Η Σώτη Τριανταφύλλου μιλάει στο Liberal και τον Ανδρέα Ζαμπούκα, μετά τη μήνυση που κατέθεσε εναντίον της ο διαχειριστής του blog «Παρατηρητήριο Ρατσιστικών Εγκλημάτων» Παναγιώτης Δημητράς. Δηλώνει θύμα δίωξης εξαιτίας εμμονικών αντιλήψεων και στηλιτεύει τη χρήση του αντιρατσιστικού νόμου που αποδεικνύεται αναποτελεσματικός.
- Kυρία Τριανταφύλλου, φαίνεται να μην είστε προετοιμασμένη για μία τέτοια εξέλιξη. Δεν περιμένατε ότι από κάπου θα γίνει μία πιο δυναμική επίθεση, από τη στιγμή που ο λόγος σας πάντα δημιουργούσε αντιδράσεις;
Αντιθέτως, περίμενα ότι θα συνέβαινε κάτι τέτοιο για το ένα ή για το άλλο ζήτημα. Είναι πολλά τα ζητήματα, δεν ξέρεις ποτέ ποιος θα εκμεταλλευτεί νόμο για να σου κάνει τη ζωή δυσκολότερη απ' ό,τι είναι ήδη. Παλιότερα, όταν με κατηγορούσαν γιατί είχα σπουδάσει αμερικανική και όχι ελληνική ιστορία (μια υπέροχη κατηγορία, σουρεάλ βαλκανικού τύπου) δεν υπήρχε σχετικός νόμος που να μπορεί να με σύρει στο δικαστήριο. Ακούγονταν υπαινιγμοί: μήπως είμαι πράκτορας της CIA; Σε ποια σκοτεινή συνωμοσία οφείλονται οι αμερικανικές σπουδές και τα σούρτα-φέρτα στις ΗΠΑ; Μήπως είμαι απλώς σνομπ και ελιτίστρια; Τι να περιμένεις από γόνο της αστικής τάξεως; (Ανακριβές και αυτό…) Και με ρωτούσαν ξανά και ξανά με επιθετικό ύφος γιατί στα βιβλία μου ασχολούμαι με την Αμερική κι όχι με το χωριό μου. Έλεγα: «Η Αμερική είναι το χωριό μου». Αργότερα, όταν εκλαϊκεύτηκε το Ιντερνετ, all hell broke loose: αν ήμουν δικομανής, ή έστω, αν είχα χρόνο και ενέργεια ― δεν έχω, δεν έχω! ― θα μπορούσα να σύρω εγώ στο δικαστήριο διάφορους για μισογυνισμό, δυσφήμιση, ηθική βλάβη και τα λοιπά. Αλλά έχω σοβαρότερες δουλειές. Μερικοί άνθρωποι δεν έχουν σοβαρότερες δουλειές ή κάνουν δουλειά τους το να συκοφαντούν τους άλλους. Είναι θλιβερό για τους ίδιους.
- Αντιρατσιστικός νόμος υπάρχει και στη Γαλλία, όπου ζείτε για μεγάλα διαστήματα. Ποιες νομίζετε ότι είναι οι διαφορές - αν υπάρχουν - και ποια η δική σας θέση γι' αυτόν τον νόμο στην Ελλάδα; Η μέχρι τώρα εφαρμογή του δείχνει ότι μάλλον είναι καταχρηστική.
