Του Γιάννη Παντελάκη
Από χθες το πρωί, στις προβλήτες του λιμανιού στον Πειραιά δεν υπάρχουν πρόσφυγες και μετανάστες. Η απομάκρυνσή τους θα γινόταν από το περασμένο Πάσχα, έλεγαν οι αρμόδιοι υπουργοί, αλλά το να αναζητούμε συνέπεια στις υποσχέσεις υπουργών αποτελεί μια μικρή πολυτέλεια στις ημέρες μας. Το θέμα βρίσκεται αλλού. Χθες, είχαν απομείνει στον Πειραιά 426 άτομα. Από αυτά, μόνο τα 26 επέλεξαν να πάνε στους κατ'' ευφημισμό χώρους φιλοξενίας. Οι υπόλοιποι 400 (και πολλοί περισσότεροι τις προηγούμενες ημέρες), αναχώρησαν για άγνωστους προορισμούς.
Δεν πρόκειται για πρόσφυγες που -σύμφωνα με την Χριστοδουλοπούλου- εξαφανίζονται. Είναι άνθρωποι που προτιμούν να αναζητήσουν οποιαδήποτε άλλη λύση για την τύχη τους από αυτούς τους χώρους φιλοξενίας που έχουν δημιουργηθεί. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Μια καλή απάντηση (και δεν είναι η μοναδική) βρίσκεται σε ένα αναλυτικό ρεπορτάζ που έκανε πριν δυο ημέρες το Al Jazeera. Αναφέρουμε μια μικρή περιγραφή με μαρτυρίες προσφύγων: "Κοιμούνται πάνω σε λεπτές κουβέρτες στο τσιμεντένιο πάτωμα σε ένα γεμάτο διάδρομο με δεκάδες άλλους", "ζαλιζόμαστε όταν ανοίγουμε το φαγητό, δεν είναι για ανθρώπους", "τα παιδιά αρρωσταίνουν όλο και πιο πολύ", "μεγάλες στοίβες σκουπιδιών, βρίσκονται στους διαδρόμους και βρώμικο νερό ξεχειλίζει κάτω από τις πόρτες στις τουαλέτες".
Τα Ελληνικά ΜΜΕ αποφεύγουν πια να αναφέρονται στις συνθήκες μέσα στις οποίες ζουν οι χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες. Οι εικόνες πια, είναι συνηθισμένες και οικείες. Οι όροι διαβίωσης, άθλιοι. Για τα διεθνή ΜΜΕ ωστόσο, όλο αυτό δεν μοιάζει σαν κάτι συνηθισμένο. Στέλνουν δημοσιογράφους και καταγράφουν όσα βλέπουν. Μαζί με τους ξένους δημοσιογράφους, την πραγματικότητα αυτή καταγράφουν με αρνητικό τρόπο και πολλές μεγάλες ανθρωπιστικές οργανώσεις. Από την Διεθνή Αμνηστία μέχρι τον ΟΗΕ.
Η εικόνα που έχουν όλοι όσοι επισκέπτονται κάποιο χώρο φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών είναι περίπου ίδια. Άνθρωποι σχεδόν πεταμένοι σε κάποιους εντελώς ακατάλληλους χώρους με ελάχιστη βοήθεια για τα στοιχειώδη. Τα χρήματα στήριξης για τις όποιες υποδομές, προέρχονται κατά βάση από την Ε.Ε. Ωστόσο, όπως αποκάλυψε πρόσφατα στην Βουλή ο Γ. Μουζάλας από τα 210 εκατ. που δόθηκαν φέτος από την Ε.Ε., τα 150,62 εκατ. δόθηκαν σε διεθνείς οργανισμούς και ΜΚΟ και μόνο τα 59,82 εκατ. ευρώ στο Ελληνικό κράτος.
Γιατί συνέβη αυτό; Επειδή το κράτος στο πρόσφατο παρελθόν (από το καλοκαίρι και έως το τέλος του 2015) εμφανίσθηκε αδύναμο να παρουσιάσει σχέδια απορρόφησης σχετικών κονδυλίων και σοβαρών προγραμμάτων. Η Ε.Ε. δεν εμπιστεύεται την Ελληνική κυβέρνηση για τον τρόπο αξιοποίησης των 509 συνολικά εκατ. ευρώ που έχουν εγκριθεί για την χώρα μας. Τον περασμένο μήνα για παράδειγμα, ο επίτροπος Δ. Αβραμόπουλος απαντώντας σε ερώτηση ευρωβουλευτή αναφέρθηκε σε μια μόνο περίπτωση βάσει της οποίας 70 εκατ. ευρώ που έχουν δοθεί στη χώρα μας ως προχρηματοδότηση παραμένουν εντελώς αναξιοποίητα.
Ο ίδιος ο υπουργός Μουζάλας παραδέχτηκε πως δεν μπορεί να ελέγξει τον τρόπο αξιοποίησης των κονδυλίων από τις ΜΚΟ. Ουσιαστικά, αδυνατεί να ελέγξει και το ίδιο το πρόβλημα το οποίο μεγεθύνεται συνεχώς. Την ίδια στιγμή, λόγω των εξελίξεων στην Τουρκία εκφράζονται φόβοι για νέα κύματα προσφύγων που θα φτάσουν στα Ελληνικά νησιά. Η κυβέρνηση, μοιάζει παραδομένη και ανίκανη να διαχειριστεί τις τύχες περισσότερων από 56.000 ανθρώπων και γενικότερα του προσφυγικού προβλήματος…
