Το κίνημα του Διαφωτισμού, οι επαναστάσεις που πυροδότησε και γκρέμισαν μοναρχίες αιώνων στην Ευρώπη, αμφισβήτησε πρωτίστως οτιδήποτε κληρονομημένο: την εξουσία, τα προνόμια, τον πλούτο.
Έτσι, όποιος γνωρίζει στοιχειωδώς ιστορία δεν εντυπωσιάζεται με το ότι οι φιλελεύθεροι φιλόσοφοι πρώτοι, με γνωστότερο τον Τζων Στιούαρτ Μιλλ, επιχείρησαν να επιλύσουν το θεωρητικό «γρίφο» του κληρονομημένου πλούτου, χωρίς να θιγεί το θεμελιώδες δικαίωμα της ιδιοκτησίας και ό,τι πηγάζει από αυτό με βασικότερο το δικαίωμα του ιδιοκτήτη να διαθέτει τον πλούτο του κατά βούληση.
Ο πλούτος που κληρονομείται δημιουργεί διαφορετικές γραμμές εκκίνησης στη ζωή και καταργεί επί της ουσίας την ισότητα και τις ίσες ευκαιρίες, κι ελπίζουμε να μην χρειάζεται να επιχειρηματολογήσουμε πάνω σε αυτό το προφανές γεγονός.
Τα σύγχρονα δυτικά, δημοκρατικά κράτη προσπάθησαν να αντισταθμίσουν την ανισότητα που δημιουργεί ο πλούτος που κληρονομείται με τον φόρο κληρονομιάς. Αυτός είναι ο λόγος που φορολογείται η περιουσία που τυχόν περιέλθει στην κατοχή μας μέσω κληρονομιάς. Και η παρέμβαση του φόρου κληρονομιάς είναι η δικαιότερη και ηπιότερη δυνατή σε μια δημοκρατία, γιατί δεν καταργεί το δικαίωμα στην ιδιοκτησία και το δικαίωμα του καθενός να διαθέτει τον πλούτο του όπως αυτός επιθυμεί.
Δεν θέλουμε να κρίνουμε τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ για την επέκταση του αφορολόγητου στις γονικές παροχές μέχρι τα 800.000Ε, δεν είναι αυτό το θέμα μας. Δεν θέλουμε καν να μπούμε στη συζήτηση για το πόσους τελικά αφορά το μέτρο.
Αυτό που θέλουμε να επισημάνουμε με αυτό το σημείωμα είναι ότι ενώ η συζήτηση για τις ανισότητες στη Δύση περιλαμβάνει και το θέμα του κληρονομημένου πλούτου και το ύψος των φόρων κληρονομιάς, στην Ελλάδα όποιος το ακούει μένει άναυδος πολλώ μάλλον δε όταν πληροφορείται ότι το ζήτημα πρώτοι το έθεσαν οι φιλελεύθεροι.
Κάποιοι θα ισχυριστούν ότι αυτή η συζήτηση μπορεί να έχει ένα νόημα στη Δύση αλλά όχι στη «φτωχή Ελλαδίτσα» όπου οι περιουσίες, «το σπιτάκι», «το χωραφάκι» αποκτώνται με κόπο και τεράστιες θυσίες και είναι παράλογο οι κληρονόμοι τους να φορολογούνται κι από πάνω. Μόνο που αυτό είναι άσχετο με τη συζήτηση. Και η μόνη συζήτηση που ίσως θα είχε νόημα εδώ είναι οι δυνατότητες αξιοποίησης της περιουσίας που έχει ο καθένας όταν αυτή εγκλωβίζεται από τη γραφειοκρατία, από την έλλειψη κτηματολογίου ή από περίπλοκες διαδικασίες κάθε είδους.
Φυσικά για όλα τα παραπάνω, για το γεγονός δηλαδή ότι δεν τα έχουμε συζητήσει ποτέ, ευθύνονται πρωτίστως οι Έλληνες φιλελεύθεροι που η μόνη τους έννοια είναι να ξιφουλκούν για το ύψος του ΕΝΦΙΑ στα προικώα τους και η αριστερά και η κεντροαριστερά που καμώνονται τις ευαίσθητες για τις ανισότητες αλλά η μόνη τους έννοια είναι να μην δυσαρεστήσουν τους ψηφοφόρους τους που είναι κι αυτοί ενταγμένοι στα ίδια πελατειακά δίκτυα. Η μόνη συνεπής στο ζήτημα αυτό είναι η Δεξιά που ούτε τη φιλελεύθερη καμώνεται ούτε για τις ανισότητες ενδιαφέρεται.
Τελικά, όσα δεν έχουμε συζητήσει ποτέ είναι θα είναι πάντα και το μέτρο της καθυστέρησής μας.
