«Όταν οι αγορές απέχουν πολύ από μια κρίση, κάποιες δυνάμεις συνωμοτούν στην δημιουργία της επόμενης» τάδε έφη ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης της FED, Άλαν Γκρίνσπαν, στα απομνημονεύματα του. Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι από το τελευταίο μας άρθρο που επισημάναμε το εξής: «Οι μαύροι κύκνοι» μπορεί να είναι σπάνια πτηνά, αλλά κάποτε εμφανίζονται!... Η παγκόσμια επενδυτική κοινότητα βρίσκεται σε τεράστιο δίλημμα και περιμένει να εμφανιστεί ο «μαύρος κύκνος» που θα δώσει το έναυσμα για την εκκίνηση της μεγάλης πτωτικής κίνησης προς την απόλυτη καταστροφή της Wall Street.
Ότι και να συμβεί είναι αναμενόμενο σε αγορές που έχουν χορτάσει από τα υπερκέρδη της 12ετούς ανοδικής κίνησης, σε αντίθεση με την αρρωστημένη εικόνα της εγχώριας αγοράς. Οι διεθνείς αγορές έχουν περιθώρια να χάσουν και 50%!!! Λογικό και αναμενόμενο και από τεχνικής απόψεως. Εδώ θα μπορούσαμε πλέον να πούμε άνετα ότι η πρόληψη είναι προτιμότερη από την εκ των υστέρων θεραπεία, γιατί έχει λιγότερο κόστος και μεγαλύτερη, ίσως, επιτυχία! Για την ελληνική χρηματαγορά τι θα μπορούσαμε να πούμε; τι να προβλέψουμε και τι να θεραπεύσουμε;» (Πρόληψη ή θεραπεία; (Σάββατο 22 Φεβρουαρίου 2020)
Η εβδομάδα που πέρασε ήταν η χειρότερη για τις αγορές με τις απώλειες να ξεπερνούν το 10%, ενώ για την ελληνική οι απώλειες έφθασαν κοντά στο 20%! Τους βασικούς λόγους τους αναλύσαμε στο «Πρόληψη ή θεραπεία», αλλά και σε προηγούμενα άρθρα μας. Ο «κινέζικος ιός», ήταν απλώς η αφορμή για να διορθώσουν οι αγορές από τα υψηλά τους όπως πολλοί σωστά ορισμένοι αναλυτές επεσήμαναν. Σε παλαιότερα άρθρα μας αναφέραμε ότι οι αγορές δε θα πέσουν ούτε από το brexit,ούτε από την έκβαση του εμπορικού πολέμου, ούτε από κινδύνους που περιμένουμε. Χαρακτηριστικά αναφέραμε ότι είναι πιο πιθανό να πέσουν όταν προσγειωθούν οι εξωγήινοι έξω από τον «Λευκό Οίκο»! Τα κραχ δεν προαναγγέλλονται!
Θα ήθελα σε αυτό το σημείο να επιστήσω την προσοχή των επενδυτών σε δύο παλαιότερα μου άρθρα. Τα συμπεράσματα που προκύπτουν μπορούν να βοηθήσουν κάπως, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι πάντοτε οι αγορές θα ακολουθούν την ίδια πορεία. Η μετάλλαξη των αγορών σε καθημερινή βάση αποτελεί πλέον σύνηθες φαινόμενο. Στο άρθρο μας “Sell in May but don’t go away!”.(9,4,2019) αναφέρω «Είναι πολύ πιθανό η προσμονή ενός κραχ να οδηγήσει εκ νέου σε νέα υψηλά τον Dow Jones και κατά συνέπεια και τις υπόλοιπες αγορές. Η επιφυλακτικότητα των επενδυτών και ο φόβος της πτώσης που κυριαρχεί στους περισσότερους είναι πιθανόν να ενδυναμώσει την ανοδική τάση, όπως και παρατηρήσαμε έπειτα από τις δύο πτώσεις που έγιναν τον τελευταίο χρόνο αλλά και από το 2014 έως σήμερα. Όλες οι διορθώσεις της τάξεως του -8%-12% των τελευταίων ετών οδηγούσαν τους δείκτες σε νέα υψηλά. Ο φόβος της πτώσης τις περισσότερες φορές φέρνει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα.»
