Αν γίνει το πολιτικό λάθος και δεν διορθωθεί ή δεν ακουστεί εκ των υστέρων ένα «συγνώμη, λάθος», κουνάμε το κεφάλι μας απογοητευμένοι λέγοντας «δεν υπάρχει τσίπα». Αν ακούσουμε ένα «κάναμε λάθος, συγνώμη» απαντάμε «τι να την κάνω την συγνώμη, αν δεν υπάρξει και μια παραίτηση;» Κι αν παρ’ ελπίδα παραιτηθεί ή εκπαραθυρωθεί κάποιος υπεύθυνος, λέμε σαρκαστικά «τον θυσίασε ο αρχηγός για να βγάλει την ευθύνη από πάνω του». Κοντολογίς, δεν είμαστε ποτέ ευχαριστημένοι.
Βεβαίως, όταν μαζευτούν πολλά «συγνώμη», αυτά χάνουν την αξία τους. Αλλά είναι προτιμότερα πολλά «συγνώμη», από πολλά λάθη που δεν αναγνωρίζονται δημοσίως. Διότι κατ’ ιδίαν, τα λάθη και οι παραλείψεις γίνονται αμέσως αντιληπτά από τις κυβερνήσεις, η διαχείριση τους προς τον κόσμο έχει σημασία. Καλό είναι βέβαια να μην γίνονται λάθη, αλλά αυτό είναι ανέφικτο. Αυτός που δουλεύει κάνει λάθη (κατά την γνωστή κοινοτοπία), αλλά κι αυτός που τεμπελιάζει ή διστάζει, δεν τα αποφεύγει.
Αυτό που έχει αλλάξει γύρω από τα περίφημα κυβερνητικά λάθη σε σχέση με το παρελθόν, είναι ότι λόγω των social media έχουν εξαφανιστεί οι έννοιες του μικρού και του μεγάλου λάθους. Μέσω του fb, του twitter και γενικώς του internet, ακόμα και το μικρότερο λαθάκι της τελευταίας κυβερνητικής παρανυχίδας αποκτά τερατώδεις διαστάσεις. Όπως αντίστοιχες διαστάσεις αποκτά κάθε σοβαρή ή δευτερεύουσα παρατιμονιά της αντιπολίτευσης. Τα social media σκύβουν πάνω από την πολιτική μας ζωή μ’ έναν τεράστιο μεγεθυντικό φακό και μεταδίδουν την υπερτροφική τους εικόνα σ’ όλα τα μήκη και τα πλάτη της χώρας.
Εδώ, οι παλιές καλές επικοινωνιακές συνταγές μοιάζουν να παραδίδουν τα όπλα. Το μέτρο κονιορτοποιείται, τα ειδικά βάρη γεγονότων και ανθρώπων γίνονται ένας χυλός, την σκυτάλη παίρνουν οι υπερβολές και οι προβοκάτσιες, ένθεν κακείθεν του πολιτικού φάσματος. Οι κυβερνήσεις τρελαίνονται με όλα αυτά, καθώς βιώνουν την θητεία τους σαν πορεία σε ένα διαρκές ναρκοπέδιο. Όταν λόγω των social media, η απλή έναρξη της λειτουργίας ενός συντριβανιού μπορεί να υπονομεύσει μια ολόκληρη κυβερνητική πολιτική για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, τότε δεν γίνεται να υπάρξει σοβαρός κυβερνητικός σχεδιασμός. Κι όταν μια ανορθογραφία σ’ ένα πανό μπορεί να υποσκάψει και να γελοιοποιήσει την θέση της αντιπολίτευσης για ένα εκπαιδευτικό μέτρο, τότε ούτε η αντιπολίτευση μπορεί να σχεδιάσει.
Υπάρχει βέβαια η περίφημη έννοια της πολιτικής ηγεμονίας, η οποία καθορίζει εν πολλοίς και την επίδραση που έχουν στον απλό κόσμο τα περίφημα «λάθη». Αλλιώς εκλαμβάνεται το λάθος μιας παράταξης που έχει υψηλό κύρος και μεγάλη δείκτη εμπιστοσύνης μέσα στην κοινωνία, από το λάθος μιας παράταξης που βρίσκεται στα κάτω της. Κοντολογίς, η ΝΔ σήμερα έχει μεγαλύτερο περιθώριο διάπραξης και «συγχώρησης» λαθών, απ’ όσο έχει ο Σύριζα που βρίσκεται στο ναδίρ της δημοτικότητας του. Όμως οι κυβερνήσεις έχουν πολύ περισσότερες ευκαιρίες να κάνουν λάθη σε σύγκριση με τις αντιπολιτεύσεις.
Τι θέλω να πω με όλα αυτά τα μπερδεμένα και πολυπαραγοντικά; Ότι σήμερα η κυβέρνηση έχει ακόμα περιθώριο να κάνει λάθη δίχως να πληγεί καίρια, αν και η λύση δεν είναι ούτε η συγνώμη, ούτε η απόκρυψη τους, ούτε η εμμονή στο λάθος ως δήθεν προσήλωση σε μη δημοφιλείς αλλά χρήσιμους στόχους. Η λύση είναι στην διατήρηση της πολιτικής ηγεμονίας της, που δεν εξαρτάται από τα μικρά αλλά από τα μεγάλα ζητήματα του τόπου. Εκεί παίζεται το παιχνίδι εν τέλει. Αν κερδίζει σ’ αυτά θα απορροφά και τους κραδασμούς απ’ τα μικρά λάθη της, αν χάνει στα μεγάλα τότε και τα μικρά λάθη θα εμφανιστούν ως πελώρια και θα την πνίξουν.
