος που ο εν λόγω υπουργός ελέγχει. Ο Μπαγάσα επισκέφτηκε την Τουρκία και, μετά την επιστροφή του, ο Σάρατζ του έδωσε ξανά την θέση του υπουργού.
Ο Μπασάγα υποστηρίζεται από τους Σύρους τζιχαντιστές που έχουν μεταφερθεί στην Λιβύη από την Τουρκία, αλλά και από τους μαχητές της πόλης Μισράτα, οι περισσότεροι κάτοικοι της οποίας ανήκουν στην τουρκολιβυκή μειονότητα ή/και στην Μουσουλμανική Αδελφότητα. Ο ίδιος ο Μπασάγα είναι Τουρκολίβυος και μέλος της Μουσουλμανικής Αδελφότητος και έχει εξαιρετικές σχέσεις με το ΑΚΡ και τον ίδιο τον Ερντογάν. Ήταν επίσης ένας από τους εμπνευστές του παράνομου Μνημονίου Συνεργασίας Τουρκίας – Λιβύης.
Πριν ανακοινώσει την παραίτησή του, ο Σάρατζ επισκέφτηκε τον Ερντογάν. Δεν αποκλείεται λοιπόν η παραίτηση αυτή να γίνεται με τις ευλογίες ή και με την πίεση της Τουρκίας. Η εναλλακτική θα ήταν ο τερματισμός της βοήθειας που προσφέρει η Τουρκία ή η διάσπαση της Κυβέρνησης της Τρίπολης.
Ο Μπαγάσα, θα είναι αυτός που μάλλον θα αντικαταστήσει τον Σάρατζ. Αυτό δείχνει ότι η παρουσία της Τουρκίας στην Λιβύη ενισχύεται σημαντικά. Είναι πιθανό, η νέα διακυβέρνηση να υποθάλψει τις συνομιλίες στο Μαρόκο ώστε να μην πληγούν τα συμφέροντα της Τουρκίας. Διότι η επίτευξη μιας συμφωνίας ίσως βλάψει τα συμφέροντα της Τουρκίας στην Λιβύη, καθώς θα τερματίσει την (παρα)στρατιωτική παρουσία της στην χώρα.
Η Τουρκία έχει διεισδύσει σημαντικά στο πολύπαθο κράτος της Βορείου Αφρικής. Φαίνεται ότι έχει τη δύναμη να αλλάζει την ηγεσία της δυτικής Λιβύης αν αυτή δεν εξυπηρετεί στο έπακρον τα συμφέροντά της. Εξάλλου, κανείς στην Τρίπολη δεν μπορεί να ξεχάσει ότι χωρίς την εμπλοκή της Τουρκίας, ο Χάφταρ θα είχε καταλάβει ολόκληρη την Λιβύη.
Κλείνοντας, η παραίτηση Σάρατζ όχι μόνο δεν πλήττει τα τουρκικά συμφέροντα στην Λιβύη, αλλά, σε περίπτωση που επικρατήσει ο Μπασάγα, καθιστά την «Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας» πολιτική μαριονέτα του Ερντογάν.
AP Photo/Gregorio Borgia
