Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Δεν πέρασαν πέντε μήνες από τότε που επισημάναμε ότι η νοτιοκορεάτικη οικονομία βρίσκεται κοντά σε σημαντικούς κινδύνους. Δυστυχώς οι εξελίξεις είναι χειρότερες από ό,τι περιμέναμε. Η Νότια Κορέα μάλλον εισέρχεται σε οικονομική και πολιτική κρίση!
Η Ν. Κορέα διαθέτει τις έξι από τις 10 μεγαλύτερες ναυπηγικές εταιρείες του κόσμου στον κλάδο. Τον Ιούνιο οι πιστώτριες τράπεζες «τράβηξαν την πρίζα» σε μια κολοσσιαία εταιρεία του ναυπηγικού κλάδου, την 4η μεγαλύτερη εταιρεία του κόσμου, την STX Offshore & Shipbuilding Co., όταν βρήκαν τρύπα 1 δισ. και οι ελεγκτικές αρχές βρήκαν μια τεράστια τρύπα 1,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων στα βιβλία και της Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering, πρόβλημα με κολοσσιαίες επιπτώσεις, καθώς, όπως έχουμε επισημάνει παλαιότερα, η διάρθρωση της κορεάτικης οικονομίας οδηγεί σε απανωτά λουκέτα - καραμπόλα, διότι οι κορεάτικες εταιρείες ανήκουν σε ομίλους.
Ομίλους (λέγονται chaebol) στους οποίους, όπως στη μαφία, βρίσκεται πάντα ο «νονός» να καλύψει τη ζημιά, έτσι και σ'' αυτές διοχετεύονται πόροι, με αδιαφανή τρόπο, από άλλες εταιρείες του ομίλου! Αν η ζημιά μιας δεν καλύπτεται, η τρύπα είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι φαίνεται και οδηγεί σε χρεοκοπία όλο τον όμιλο! Το καλοκαίρι, η νοτιοκορεατική κυβέρνηση, ζηλεύοντας την τόλμη των Ιταλών τραπεζιτών, που ίδρυσαν ταμείο για να… καλύπτουν τις χρηματοδοτικές ανάγκες των ιταλικών τραπεζών, ανακοίνωσε ότι φτιάχνει «υπερταμείο» διάσωσης του ναυπηγοεπισκευαστικού κλάδου! Το ταμείο θα είχε 10 δισ. δολάρια, ώστε να προλάβει να κλείσει ό,τι τρύπες μπορεί, όμως, όπως είχαμε εξηγήσει, η Νότια Κορέα έχει τις πιο υπερδανεισμένες εταιρείες του κόσμου και είχαμε τις αμφιβολίες στο αν θα μπορούσε να κλείσει τις τεράστιες υποχρεώσεις που κρύβονταν και είναι πολλαπλάσιες των ποσών στις εμφανείς… τρύπες! Αποδειχτήκαμε, δυστυχώς, προφητικοί.
Πριν 14 ημέρες, στις 19 Οκτωβρίου, η νοτιοκορεάτικη STX Offshore & Shipbuilding Co., που είναι η 4η μεγαλύτερη εταιρία στον κόσμο στον κλάδο αυτό και με διεθνείς δραστηριότητες, τελικώς χρεοκόπησε και επισήμως στις ΗΠΑ, καθώς ζήτησε και επισήμως να ενταχθεί στο «Κεφάλαιο 15» (chapter 15) του αμερικάνικου Πτωχευτικού Δικαίου. Η πτώχευση έχει αρχίσει και χτυπάει, όμως όχι απλά ναυπηγοεπισκευαστικές εταιρείες, αλλά και άλλες εταιρείες. Την προηγούμενη εβδομάδα ανακοινώθηκε η χρεοκοπία της νοτιοκορεάτικης εταιρείας cargo Hanjin Shipping, που είναι η μεγαλύτερη εταιρεία cargo, με μεταφορικά πλοία, της Νότιας Κορέας και η 7η μεγαλύτερη στον κόσμο! Η χρεοκοπία όμως αυτής της κολοσσιαίας εταιρείας cargo ήδη άρχισε να επηρεάζει τις συναλλαγές. Με τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας στον «πάγο», πολλά από τα πλοία είναι είτε ακινητοποιημένα στα λιμάνια, είτε έχουν κατασχεθεί από λιμενικές αρχές!
Η εξέλιξη αυτή δημιουργεί σημαντικό πρόβλημα, όμως, τόσο στην Κορέα, όσο και στην Ασία! Με την εταιρεία να αποτελεί το 3% της παγκόσμιας αγορά μεταφορών εμπορευμάτων (cargo) και το 7% της μεταφοράς στον Ειρηνικό Ωκεανό και με τις τιμές στα ναύλα να εκτοξεύονται κατά 50% το τελευταίο διάστημα, η κρίση αρχίζει να χτυπάει τόσο τον παραγωγικό τομέα, όσο και εταιρείες σαν την κινεζική COSCO που συνεργάζονται.
Η κρίση χτύπησε όμως τον νοτιοκορεάτικο γίγαντα cargo για τον λόγο που χτύπησε και τις εταιρείες ναυπηγικής! Η εταιρεία είχε επεκταθεί και χρηματοδοτηθεί με σύστημα - πυραμίδα, παραγγέλνοντας μεγάλα πλοία, στηριζόμενη σε αέρα κοπανιστό και όχι πραγματικό χρήμα, και έτσι «έπαιρνε τις δουλειές» χωρίς να έχει πραγματικό μετρητό από πίσω και συμπαγή οικονομική βάση επέκτασης! Καθαρά με «δανεισμό» - φούσκα! Να σημειώσουμε ότι όταν έσκασε το σκάνδαλο με την τρύπα, της οποίας τα κεντρικά γραφεία στην Ευρώπη ήταν στη Γερμανία, η Hanjin Shipping βρέθηκε με άμεσες χρηματοδοτικές ανάγκες 5,4 δισ. δολαρίων, αλλά αυτήν τη φορά οι πιστωτές αρνήθηκαν νέα χρηματοδότηση.
Η κρίση, εν ολίγοις, της Νότιας Κορέας δεν είναι υποθετική, ήδη χτυπάει εταιρείες - πυλώνες στην Οικονομία της. Δεν είναι όμως μόνο οικονομική! Είναι και πολιτική! Εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπων διαδηλώνουν σήμερα ενάντια στη διεφθαρμένη κυβέρνηση της Νότιας Κορέας, που, σύμφωνα με email που διέρρευσαν στα wikileaks, φαίνεται να ελέγχεται από μια ομάδα ανθρώπων που λέγεται... «οι οκτώ νεράιδες» πίσω από τις οποίες, αν δώσουμε βάση σε όσα έχουν διαρρεύσει, ένας δισεκατομμυριούχος με διασυνδέσεις με τον Σόρος και την Μέρκελ. Όποια και να είναι η κατάληξη του σκανδάλου, ένα είναι το σίγουρο. Η φούσκα υπερδανεισμού που φτιάχτηκε στη Νότιο Κορέα φαίνεται πλέον να σκάει και να παρασύρει μαζί της όχι μόνο τις οκτώ νεράιδες, αλλά και μια σειρά παραμύθια με τα οποία οικοδομήθηκε το σαθρό οικονομικό και πολιτικό οικοδόμημα –πυραμίδα– της Νότιας Κορέας…
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.