Επίσης, στο άρθρο μου στις 2/10/2019 με τίτλο, «ο μαύρος Οκτώβρης των αγορών», αναφέρω «Η πτώση στις αγορές δε θα έρθει από την ανεπιτυχής έκβαση του εμπορικού πολέμου, από τους γεωπολιτικούς κινδύνους, από την κατάρρευση των τραπεζών, από την κατάρρευση εταιρειών (όπως η Thomas Cook), από το αδηφάγο τέρας του παγκοσμίου χρέους, από τις καμπύλες των ομολόγων, από τα 11 χρόνια ανόδου όλων των ενεργητικών του πλανήτη(ομόλογα-μετοχές-εμπορεύματα κ.λ.π.), από τη βόμβα μεγατόνων των παραγώγων προϊόντων των αγορών, από τόσα και τόσα που ακούμε καθημερινά και κάθε ένα από μόνο του είναι ικανό να πυροδοτήσει το φιτίλι. Όλα αυτά συμπληρώνουν το πάζλ αλλά δεν το ολοκληρώνουν! Γιατί απλά η επόμενη «μαύρη μέρα» δε θα προαναγγελθεί, όπως ποτέ δεν έχει προαναγγελθεί! Απλώς ένα πρωινό θα ξυπνήσουμε και θα ρωτήσουμε τι έκανε χθες ο Dow Jones.
Στις 24 Φεβρουαρίου ξυπνήσαμε και είδαμε ένα ξεπούλημα των αγορών, από έναν απρόσμενο «μαύρο κύκνο». Ο πανικός επικράτησε στις διεθνείς και την εγχώρια αγορά και οι επενδυτές ξεπούλησαν με τους αναλυτές να κάνουν λόγο για ζημίες τρισεκατομμυρίων. Κι όμως η πτώση δεν έφερε μόνο ζημίες αλλά και τεράστια κέρδη σε μια μεγάλη μερίδα επενδυτών που προτίμησαν την πρόληψη από την θεραπεία! Και είναι αρκετοί αυτοί που ποντάρουν καθημερινά σε διάφορα σενάρια και με διάφορες στρατηγικές. Τα κέρδη από τις αγορές δικαιωμάτων πώλησης στα αμερικάνικα αλλά και στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια ξεπέρασαν σε αποδόσεις το 1000%!!! Ένα πουτ (δικαίωμα πώλησης) στον S&P 500 αξίας 800 δολαρίων πουλήθηκε στα 20000 δολάρια μέσα σε πέντε ημέρες και φυσικά κάποιοι κέρδισαν πάρα πολλά. Όπως και κάποιοι έχασαν, καθώς η ζημία του ενός επενδυτή είναι το κέρδος του άλλου.
Θα επανέλθω στην πρόληψη και πάλι, καθώς οι επενδυτές πρέπει να είναι πάντοτε προετοιμασμένοι και να ακολουθούν μια τάση όταν αυτή διαμορφώνεται. Τα προϊόντα για να αντισταθμίσουν αλλά και να κερδοσκοπήσουν υπάρχουν και είναι πολλά και κατανοητά. Το ερώτημα που πλανάται σήμερα είναι εάν τελικά όντως ο «κινέζικος ιός» είναι ο πολυπόθητος «μαύρος κύκνος» που θα κάνει επιτέλους τη διαφορά. Σίγουρα είναι κάτι διαφορετικό από τα συσσωρευμένα προβλήματα που αντιμετωπίζαμε τόσα χρόνια! Σίγουρα έκανε τη διαφορά στις αγορές και τρομοκράτησε τον πλανήτη! Οι εικόνες που αντικρίζουμε καθημερινά και οι ειδήσεις από την φονική εξάπλωση του ιού είναι ικανές να δημιουργήσουν τον τέλειο «μαύρο κύκνο» που θα οδηγήσει επιτέλους στην μεγάλη πτωτική κίνηση των διεθνών χρηματαγορών που περιμένουν όλοι από το 2014!
Πολλές φορές μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις και αυτό που θα ζήσουμε θα έχει πλήρη εξάρτηση από τις εν λόγω εικόνες. Είτε αυτές θα είναι τα θύματα του ιού, είτε τα άδεια ράφια στα σούπερ μάρκετ του πλανήτη, είτε θα είναι ο επιστήμονας που θα ανακαλύψει ένα βράδυ, και αφού έχουν χάσει οι αγορές -50% ή -20%, το εμβόλιο για τον «κινέζικο ιό»! Η συμβουλή μας για τους απανταχού επενδυτές είναι μία, η πρόληψη είναι προτιμότερη από την εκ των υστέρων θεραπεία, γιατί έχει λιγότερο κόστος και μεγαλύτερη, ίσως, επιτυχία!
