Εκείνο που δεν έχουν ξεκαθαρίσει οι τυμβωρύχοι της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το 1973, είναι το εάν «το Πολυτεχνείο έριξε τη Χούντα» ή το εάν «η Χούντα δεν τελείωσε το ‘73». Ασφαλώς και υπάρχει σύγχυση στο εσωτερικό των πολιτικών δυνάμεων, που ανάλογα με το περιεχόμενο των εκδηλώσεων τους, επιλέγουν όποιο σύνθημα είναι πιο κοντινό στην περίσταση.
Έτσι όταν επιθυμούν να ωραιοποιήσουν την ιστορία τους και να εισπράξουν τα εύσημα για το αγωνιστικό τους παρελθόν επιλέγουν το πρώτο, δηλώνοντας μέσω αυτού, την αποφασιστική συμβολή τους στην πτώση της δικτατορίας.
Όταν δε, θέλουν να εμφυσήσουν με επαναστατικό σφρίγος, τις κινητοποιήσεις και τις μπαχαλοειδείς καταστάσεις, τότε επιλέγουν το δεύτερο. Όχι με την έννοια, ότι σήμερα δεν έχουμε κοινοβουλευτική δημοκρατία, ή ότι τα αιτήματα της εξέγερσης παραμένουν επίκαιρα. Αλλά με την έννοια ότι η κυβέρνηση είναι αυταρχική και βάναυση.
Ωστόσο, υπάρχει και η συνδικαλιστική ηγεσία της ΓΣΕΕ, της ΟΛΜΕ και τα απολιθώματα διάφορων περιθωριακών πολιτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων, που εκτιμούν ότι το σύνθημα «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία», παραμένει ανεκπλήρωτο.
Μετά από σχεδόν πενήντα χρόνια, από την εξέγερση του Πολυτεχνείου του ’73, με τη γενιά των τότε εικοσάρηδων και τριαντάρηδων, να είναι μην πλέον ιδιαίτερα ενεργή στα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα της χώρας, έχουν μείνει κάποιες αναμνήσεις, οι οποίες όμως έχουν υποχωρήσει αισθητά απέναντι στη χυδαία και προσβλητική οικειοποίηση των γεγονότων από τους κατ’ επάγγελμα αγωνιστές.
Παραμένει και η αργόσυρτη εθιμοτυπική πορεία γεμάτη από αντιαμερικανικά και αντιευρωπαϊκά συνθήματα, από το Πολυτεχνείο στην Αμερικανική Πρεσβεία, σαν απομεινάρι άλλων εποχών και άλλων λογικών, η οποία για έναν ψύχραιμο παρατηρητή, αποτελεί ένα ακόμα δείγμα της καθήλωσης στην εφηβική επαναστατικότητα και της άρνησης απέναντι στην πραγματικότητα.
Και είναι σίγουρο ότι σε λίγα χρόνια, οι νέοι θα απαντούν στις ερωτήσεις για το Πολυτεχνείο του ’73, με την ίδια αφασία, που απαντούν για την επέτειο του «Όχι» και την εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου. Είναι γνωστό ότι σε αυτές στις απαντήσεις, οι Γερμανοί, οι Ιταλοί, οι Τούρκοι, ο Χίτλερ, και ο Αλή Πασάς γίνονται πρωταγωνιστές σε ένα παράλογο σενάριο μέσα στο μυαλό των νέων ανθρώπων.
Διότι τα παιδιά δε γνωρίζουν, δεν έχουν μάθει και δεν έχουν διδαχθεί το τί είχε γίνει. Δε γνωρίζουν την αλληλουχία των γεγονότων που οδήγησαν τόσο στην εκδήλωση του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967, όσο και στην πτώση της δικτατορίας το 1974. Έχουν μια εντελώς αποστεωμένη εικόνα ως προς τα ακριβή γεγονότα. Και περισσότερο μέσα στο μυαλό τους έχουν συνδέσει την επέτειο του Πολυτεχνείου με ξύλινες δηλώσεις πολιτικών, κυνήγι αστυνομικών και αναρχικών, διαδηλώσεις, επεισόδια, συγκρούσεις, μολότοφ, φωτιές, δακρυγόνα, καθώς και με εξαντλητικά ρεπορτάζ στα τηλεοπτικά κανάλια.
Το τι συνέβη τότε, το πώς συνέβη, το γιατί συνέβη και το τι επακολούθησε, δυστυχώς ενδιαφέρει πλέον μόνο τους ιστορικούς. Όλοι οι υπόλοιποι χρησιμοποιούν την εξέγερση του Πολυτεχνείου, προς ίδιον όφελος, λειτουργώντας ως τυμβωρύχοι, με σκοπό είτε τη σύληση της συλλογικής μνήμης, είτε την εκδήλωση ακραίων φαινομένων.
Πάντως, κάποτε θα πρέπει να απαντηθεί από τους ταγούς των επετειακών εκδηλώσεων το ερώτημα: Τελικά «το Πολυτεχνείο έριξε τη Χούντα» «η Χούντα δεν τελείωσε το ‘73»;