Ο αντιρατσιστικός νόμος είναι περιττός και καταδεικνύει την ανασφάλεια και την έλλειψη αυτοπεποίθησης των κοινωνιών μας. Χρειάζονται απλοί και γενικοί νόμοι - όσο περισσότερους νόμους αποκτάμε τόσο δυσκολότερη γίνεται η διακυβέρνηση και η κοινωνική ζωή. Οι αντιρατσιστές είναι ρατσιστές για πολλούς λόγους που έχω αναλύσει σε άρθρα και στο βιβλίο «Πλουραλισμός, πολυπολιτισμικότητα, ένταξη, αφομοίωση»: οι αντιρατσιστές δεν περιγράφουν ως ρατσισμό οποιαδήποτε απαρέσκεια σε φυλή ή θρησκεία - κάνουν επιλογή. Σίγουρα δεν θεωρούν ρατσισμό τον αντιαμερικανισμό· τον θεωρούν «ηθική στάση» μολονότι συχνά συνοδεύεται από υποκίνηση σε βία. Επιπροσθέτως, ταυτίζουν τη φυλή με τη θρησκεία. Η ισλαμοφοβία εξισώνεται με τον ρατσισμό: εναντίον ποιας φυλής άραγε; Ο νόμος, τόσο στη Γαλλία, όσο και στην Ελλάδα αποτελεί αστυνόμευση της σκέψης και ευνοεί την άκρα δεξιά η οποία αναδιπλώνεται και αγανακτεί εναντίον της λεγόμενης πολιτικής ορθότητας. Και πράγματι, η πολιτική ορθότητα είναι μια κοινωνική αρρώστια που κατατρώγει την ελευθερία της έκφρασης. Οι φοβικές κοινωνίες περιορίζουν αυτή την ελευθερία ― αλλά η δημοκρατία δεν θα έπρεπε να φοβάται ούτε τις διαφορές, ούτε τις προκαταλήψεις, ούτε τα διαφορετικά γούστα και τις προτιμήσεις οι οποίες υπάρχουν αναπόφευκτα. Αν ο αντιρατσιστικός νόμος έγινε για να προστατέψει το Ισλάμ από την αποδοκιμασία και την απόρριψη είναι μια μεγάλη επιτυχία της Σαουδικής Αραβίας και του σαλαφισμού.
- Ποια νομίζετε ότι είναι τα κίνητρα του κ. Δημητρά που τον οδήγησαν στο να σας μηνύσει; Και αυτός και πολλοί άλλοι που ευαισθητοποιούνται για τα δικαιώματα θρησκευτικών ή άλλων ομάδων, δεν δείχνουν την ίδια ευαισθησία για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο εσωτερικό αυτών των ομάδων. Για παράδειγμα, πρόσφατα, προέκυψε θέμα για την κλειτοριδεκτομή - επενέβη εισαγγελέας στην Αθήνα - αλλά ο κ. Δημητράς δεν διατύπωσε κάποια θέση.
Τα κίνητρα του κ. Δημητρά: να καθαρίσει η κοινωνία από αντιφρονούντες και να επιβληθεί ενιαίος, «σωστός» πολιτικός λόγος. Και ο Στάλιν το ίδιο έκανε. Δεν ξέρω τον κ. Δημητρά αλλά ξέρω πολλούς ομοίους του που εμφορούνται από κοινωνικό μίσος, συναισθηματικές ψευδαισθήσεις και μεσιανισμό. Και, πιθανότατα, από βαθύ συντηρητισμό: ο πειρασμός του σκοταδισμού είναι ισχυρότερος από τις δημοκρατικές αξίες. Η θρησκεία είναι το όπιο του λαού - το επαναλαμβάνω και θα το επαναλαμβάνω στενοχωρώντας τον κ. Δημητρά ο οποίος πιθανώς το πιστεύει για τον χριστιανισμό αλλά όχι για τον ισλαμισμό. Όσο για την κλειτοριδεκτομή, οι πολιτικώς ορθοί τη θεωρούν «έθιμο» και αφού πρέπει να σεβόμαστε τα έθιμα των άλλων λαών… Πιστεύω ότι αυτή η στάση δείχνει εκτός από ένα είδος ψυχικής διαταραχής, φτώχεια στη σκέψη, απουσία αξιών.
