«Πολιτική Δηλιγιάννη» ακολουθεί ο Πρωθυπουργός, αφού δεν τον ενδιαφέρει η πραγματική οικονομία, παρά να διαχειρίζεται τα χρήματα, να χαϊδεύει τα αυτιά των ψηφοφόρων, να παίζει με τις επιθυμίες τους, και να «χαρτζηλικώνει», όπως λέει, τα επιμέρους συμφέροντα, βάζοντας τα να τσακώνονται μεταξύ τους.
Τα λόγια είναι του Θοδωρή Πελαγίδη, καθηγητή οικονομικής ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, που σχολιάζει για τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού ότι έπαιξε ξανά με το φαντασιακό μιας μερίδας ψηφοφόρων που επιχειρεί να περιχαρακώσει, παραμένοντας πιστός σε αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «τακτική του αρχαϊκού ΠΑΣΟΚ».
«Σε χρεοκοπώ, σου δημεύω τη περιουσία, η φορολογική αρχή στη συνέχεια σε κυνηγά, και όταν έχεις καταστραφεί, έρχομαι να σου πω, ότι μόνον εγώ, μπορώ να σε βοηθήσω, δίνοντας σου ένα χαρτζιλίκι, και όχι η νεοφιλελεύθερη δεξιά», όπως λέει χαρακτηριστικά.
Τονίζει ότι σκοπός του Αλ. Τσίπρα δεν είναι να βγει η Ελλάδα στις αγορές, αλλά να κλείσουν οι αγορές για τον Κυριάκο Μητσοτάκη», σχολιάζοντας τη φράση του Πρωθυπουργού «δεν μας πολυαπασχολούν οι αγορές γιατί έχουμε το μαξιλάρι των 30 δισ.», όταν όλοι ξέρουν ότι αυτό δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί, αφού θα προκαλέσει αναταράξεις.
Και επισημαίνει ότι το μεγάλο στοίχημα για την επόμενη κυβέρνηση είναι ότι η χώρα πρέπει να ανακαλύψει ξανά τον εαυτό της. Σε όλα τα πεδία, από την εκπαίδευση, και τη δικαιοσύνη, μέχρι την αγορά εργασίας, την καινοτομία, τη φορολογική πολιτική και τις δομές του κράτους, πρέπει να εφεύρουμε νέους τρόπους ώστε να αλλάξουμε τα κίνητρα.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Σαν ένα πρώτο γενικό σχόλιο, πως σας φάνηκαν τα όσα είπε ο Πρωθυπουργός για την ανάπτυξη, και οι παροχές που εξήγγειλε;
Καμία έκπληξη. Ο Τσίπρας παραμένει Τσίπρας, δηλαδή πιστός σε αυτό που εγώ αποκαλώ "τακτική του αρχαϊκού ΠΑΣΟΚ".
Έπαιξε ξανά με τις επιθυμίες και το φαντασιακό μιας μερίδας ψηφοφόρων που επιχειρεί να περιχαρακώσει, δηλαδή ένα 20%-25%. Είναι οι ψηφοφόροι του «Δηληγιαννικού τόξου», αυτοί που ανέκαθεν αμφισβητούσαν τη κρατική υπόσταση της χώρας, που αναζητούσαν πάντα την εξυπηρέτηση, τη διαφθορά, το λαϊκισμό, τη καταπάτηση της δημόσιας περιουσίας, την πρόσοδο και το ρουσφέτι. Τα αυτιά αυτών των ανθρώπων που δυστυχώς είναι ανάμεσά μας, θέλησε να χαϊδέψει ο Πρωθυπουργός.
