Η σύσφιξη των ρωσοτουρκικών σχέσεων είναι ένα σημάδι των καιρών μας. Ο Φρειδερίκος Νίτσε φιλοσοφώντας έγραφε πως ''καλύτερα μια ολοκληρωμένη έχθρα, παρά μια φιλία κολλημένη με κόλλα''. Ο πολυπολικός κόσμος σε συνδυασμό με τα απόνερα της αλληλεξάρτησης της μονοπολικής στιγμής των ΗΠΑ μετά την κατάρρευση του Ψυχρού Πολέμου, έχει φέρει νεολογισμούς οι οποίοι μπορούν να περιγράψουν νέα φαινόμενα, ακατάληπτα για τον κόσμο που έμαθε να αξιολογεί τις διεθνείς σχέσεις με ψυχροπολεμικούς ή συμμετρικούς όρους. Η λέξη ''frenemy'' (σε απόδοση στα ελληνικά, ''λυκόφιλος'', εχθρός και φίλος ταυτόχρονα) περιγράφει τις βραχυπρόθεσμες σχέσεις μεταξύ κρατών τα οποία παρόλο που έχουν ριζικές διαφωνίες μεταξύ τους, συγκεκριμένες συγκυρίες τις έχουν φέρει πολύ κοντά. Οι συμμαχίες πάντα ορίζονταν από τον πολιτικό ρεαλισμό ως βραχυπρόθεσμες ασταθείς δεδομένης της μόνης σταθεράς για την οποία μίλησε ο Λόρδος Palmerston, αυτής των συμφερόντων. Το Council on Foreign Relations, σε κείμενο του προέδρου του αποκαλεί την Τουρκία ως ''frenemy'' (στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ). Ωστόσο μάλλον οι ρωσοτουρκικές σχέσεις είναι αυτές που δικαιώνουν περισσότερο αυτόν τον χαρακτηρισμό. Εσχάτως, τα ρήγματα έχουν αρχίσει να βαθαίνουν μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας.
Η ετεροβαρής σχέση της Τουρκίας με τη Μόσχα.
Η διαθέσιμη ισχύς επηρεάζει κάθε εταιρική ή συμμαχική σχέση. Η Ρωσία είναι ο ισχυρός πόλος της διμερούς σχέσης της με την Τουρκία. Η Μόσχα επέλεξε να τείνει χείρα βοηθείας στον Ταγίπ Ερντογάν από το 2016 όταν ο Τούρκος πρόεδρος θεώρησε οτι η Δύση συνεργάστηκε με τον Γκιουλέν για να τον ανατρέψει. Ο Πούτιν ήξερε πολύ καλά οτι η πολιτική που ήθελε να ακολουθήσει ο Ερντογάν είναι εκτός ορίων της Δύσης και του ΝΑΤΟ και έτσι βρήκε μια πρώτης τάξης ευκαιρία να κάνει την Τουρκία ''στρατηγικό όμηρο'' της Μόσχας. Τα ζωτικά -υπαρξιακά ζητήματα της Τουρκίας περνάνε από τη Συρία και από τον τρόμο της δημιουργίας κάποιας κουρδικής οντότητας. Το Κουρδιστάν έχει ακόμη πολύ δρόμο, όμως είναι αναπόφευκτο το να μη γίνει πραγματικότητα στο μέλλον λόγω και των αριθμών της πληθυσμιακής εικόνας των Κούρδων αλλά και λόγω πολλών διευκολύνσεων που θα παρείχε ένα τέτοιο κράτος σε αρκετές δυνάμεις.
Η Ρωσία κατάφερε να πουλήσει ρωσικούς πυραύλους S-400 στην Τουρκία έναντι 2,5 δις δολαρίων. Η Τουρκία σύμφωνα με τον αμερικανικό νόμο CAATSA, έχει κάνει μια πράξη εχθρική προς τις ΗΠΑ. Το ΝΑΤΟ ήλθε σε πολύ δύσκολη θέση βλέποντας τη Ρωσία να δοκιμάζει τη συνοχή του. Στόχος της Ρωσίας, τόσο στη Συρία όσο και στη Λιβύη, είναι να έχει στο ''χέρι'' μια δύναμη σαν την Τουρκία, η οποία είναι στο ΝΑΤΟ και ταυτόχρονα είναι μια μουσουλμανική χώρα. Έτσι η Ρωσία κερδίζει τη νομιμοποίηση που χρειάζεται στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική και ταυτόχρονα, χρησιμοποιεί τον τουρκικό στρατό σαν δούρειο ίππο. Οι οικονομικές σχέσεις Ρωσίας -Τουρκίας είναι αρκετά καλές, όμως η Τουρκία παρουσιάζει μεγάλο έλλειμμα στις διμερείς εμπορικές συναλλαγές. Εξαγωγή τεχνογνωσίας για πυρηνική ενέργεια για εργοστάσια όπως αυτό στο Ακούγιου, πύραυλοι S-400 και συμμετοχή της Τουρκίας στο ρωσικό ενεργειακό project Turkish Stream, καθιστούν την Τουρκία πολύ σημαντική χώρα για τη Ρωσία, αλλά με τους όρους που θέτει ο Πούτιν.
Τα μέτωπα που δεν επιτρέπουν μέλλον στην ειδική σχέση μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας.
Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών έχουν όρια. Αυτά τα όρια τα υπαγορεύει πάντα ο ισχυρότερος πόλος και εν προκειμένω, η Ρωσία. Όποτε χρειάστηκε, η Μόσχα έδειξε τα δόντια της στην Άγκυρα στη Συρία, όταν οι Τούρκοι δοκίμασαν να προχωρήσουν εκτός ορίων που υπαγόρευε η ρωσοτουρκική συμφωνία. Η Συρία και η σχέση Άσαντ-Πούτιν είναι το μεγάλο στρατηγικό πλεονέκτημα της Ρωσίας έναντι της Τουρκίας καθώς η ταυτόχρονη καλή σχέση της Ρωσίας και με τους κουρδικούς πληθυσμούς, καθιστά την Τουρκία ευάλωτη σε περίπτωση που οι ρωσοτουρκικές διαφορές γιγαντωθούν. Στη Λιβύη, επειδή ακριβώς η Μόσχα κρατάει το μαλακό υπογάστριο της Τουρκίας στη Συρία, επιθυμεί να την έχει σαν συνομιλητή. Πάλι όμως, ο Πούτιν επιλέγει την Τουρκία γιατί τη θεωρεί αδύναμο κρίκο και γιατί αποσυντονίζει και αποθαρρύνει το ΝΑΤΟ στις όποιες ενέργειες κάνει στη Λιβύη.
Εσχάτως, άνοιξε ένα ακόμη μέτωπο στις σχέσεις Ρωσίας – Τουρκίας. Πρόκειται για το ρήγμα του Καυκάσου και αφορά τη σύγκρουση Αζερμπαϊτζάν -Αρμενίας. Η Αρμενία προφανώς και είναι σημαντική χώρα για τα ρωσικά συμφέροντα. Η Αρμενία είναι η γέφυρα που ενώνει τον Κάυκασο με την Κεντρική Ασία και τη Μέση Ανατολή. Δύο φορές στο παρελθόν, τόσο με την έξαρση του ζητήματος των Τσετσένων, όσο και με τη Γεωργία, η Ρωσία έχει αποδείξει οτι το δικό της μαλακό υπογάστριο (πρέπει να συμπεριληφθεί και η Ουκρανία με την προσάρτηση της Κριμαίας) δεν αστειεύεται και προβαίνει σε στρατιωτικές ενέργειες όπου το κρίνει σκόπιμο. Οι θέσεις της Τουρκίας στη Λιβύη δεν είναι συμβατές με τη Μόσχα και το ίδιο συμβαίνει με την σύγκρουση Αζερμπαϊτζάν – Αρμενίας, στην οποία η Τουρκία έχει πάρει θέση ανοικτά υπερ του Αζερμπαϊτζάν.
Στη Λιβύη η Τουρκία προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τη Ρωσία. Λόγω του ότι γνωρίζει οτι η εξάρτησή της από τη ρωσική γεωστρατηγική μεγαλώνει, η τουρκική πολιτική στη Λιβύη φαίνεται αδιάλλακτη προκειμένου να εξισορροπήσει την πρωτοκαθεδρία της Ρωσίας τόσο στις οικονομικές σχέσεις μεταξύ τους, όσο και στο θέμα που καίει την Άγκυρα, που δεν είναι άλλο από τις εξελίξεις στη Συρία.
Σε όλα τα μέτωπα που έχει ανοίξει η Τουρκία, βρίσκεται η Ρωσία η οποία εξέδωσε NAVTEX παίρνοντας άδεια από την Κύπρο για να κάνει ασκήσεις ο ρωσικός στόλος. Αυτό προκάλεσε την οργή της Τουρκίας η οποία συν τοις άλλοις, ακούει με αμηχανία και δυσαρέσκεια τις φήμες που θέλουν τον Πούτιν με τον Άσαντ να κατασκευάζουν Αγία Σοφία μέσα στη Συρία. Η
Ρωσία επιθυμεί να χρησιμοποιήσει την Τουρκία ως δούρειο ίππο για να εμβαθύνει τη διείσδυσή της σε Βόρεια Αφρική, Μέση Ανατολή και Μεσόγειο και να μπλοκάρει όλα τα ενεργειακά σχέδια τα οποία είναι ανταγωνιστικά ως προς τα αντίσοιχα ρωσικά. Από την άλλη, η Τουρκία προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την πανίσχυρη ρωσική πολεμική μηχανή και την αποτροπή που παρέχει προκειμένου να αδράξει τυχοδιωκτικά οφέλη. Η Τουρκία επομένως, επιθυμεί και εκείνη από την πλευρά της να χρησιμοποιήσει την Ρωσία σαν δούρειο ίππο των συμφερόντων της και όταν αυτά αποκλίνουν, να γυρίσει στη νατοϊκή γραμμή. Αυτός είναι συνοπτικά και ο λόγος για τον οποίον οι δύο χώρες δεν έχουν μέλλον στη στρατηγική τους σχέση.
Τέλος, τις περιοχές τις οποίες επιθυμεί να ελέγξει η Ρωσία, (Κεντρική Ασία, Μέση Ανατολή, Βαλκάνια και Ανατολική Μεσόγειος) επιθυμεί να ελέγξει και η Τουρκία. Οι σχέσεις Μόσχας-Άγκυρας στο μέλλον καθίστανται πολύ δύσκολες.
