Η είδηση εντυπωσιάζει αλλά την ίδια στιγμή όχι και τόσο. Ο Αρχιμανδρίτης Αγαθάγγελος Γιανναράκης από το Ηράκλειο της Κρήτης, με δημοσίευσή του στα ΜΚΔ ζήτησε από τους πολίτες να μην στέλνουν για τους σεισμόπληκτους στο Αρκαλοχώρι άχρηστα ρούχα: Σεμεδάκια και γόβες, νυφικά και αποκριάτικες στολές. Αυτά βρήκαν, ανάμεσα σε άλλα, οι εθελοντές που διαχειρίζονται τη διανομή της βοήθειας στους σεισμόπληκτους.
Είναι πολλοί και τρομακτικοί οι τρόποι που η κοινωνική καθίζηση που έχουμε υποστεί ως χώρα εκδηλώνεται. Σε κάθε στιγμή έντασης, ακόμα κι αν αυτή τελικά δεν εξελιχθεί σε κρίση μεγάλης κλίμακας, κάποιες από τις αντιδράσεις σε αφήνουν άναυδο είτε για τη βιαιότητά τους είτε για την απανθρωπιά τους.
Τι σκέφτηκαν όσοι έστειλαν σκουπίδια ως βοήθεια στο Αρκαλοχώρι που ισοπεδώθηκε από τους σεισμούς; Μάλλον θεώρησαν ότι οι ενδιαφερόμενοι θα ξεχώριζαν όσα ρούχα τους χρειάζονταν και στη συνέχεια θα τα πέταγαν. Θεώρησαν ότι ένας σεισμόπληκτος θα έκανε την εκκαθάριση που δεν έκαναν εκείνοι στα πράγματά τους.
Η συμπεριφορά αυτή βέβαια μας ξενίζει, απέχει πολύ απ’ ό,τι γνωρίζουμε ως «ελληνικό τρόπο» δηλαδή ως ελληνική συνήθεια, έθιμο.
Άραγε, να γίναμε αδιάφοροι, σε βαθμό απανθρωπιάς ή όλα αυτά συνέβαιναν πάντα και τα πληροφορούμαστε τώρα λόγω της πληθώρας των μέσων αδιαμεσολάβητης ενημέρωσης;
Πόσο διαφορετικοί είμαστε από τους υπόλοιπους λαούς στις αντικοινωνικές μας συμπεριφορές; Οι Έλληνες πιστεύουμε σταθερά για τον εαυτό μας ότι μια σειρά πολιτισμικών παραγόντων, όπως οι δεσμοί της οικογένειας, η αναγνώριση της αξίας της παράδοσης, η θρησκευτική πίστη, μας εξανθρωπίζουν. Είναι όμως έτσι;
Όσοι έστειλαν σ’ ένα σεισμόπληκτο χωριό της Κρήτης που το κατοικούν πολλοί γέροντες (όπως τα περισσότερα ελληνικά χωριά άλλωστε) ως βοήθεια γόβες στιλέτο και αποκριάτικες στολές, σε ποιο Θεό πιστεύουν, σε ποια παράδοση ομνύουν, σε ποιες οικογένειες έχουν μεγαλώσει και ζουν; Είναι άραγε μια εξαίρεση ή και αυτό το περιστατικό δηλώνει μια κοινωνία χωρίς ταυτότητα; Και ποια είναι η ταυτότητα που έχουμε χάσει εν προκειμένω (αν την έχουμε όντως χάσει) η εθνική μας ταυτότητα ή η κοινωνική μας ταυτότητα, η αίσθηση ότι ανήκουμε σε μια κοινωνική ομάδα και ως άτομα πρέπει να λειτουργούμε διαδραστικά με το σύνολο αλλά αυτό να συμβαίνει αυτόματα όχι στο πλαίσιο κάποιας συμβατικής υποχρέωσης.
Ο λόγος που επισημαίνουμε όλα τα παραπάνω είναι γιατί πιστεύουμε ότι αν αρχίσουμε να τα συζητάμε, θα συνειδητοποιήσουμε το πρόβλημα και όσοι δραστηριοποιούνται στην Κοινωνία των Πολιτών, για διάφορους σκοπούς, και είναι όλο και περισσότεροι αυτοί που ευαισθητοποιούνται και κινητοποιούνται, θα καταλάβουν ότι η δράση μας, όταν αφορά το περιβάλλον, τα αδέσποτα, τους πρόσφυγες, τους μετανάστες, τους φτωχούς πρέπει να έχει τελικό στόχο να γίνει η ελληνική κοινωνία καλύτερη στο σύνολό της.
Γιατί καμία διεκδίκηση με όρους «κλαδικούς» ή «ταυτοτικούς» δεν έχει νόημα όταν δεν ξεκινάει για να καταλήξει στο σύνολο, την κοινωνία. Στο τέλος της ημέρας, το μόνο που μετράει, το μόνο που έχει νόημα είναι η κοινωνία.