- Ένα σημείο στο οποίο ασκείται έντονη κριτική, είναι ότι τόσο στην ομιλία του, όσο και στη συνέντευξη Τύπου, ο Πρωθυπουργός εξειδίκευσε μέτρα που θα χρηματοδοτηθούν από τα πρωτογενή πλεονάσματα μέχρι το 2022, δίχως ωστόσο αυτά να είναι συμφωνημένα με τους δανειστές. Είναι έτσι;
Ο κ. Τσίπρας δεν ενδιαφέρεται ούτε για τα υπαρκτά, ούτε για τα ανύπαρκτα χρήματα. Μη σας διαφεύγει η αφετηρία της λογικής του. Αυτή στηρίζεται σε αντιφατικές πράξεις με την ελπίδα και τη βεβαιότητα ότι ο κόσμος ξεχνά, προσβάλλοντας έτσι πολίτες και ψηφοφόρους.
Θυμηθείτε ότι ο κ. Τσίπρας έλεγε πριν από ένα χρόνο πως θα παλέψει να περιορίσει το στόχο για πλεονάσματα 3,5% σε 2%.
Και τώρα υπερηφανεύεται για τη σκανδαλώδη πολιτική των υπερπλεονασμάτων ικανοποιώντας και τις ιδεολογικές καταβολές και ανησυχίες των εσωκομματικών του αντιπάλων οι οποίοι παριστάνουν και τους αγνούς αριστερούς.
Τα λεφτά αυτά είναι η δήμευση της περιουσίας των σκληρά εργαζόμενων οικογενειών, των Ελληνίδων και των Ελλήνων. «Σε χρεοκοπώ, σου δημεύω τη περιουσία, η φορολογική αρχή στη συνέχεια σε κυνηγά, και όταν έχεις καταστραφεί, έρχομαι να σου πω, ότι μόνον εγώ, μπορώ να σε βοηθήσω, δίνοντας σου ένα χαρτζιλίκι, και όχι η νεοφιλελεύθερη δεξιά».
Η τακτική της κυβέρνησης είναι η διάσπαση της κοινωνίας, να «χαρτζηλικώνει» τα επιμέρους συμφέροντα και να τα βάζει να τσακώνονται μεταξύ τους.
-Απαντώντας πάντως στη κριτική που του ασκείται περί παροχολογίας, ο ίδιος απάντησε «δεν κήρυξα χθες και τον σοσιαλισμό». Θα λέγατε ότι είχε το βλέμμα στην άφιξη των θεσμών, επομένως επιχείρησε να φρενάρει το κλίμα προεκλογικών παροχών, που είχε καλλιεργηθεί τις προηγούμενες ημέρες, όπως τη μη περικοπή των συντάξεων;
Καταρχήν αφήνει για αργότερα το θέμα των συντάξεων, παρ'' ότι οι αποστροφές του λόγου του, έδειξαν ότι δεν έχει καταφέρει τίποτα το ουσιαστικό.
Δεν πρέπει να συγχέεται το λεγόμενο δημοσιονομικό πλεόνασμα με τις συντάξεις. Οι συντάξεις είναι διαρθρωτικό μέτρο. Είναι αποτέλεσμα της αποδιάρθρωσης της οικονομίας που έχει φέρει από το 2015 και μετά η καταστροφική πολιτική του κ. Τσίπρα, της οποίας τα αποτελέσματα δεν έχουμε ακόμη δει. Έχουμε φάει μόνο την ουρά, αλλά όχι ακόμη το γάιδαρο.
Τους πιστωτές τους ενδιαφέρει να κοπεί η προσωπική διαφορά, γιατί θεωρούν το μέτρο διαρθρωτικό, θέλουν να μειωθεί το ποσοστό που χρηματοδοτεί το ΑΕΠ για τις συντάξεις, και να προσεγγίσει τον ευρωπαϊκό μέσον όρο.
Θέλουν επίσης δύο ίδια πρόσωπα, με τα ίδια χρόνια εργασίας, να παίρνουν την ίδια σύνταξη.
Κανείς δεν επιχαίρει από τη προοπτική περικοπής των συντάξεων. Αλλά με τον κ. Τσίπρα οι περικοπές θα συνεχιστούν, όσο δεν υπάρχει ανάπτυξη. Τόσο στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα, όσο και στο ζήτημα των συντάξεων. Άλλωστε, τις περικοπές τις αποφασίζει στην ουσία η ίδια η αγορά, όχι η κυβέρνηση.
