Της Σοφίας Βούλτεψη*
Δέκα μόλις μέρες μετά την πολυδιαφημισμένη Διάσκεψη του Βερολίνου, που παραλίγο να… μεταφέρει την εμφύλια σύρραξη της Λιβύης στην Ελλάδα, όλοι ομολογούν πως η περίφημη «συμφωνία» έχει καταρρεύσει πλήρως και από την πρώτη στιγμή. Το μόνο που απομένει τώρα να δηλώσει ο Τσίπρας είναι ότι… αν ήμασταν εκεί και κυρίως αν αυτός είχε συμμετάσχει, η Λιβύη θα είχε ήδη μεταβληθεί σε παράδεισο και η Τουρκία θα είχε μπει στη θέση της!
Τι άλλο να συμπεράνει κανείς όταν ο κ. Τσίπρας επιμένει ακόμη και σήμερα να αναφέρεται στην απουσία της Ελλάδας από μια διάσκεψη που εκ των προτέρων ήταν βέβαιο ότι θα αποτύγχανε οικτρά;
Καθώς ο δι’ αντιπροσώπων πόλεμος εξακολουθεί να μαίνεται και ήδη συζητείται νέο σχέδιο απόφασης, η πραγματικότητα έδειξε πως η Ελλάδα όχι μόνο δεν έχασε τίποτε, αλλά και ότι, αν ήταν εκεί, απλά σήμερα θα αποτελούσε μέρος της αποτυχίας και της νομιμοποίησης της πειρατικής στάσης της Τουρκίας.
Μια πειρατική στάση που επιβεβαιώθηκε με την παρουσία του τουρκικού ερευνητικού σκάφους «Ορούτς Ρέις» στην ελληνική υφαλοκρηπίδα.
Για το εσωτερικό μέτωπο δεν θα είχε αλλάξει τίποτε: Αν είχαμε πάει στο Βερολίνο και είχαμε λάβει μέρος στη διαδικασία (προφανώς ως θεατές, διότι εκεί πήγαν «οι παράγοντες εκείνοι που επηρεάζουν, στηρίζουν, εξοπλίζουν τη μία ή την άλλη πλευρά», όπως είχε σαφώς αναφερθεί με την Ελλάδα να μην ανήκει σε αυτούς), ο Τσίπρας θα κατηγορούσε τον Μητσοτάκη ότι δεν κατάφερε να… σταματήσει τον πόλεμο. Θα έφθανε χωρίς αμφιβολία στο σημείο να καταγγείλει ότι η εμφάνιση του «Ορούτς Ρέις» ήταν αποτέλεσμα της… αδράνειας στο Βερολίνο!
Το ίδιο, βέβαια, είναι ικανός να πει και τώρα: Ότι δηλαδή, επειδή δεν πήγαμε στο Βερολίνο η Τουρκία αποθρασύνθηκε και έστειλε το πλοίο.
Θα μπορούσε… Θα μπορούσε αν δεν είχε αποτύχει το Βερολίνο και αν στη Λιβύη είχε επιβληθεί η εκεχειρία, οπότε όλα θα ήταν καλά και ωραία, με την Ελλάδα να υφίσταται μόνη της τις συνέπειες της «απουσίας» της.
Οι εκλογές του Ιουλίου και η ατυχία της Λιβύης!
Φυσικά, ο Τσίπρας είναι ικανός ακόμη και τώρα να πει πως αν αυτός ήταν πρωθυπουργός, θα τον καλούσαν στο Βερολίνο, η διάσκεψη θα είχε επιτύχει και ο πόλεμος στη Λιβύη θα είχε σταματήσει!
Η… ατυχία της Λιβύης δηλαδή θα ήταν κατά τον ΣΥΡΙΖΑ ότι ο Τσίπρας έχασε τις εκλογές τον Ιούλιο του 2019!