- Κάποιος έγραψε ότι το ύφος σας έχει κάτι από εφηβική επανάσταση και γι' αυτό αρέσει. Μέσα όμως, στον «πληθωρισμό» του δημόσιου λόγου, ο καθένας καταλαβαίνει αυτό που θέλει και αντιδρά. Eίναι σαφές ότι αυτοί που σας στοχοποιούν τα βάζουν όλα στο ίδιο καλάθι.
Δεν μπορώ να κάνω τίποτα γι' αυτό και ούτε με ενδιαφέρει. Δεν συμμετέχω σε διαδικτυακά ξεμαλλιάσματα. Είμαι εργαζόμενη γυναίκα και θέλω να αφήσω πίσω μου ένα έργο, όχι tweets. Ό,τι μπορεί και θέλει ας καταλαβαίνει καθένας. Κι εγώ ό,τι μπορώ και θέλω καταλαβαίνω. Όσο για την εξέγερση, η εξέγερση είναι μέσα μου. Είμαι ενεργός πολίτης, όχι πρόβατο.
- Ποια είναι η γνώμη σας για τον «μονοθεματικό ακτιβισμό»; Το ότι κάποιοι, ας πούμε, επιδεικνύουν έναν «επαγγελματισμό» στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μόνο σε ένα τομέα δεν είναι κάπως αποπροσανατολιστικό από την ουσία της υπεράσπισης της ελευθερίας του ανθρώπου;
Φαίνεται πως μερικοί διαλέγουν μια υπόθεση, έναν «cause» για να σώσουν τον κόσμο. Αλλά ο κόσμος δεν γίνεται καλύτερος με φανατικές έμμονες ιδέες: γίνεται καλύτερος όταν οι μονάδες φτιάχνουν καλύτερο τον εαυτό τους και το περιβάλλον τους. Εδώ παρατηρείται βίαιη επιβολή του δήθεν Καλού ― το Κουρδιστό Πορτοκάλι. Ενιαία σκέψη, άρνηση των στοιχειωδών ανθρωπιστικών αξιών στο όνομα των στοιχειωδών ανθρωπιστικών αξιών. Στη Γαλλία, η ρεπουμπλικανική αριστερά, εκείνη που ψήφισε τον νόμο του 1905 για το κοσμικό κράτος και το λαϊκό σχολείο, υποστηρίζει σήμερα τη βαρβαρότητα που επικρατεί σε λαούς και εθνότητες μόνο και μόνο επειδή δεν αποτελούν μέρος της Δύσης. Και καταργεί το κοσμικό κράτος και το λαϊκό σχολείο. Αυτή η απέχθεια του εαυτού δεν θα μας βγει σε καλό. Πίσω από πολλές μειονότητες υπάρχουν μεγάλα στρατηγικά συμφέροντα. Η ανθρώπινη πρόοδος δεν είναι δεδομένη· χρειάζεται προσπάθεια. Και ο πολιτισμός είναι ένας: ο πολιτισμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· δεν υπάρχει άλλος. Και για τη διατήρησή του χρειάζεται προσπάθεια.
- Θεωρείτε ότι οι δυτικές κοινωνίες και ειδικά η ελληνική, εμπεριέχουν στοιχεία συντηρητισμού που μπορούν να ενθαρρύνουν στο μέλλον κι άλλες «διώξεις» πνευματικών ανθρώπων; Μήπως ο σύγχρονος αναγνώστης αρχίζει να αποκτά κάποια δυσανεξία σ' αυτά που δεν του αρέσουν;
Οι συντηρητικοί άνθρωποι που δεν παριστάνουν τους επαναστάτες δεν ενοχλούν κανέναν: είναι αυτοί που είναι. Συχνά μάλιστα έχουν αξίες που τις υπηρετούν με ειλικρίνεια. Το προβληματικό κομμάτι της κοινωνίας μας είναι οι poseurs: οι άνθρωποι που βλέπουν παντού εχθρούς της δημοκρατίας αλλά δεν τους βλέπουν στον καθρέφτη τους.