Οι χαμηλοί μισθοί στη πραγματική οικονομία προκύπτουν από το γεγονός ότι είναι πολύ ακριβή η εργασία στην Ελλάδα, λόγω πολύ υψηλών ασφαλιστικών εισφορών. Ας μιλήσουμε επιτέλους για τη φορολόγηση της εργασίας, που εμποδίζει την ανάπτυξη. Χωρίς ανάπτυξη η Ελλάδα, θα είναι για πάντα εκτός αγορών. Θα είναι μια χώρα παρίας της Ευρώπης.
- Στο θέμα αυτό πάντως ο κ. Τσίπρας είπε ότι «έχουμε το μαξιλάρι των 30 δισ ευρώ», προσθέτοντας «δεν μας πολυαπασχολούν οι αγορές». Το «μαξιλάρι» όμως έχει αξία ως ασφάλιστρο κίνδυνου όταν το κλίμα στις αγορές γίνεται απαγορευτικό, δεν σημαίνει ότι μας επιτρέπει να αρχίσουμε να το ροκανίζουμε για να εξυπηρετήσουμε τις δανειακές μας ανάγκες. Είναι θετικό ή αρνητικό αυτό το μήνυμα προς τις αγορές;
Τι θετικό μήνυμα να είναι; Θα αστειεύεστε φυσικά. Πάντως, είναι ειλικρινής ο Πρωθυπουργός, αυτός είναι ο Αλέξης Τσίπρας. Το μήνυμά του είναι «δεν με ενδιαφέρει η πραγματική οικονομία, αλλά η πολιτική διαχείριση που κάνω πάνω στα χρήματα».
Άλλωστε ο σκοπός του, όπως έχω ξαναπεί, δεν είναι να βγει η Ελλάδα στις αγορές, αλλά οι αγορές να κλείσουν για τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Το μαξιλάρι είναι πράγματι «ασφάλιστρο κινδύνου», με την έννοια ότι επιτρέπει στην Ελλάδα να δανειστεί με χαμηλότερα επιτόκια. Δεν είναι εκεί για να το χρησιμοποιήσουμε ως κεφάλαιο, αλλά μόνο για να μειώνεται δραστικά το λεγόμενο κόστος επισφάλειας ώστε να μπορεί η χώρα να βγαίνει στις αγορές με επιτόκιο βιωσιμότητας του χρέους.
Αρκετοί, υποστηρίζουν ότι οι αγορές είναι κλειστές λόγω των διεθνών αναταράξεων, και ότι αυτός είναι ο λόγος που η χώρα δεν μπορεί να εκδώσει ομόλογο. Όχι, δεν φταίνε οι αναταράξεις λόγω Τουρκίας, Ιταλίας που οι αγορές είναι κλειστές.
Δηλαδή αν το σημερινό επιτόκιο 4,29% των ελληνικών ομολόγων είναι υψηλό, τότε το 3,7% του περασμένου Φεβρουαρίου, όπου δεν είχαμε τις τωρινές αναταράξεις στην Τουρκία, ήταν χαμηλό ; Δεν πας πουθενά με αυτά τα επιτόκια.
- Το γεγονός ότι οι αγορές είναι κλειστές για μια χώρα, αυτό δεν επηρεάζει και τις επιχειρήσεις που θέλουν να δανειστούν με ευνοϊκά επιτόκια;
Δεν ενδιαφέρει τον κ. Τσίπρα γενικά το τι θα γίνει με την πραγματική οικονομία, το πώς θα μπορέσουν να δανειστούν οι επιχειρήσεις με χαμηλά επιτόκια, όταν η χώρα είναι εκτός αγορών κτλ.
Χαρακτηριστικό είναι ότι σε ερώτηση που του έγινε, κατά πόσο θεωρεί ότι οι όροι χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις θα ήταν ευνοϊκότεροι, εφόσον η Ελλάδα είχε προσφύγει σε μια πιστοληπτική γραμμή, απάντησε ότι "αυτό το επιχείρημα δεν στέκει, μιλώντας ξανά για «κεκαλυμμένο μνημόνιο». Όταν όμως οι αγορές είναι κλειστές για το Δημόσιο, είναι κλειστές για όλη τη χώρα.