Αλλά τι κρίμα! Δεν είχαν περάσει ούτε 24 ώρες από την 19η Ιανουαρίου 2019, ημέρα της διάσκεψης του Βερολίνου, και η «συμφωνία» είχε καταρρεύσει. Στη Λιβύη, οι αντιμαχόμενες πλευρές συνέχισαν κανονικά να πολεμούν – αυτή τη φορά με μεγαλύτερο πάθος και με τα μάτια κλειστά.
Και οι εμπλεκόμενοι στον αιματηρό εμφύλιο, συνέχισαν να στέλνουν όπλα και μισθοφόρους.
Μιλάμε για μια διάσκεψη στην οποία έλαβαν μέρος οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Βρετανία, η Γαλλία, η Κίνα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Τουρκία, η Δημοκρατία του Κονγκό, η Ιταλία, η Αίγυπτος, η Αλγερία, καθώς επίσης τα Ηνωμένα Έθνη, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Αφρικανική Ένωση και ο Αραβικός Σύνδεσμος. Κάπου εκεί γύρω κυκλοφορούσαν και οι πρωταγωνιστές του δράματος, Σάρατζ και Χαφτάρ, χωρίς ποτέ να μπουν στην αίθουσα και χωρίς ποτέ να συναντηθούν.
(Σχετικά με το Κονγκό, στο οποίο με τόσο απαξιωτικό τρόπο αναφέρεται ο κ. Τσίπρας, θυμίζω ότι ο πρόεδρος της χώρας Ντένις Σάσου Νγκουέσο, έχει τεθεί επικεφαλής της Υψηλής Επιτροπής της Αφρικανικής Ένωσης για την Λιβύη – και επομένως υπήρχε σοβαρός λόγος να κληθεί).
Πλήρης αποτυχία
Στο Βερολίνο, όπως ήταν αναμενόμενο, κατέληξαν σε μια «συμφωνία» που δεν τηρήθηκε ούτε για ένα λεπτό – κατάπαυση του πυρός, διατήρηση της εκεχειρίας (που είχε «επιβληθεί» από το 2011 και ουδέποτε τηρήθηκε), εμπάργκο στην εισαγωγή όπλων, παύση κάθε στρατιωτικής στήριξης προς τους εμπολέμους, συνέχιση της πολιτικής διαδικασίας και μια στρατιωτική επιτροπή δέκα μελών (πέντε από κάθε πλευρά των εμπολέμων της Λιβύης, η σύσταση της οποίας θα γινόταν στη Γερμανία και θα αναλάμβανε την επιτήρηση της κατάπαυσης του πυρός).
Μάλιστα, η μεν κ. Μέρκελ είχε ανακοινώσει ότι δημιουργήθηκε ένα «νέο πνεύμα», αναγγέλλοντας και… οδικό χάρτη για την οικονομική ανάπτυξη της Λιβύης, ο δε γ.γ. του ΟΗΕ ότι… «όλα τα μέρη υποσχέθηκαν να μην παρέμβουν στις εσωτερικές υποθέσεις της Λιβύης»!
Ουδέν συνέβη!
Ούτε κατάπαυση πυρός, ούτε εκεχειρία. Μόνο μισθοφόροι!
Κατάπαυση του πυρός δεν υπήρξε, καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται κανονικά και η εκεχειρία δεν τηρήθηκε ούτε για μια στιγμή. Από την πρώτη στιγμή η πλευρά του Σάρατζ κατήγγειλε ότι οι δυνάμεις του Χαφτάρ συνεχίζουν να πολιορκούν την Τρίπολη και ο Χαφτάρ κατήγγειλε πως Σύροι μισθοφόροι οι οποίοι έχουν σταλεί από την Τουρκία εξαπολύουν επιθέσεις σε περιοχές νότια της Τρίπολης οι οποίες βρίσκονται υπό τον έλεγχό του. Λίγες ώρες μετά τα πανηγυρικά του Βερολίνου, οι σφοδρές μάχες συνεχίζονταν. Και η πλευρά του Χαφτάρ γνωστοποιούσε την ενίσχυσή της με 9.000 εθελοντές από την περιοχή της Κυρηναϊκής, οι οποίοι αναμένονταν στην πρώτη γραμμή του πυρός στην Τρίπολη, λίγες ώρες μετά το Βερολίνο.
