Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Η αύξηση τιμής του πετρελαίου αναμένεται να οδηγήσει σε ντόμινο ανατιμήσεων όχι μόνο ομόλογα και μετοχές, αλλά, το σημαντικότερο, εμπορεύματα. Η γενική αυτή διαπίστωση μπορεί να έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις στο κόστος εταιρειών και πολιτών. Από την άλλη, όμως, πλευρά, μπορεί να επιτρέψει σημαντικά χρηματιστηριακά κέρδη σε όσους προβλέψουν σωστά και τοποθετηθούν στην τεράστια αγορά των εμπορευμάτων (Commodities) την κατάλληλη στιγμή. Τι, όμως, ακριβώς αναμένεται να συμβεί στην αγορά αυτή;
Το 2016 θυμίζει σε πολλά το 2006-2007, από πολλές πλευρές, όπως οι ρυθμοί ανάπτυξης του ΑΕΠ, το ύψος των τιμών των μετοχών, και η σημαντική ανατίμηση ακινήτων τα προηγούμενα χρόνια στις ΗΠΑ, που είναι η σημαντικότερη αγορά παγκοσμίως. Σημαντική διαφορά, μεταξύ άλλων, είναι ότι, τότε, η μόνη ποσοτική χαλάρωση που υπήρχε ήταν εκείνη της Ιαπωνίας και είχαν προηγηθεί οι κρίσεις στην Ασία τα προηγούμενα 8 χρόνια, ενώ τώρα είναι της Ευρωπαϊκής Ένωσης με πολλές κρίσεις στη γερμανοκρατούμενη «περιφερειακή Ευρώπη» επί 6 χρόνια, δηλαδή πλέον το κέντρο της κρίσης έχει μεταφερθεί στην Ευρώπη, ενώ παράλληλα οι ΗΠΑ είναι πλέον η χώρα με σημαντικά καλύτερα δεδομένα από εκείνα της Ε.Ε. προ 9ετίας.
Όπως και τότε έτσι και τώρα οι τιμές πετρελαίου συμπιέστηκαν πριν κάνουν έκρηξη, και η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ σχεδιάζει να ανεβάσει τα επιτόκια.
Αν οι τιμές πετρελαίου ανατιμηθούν κατ'' αναλογία, τότε άνοδος 110% - 150% σε βάθος χρόνου 9 μηνών πρέπει να θεωρείται πιθανή. Οι τιμές στο γκάζι, θα έχουν σχεδόν απόλυτη αναλογία, αντίστοιχη πορεία με το πετρέλαιο, καθώς είναι συμπληρωματικά προϊόντα. Στηριζόμενος στην ιστορική συμπεριφορά, που όμως δεν επαναλαμβάνεται πάντα, ο χρυσός θα μπορούσε να κάνει ράλι για 2 - 4 χρόνια, αλλά το πιθανότερο είναι ότι το πρώτο κύμα ανατίμησης του, που είναι και το πιο προβλέψιμο, μπορεί να δώσει κάτι κοντά σε 50%. Αντίθετα, ο χαλκός δεν αναμένεται να κάνει σημαντική ανατίμηση, πάνω από 25% - 30%, καθώς κινείται κυρίως από τη ζήτηση σε βιομηχανικές παραγγελίες και καλώδια, κλπ. που συνήθως είναι αδύναμη πριν την κρίση. Οι τιμές στο αλεύρι αναμένεται να εκτοξευτούν σε δυσθεώρητα ύψη, ξεπερνώντας την διακύμανση των τιμών πετρελαίου, όπως εξάλλου γίνεται ιστορικά όσο έχουμε καταγεγραμμένες τιμές σε αυτό το προϊόν καθώς είναι το εμπόρευμα με την μεγαλύτερη ίσως διακύμανση από όλα. Αντίθετα, το καλαμπόκι συνήθως καθυστερεί επί κάποιους μήνες πριν ξεκινήσει ανατίμηση, ενώ η ανατίμηση του είναι πολύ μικρότερη. Οι τιμές στο ρύζι εύκολα θα μπορούσαν να έχουν ανατίμηση της τάξης του 80%-100% στο επόμενο 9μηνο, αν το πετρέλαιο κάνει την κίνηση που περιγράψαμε. Οι τιμές στο γάλα, αντίθετα, δεν είναι εύκολο να προβλεφθούν, και έχουν μικρή συσχέτιση με εκείνες του πετρελαίου. Τέλος, οι τιμές στο βαμβάκι συνήθως επηρεάζονται από άλλους κύκλους, αν και μια ανατίμηση της τάξης του 15% - 25% θα μπορούσε να συμβεί για λόγους που σχετίζονται με την αύξηση που επιφέρει στο κόστος οποιαδήποτε αύξηση των τιμών του πετρελαίου. Να σημειώσουμε ότι οι τιμές των αγροτικών προϊόντων επηρεάζονται σημαντικότατα από τις καιρικές συνθήκες, που είναι μοναδικές κάθε χρονιά, επομένως οποιαδήποτε εκτίμηση πρέπει να έχει πολύ «νερό στο κρασί». Είναι ασφαλέστερο να προβλεφθούν τάσεις παρά απόλυτες τιμές.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