- Σχολιάστε μου και την επισήμανση του Πρωθυπουργού ότι το 2017 η Ελλάδα έκανε ρεκόρ στις επενδύσεις, και παρ'' ότι υπάρχει αρνητική επίδοση μέσα στο 2018, τελικά η χώρα θα καταφέρει να επαναλάβει το περυσινό ρεκόρ. Είναι εφικτό;
Σε κάθε χώρα, τις επενδύσεις τις κάνει η αγορά. Όταν οι επενδύσεις καταβαραθρώνονται επί χρόνια, και ξαφνικά πέρσι αυτές καταγράφουν μια μικρή αύξηση, δεν μπορεί κανείς να μιλά για ρεκόρ. Για τον απλούστατο λόγο ότι η βάση σύγκρισης είναι πολύ χαμηλή. Δεν αναιρεί το ποσοστό αύξησης, όσο μεγάλο και να είναι, ότι η Ελλάδα παραμένει ουραγός στην Ευρωζώνη στις επενδύσεις.
Το μεγάλο μας πρόβλημα είναι το επενδυτικό κενό, ότι ειδικά τα τελευταία τρισείμισι χρόνια, οι αποσβέσεις είναι μεγαλύτερες των νέων επενδύσεων. Εξ ου και το ποσοστό επενδύσεων επί του ΑΕΠ είναι μόλις 11% έναντι 24% προ κρίσης.
Προσέξτε τι έχει γίνει: Αν και οι εργαζόμενοι λόγω της ανεργίας και του Brain Drain έχουν μειωθεί σημαντικά, εντούτοις η παραγωγικότητα της χώρας έχει καταβαραθρωθεί. Παρά το γεγονός ότι ο παρονομαστής, δηλαδή οι εργαζόμενοι, έχει μειωθεί, η παραγωγικότητα υποχωρεί όλο και περισσότερο, κι αυτό εξαιτίας της τρομακτικής υστέρησης των επενδύσεων.
Τυχαίο δεν είναι ότι η μικρή αύξηση του ΑΕΠ, προέρχεται μόνο από τις λίγες εξαγωγές και κυρίως από τους δορυφόρους λογαριασμούς του τουρισμού όχι από τις επενδύσεις...
- Εν κατακλείδι, ακούσατε κάτι από τον Πρωθυπουργό που να σας κάνει αισιόδοξο ότι έχει δυναμικές προοπτικές η ελληνική οικονομία;
Αντικειμενικά δεν υπάρχουν αυτές οι προοπτικές, ανεξάρτητα των όσων πει ή δεν πει ο κ. Τσίπρας.
Και το μεγάλο στοίχημα για την επόμενη κυβέρνηση είναι ότι η χώρα πρέπει να ανακαλύψει ξανά τον εαυτό της. Σε όλα τα πεδία, από την εκπαίδευση, και τη δικαιοσύνη, μέχρι την αγορά εργασίας, την καινοτομία, τη φορολογική πολιτική και τις δομές του κράτους, πρέπει να εφεύρουμε νέους τρόπους ώστε να αλλάξουμε τα κίνητρα.
Έχω πει πολλές φορές ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα πρέπει να κερδίσει με ισχυρή πλειοψηφία τις επόμενες εκλογές. Έχει μεγάλη σημασία αυτό, ώστε να μπορέσει να κάνει τις αλλαγές, καθώς και να έχει σίγουρα μπροστά του, ένα πεδίο τετραετίας. Ας το σκεφτούν αυτό οι αμφιταλαντευόμενοι ψηφοφόροι καλά γιατί άλλα περιθώρια δεν θα υπάρξουν.
* Ο κ. Θοδωρής Πελαγίδης, καθηγητής οικονομικής ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, NR senior fellow, Brookings Inst., σύμβουλος Μακροοικονομίας του Προέδρου της ΝΔ