Στις 21 Ιανουαρίου, δυο μέρες μετά το Βερολίνο δηλαδή, ο Τούρκος υπουργός των Εξωτερικών Τσαβούσογλου, δήλωνε από το Νταβός πως η Τουρκία συνεχίζει να εκπαιδεύει τις δυνάμεις της λιβυκής Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας «και αυτό είναι κάτι θεμιτό»! Και πληθαίνουν τα βίντεο με μισθοφόρους που φτάνουν από την Τουρκία στη Λιβύη.
Στις 20 Ιανουαρίου, το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανακοίνωνε ότι περίπου 2.400 Σύροι μαχητές υποστηριζόμενοι από την Τουρκία βρίσκονται πλέον στο έδαφος της Λιβύης ενώ εκπαιδεύονται κι άλλοι ενόψει της αποστολής τους, καθώς η Τουρκία σκοπεύει να αναπτύξει περίπου 6.000 Σύρους στη Λιβύη και ήδη βρίσκονται εκεί 80 περίπου στελέχη των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων που εκπαιδεύουν τις δυνάμεις του Σάρατζ.
Κανένα εμπάργκο, μόνο όπλα
Εμπάργκο όπλων δεν επιβλήθηκε, αν και στις 20 Ιανουαρίου οι υπουργοί των Εξωτερικών της ΕΕ είχαν αποφασίσει την εκ νέου ενεργοποίηση της ναυτικής επιχείρησης «Σοφία» στη Μεσόγειο, με αναθεωρημένη εντολή, με αποστολή τον έλεγχο του εμπάργκο όπλων.
Μια εβδομάδα μετά το «Βερολίνο», στις 26 Ιανουαρίου, η αποστολή του ΟΗΕ στη Λιβύη ανακοίνωσε ότι αρκετές χώρες που στηρίζουν τις αντιμαχόμενες παρατάξεις στη Λιβύη έχουν παραβιάσει το εμπάργκο όπλων. Όπως ανέφεραν «πολυάριθμα φορτία και άλλες πτήσεις παρατηρήθηκαν να προσγειώνονται σε λιβυκά αεροδρόμια σε δυτικά και ανατολικά μέρη της χώρας, προμηθεύοντας τα μέρη με προηγμένα όπλα, άρματα μάχης, συμβούλους και μαχητές». Σημείωσε μάλιστα η αποστολή ότι υπεύθυνες είναι «ορισμένες χώρες που ήταν παρούσες στη διάσκεψη του Βερολίνου» - χωρίς ωστόσο να τις κατονομάσει.
Και στις 30 Ιανουαρίου, ο απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Λιβύη Γάσαν Σαλαμέ κατήγγειλε ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ τις συνεχείς παραβιάσεις των δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν στο Βερολίνο από τη διεθνή κοινότητα για να σταματήσουν οι επεμβάσεις και οι παραδόσεις όπλων στις εμπόλεμες πλευρές.
«Οι εμπόλεμες πλευρές συνέχισαν να λαμβάνουν σημαντική ποσότητα σύγχρονων εξοπλισμών, μαχητών και συμβούλων που τους παρέχουν οι ξένοι υποστηρικτές τους, κατά παράβαση του εμπάργκο για τα όπλα καθώς και των δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν από τους εκπροσώπους αυτών των χωρών στο Βερολίνο», ανέφερε ο Σαλαμέ. Και πρόσθεσε:
«Καλώ τις πλευρές και τους ξένους υποστηρικτές τους να απόσχουν από κάθε απρόσεκτη ενέργεια και να ανανεώσουν την εκπεφρασμένη δέσμευσή τους να εργαστούν υπέρ μιας εκεχειρίας». Προσθέτοντας ότι υπάρχει κίνδυνος να αναβιώσει το φάντασμα μιας μεγάλης σύγκρουσης που θα καταβροχθίσει ολόκληρη την περιοχή.
110 παραβιάσεις της εκεχειρίας
Όπως έγινε γνωστό, μετά το «Βερολίνο» διαπιστώθηκαν «110 παραβιάσεις της εκεχειρίας» που είχαν συμφωνήσει η Ρωσία και η Τουρκία – αυτή τη φορά κατονομάστηκαν συγκεκριμένες χώρες.
Την ίδια μέρα, το γαλλικό αεροπλανοφόρο «Σαρλ ντε Γκολ» εντόπισε στα ανοιχτά των λιβυκών ακτών, μια τουρκική φρεγάτα η οποία συνόδευε ένα φορτηγό πλοίο που μετέφερε θωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού με προορισμό την Τρίπολη της Λιβύης.
Και ο Μακρόν δήλωνε πως «έχουμε παρατηρήσει κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών τουρκικά πολεμικά πλοία με επιβαίνοντες Σύρους μισθοφόρους να φτάνουν σε λιβυκό έδαφος. Αυτό είναι μια ξεκάθαρη και σοβαρή παραβίαση όσων συμφωνήθηκαν στο Βερολίνο...».
Η Γαλλία, την οποία επισκέφθηκε ο Έλληνας πρωθυπουργός – αλλά δυστυχώς εδώ μας απασχολούσε το ποδόσφαιρο – έχει πάρει σαφή θέση υπέρ της Ελλάδας και ο Μακρόν δηλώνει αποφασισμένος να βάλει βέτο αν η ΕΕ εγκρίνει μέτρα κατά του Χαφτάρ.
Σημειώστε τέλος πως η στρατιωτική επιτροπή που θα παρακολουθούσε την (ανύπαρκτη) εκεχειρία δεν συναντήθηκε ποτέ, αν και κάτι τέτοιο είχε προγραμματιστεί να φιλοξενηθεί στη Γενεύη.
Μετά από όλα αυτά τα ωραία βερολινέζικα, πληροφορηθήκαμε ότι μέσα στη γενική σύγχυση του Μπρέξιτ, η Βρετανία επέδωσε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών τροποποιημένο σχέδιο απόφασης για τη Λιβύη, το οποίο αξιώνει την αποχώρηση των μισθοφόρων από τη χώρα.
Σύμφωνα με το σχέδιο απόφασης πρέπει να διακοπεί κάθε υποστήριξη σε οπλισμένους μισθοφόρους και η απόσυρσή τους από τη λιβυκή επικράτεια. Πλην όμως η Ρωσία, που υποστηρίζει τον Χαφτάρ, εναντιώνεται σε οποιαδήποτε αναφορά σε μισθοφόρους στην απόφαση, αν και κατηγορείται ότι διευκόλυνε την άφιξη στη Λιβύη πολλών χιλιάδων μισθοφόρων του ρωσικού ομίλου Βάγκνερ.
Από την άλλη πλευρά, η Τουρκία που υποστηρίζει τον Σάρατζ, κατηγορείται ότι συνεχίζει να μεταφέρει στη Λιβύη Σύρους αντάρτες αυτή τη στιγμή που μιλούμε.
Και για να τελειώνουμε:
Επειδή πολιτική είναι η τέχνη του προβλέπειν και επειδή το «Βερολίνο» και το κάθε «Βερολίνο» δεν μπορεί να λύσει τα δικά μας προβλήματα, εμείς το μόνο που οφείλουμε να κάνουμε – και το κάνουμε – είναι να καλλιεργούμε τις συμμαχίες μας σε διμερές επίπεδο – όπως γίνεται με τη Γαλλία και τις ΗΠΑ μέσω των αμερικανικών βάσεων, που ο Τσίπρας δεν ψήφισε – και να επιδιώκουμε την Ειρήνη προετοιμασμένοι για κάθε ενδεχόμενο.
Όλα τα υπόλοιπα είναι για τουρισμό, συριζαϊκή προπαγάνδα και για νάχαμε να λέγαμε…
* Η Σοφία Βούλτεψη είναι Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, Ν.Δ., πρώην υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητική εκπρόσωπος, δημοσιογράφος
