Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Οι αλλεπάλληλες δηλώσεις ξένων αξιωματούχων για την Ελληνική κυβέρνηση δείχνουν ότι η κυβέρνηση έχει κερδίσει τις εντυπώσεις σε σχέση με την δυνατότητά της να κάνει κάποιες μεταρρυθμίσεις. Αρκεί όμως αυτό για να βγει η χώρα από την κρίση;
Παρότι η Ελληνική ηγεσία δείχνει αποφασισμένη να προχωρήσει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, το οποίο αποτελεί το δυνατότερο έναυσμα, το καλύτερο σήμα, προς τους ξένους επενδυτές, ενώ παράλληλα η κίνηση αυτή ανοίγει την πόρτα εμπιστοσύνης ακόμη και από εχθρικούς ή τουλάχιστον επιφυλακτικούς «εταίρους» όπως την Γερμανική πλευρά, αυτό δεν θα είναι αρκετό για να «πάρει μπροστά» η οικονομία.
Ο λόγος είναι απλός. Τόσο οι πόροι του κράτους, όσο και εκείνοι του ιδιωτικού τομέα στην Ελληνική οικονομία, έχουν δεσμευτεί' στον «ιερό σκοπό» εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους, για το οποίο οι ετήσιες αποπληρωμές είναι μεγάλου ύψους. Η προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων αποτελεί κομβικό σημείο για την εξεύρεση πόρων για ανάπτυξη τομέων που θα έμεναν ανενεργοί λόγω έλλειψης πόρων, όμως δεν αρκεί. Η μεγάλη θηλιά στην Ελληνική οικονομία είναι οι ετήσιες αποπληρωμές του δημόσιου χρέους. Για ποιο λόγο οι ξένοι πιστωτές-εταίροι, δεν θέλησαν, δεν υπόδειξαν, δεν προώθησαν μια λύση αναδιάρθρωσης του δανεισμού είναι κάτι που εδώ δεν θα αναλύσουμε, καθώς το έχουμε εκτενώς αναλύσει σε άλλα άρθρα. Αυτό που τώρα θα δούμε είναι αν υπάρχει εναλλακτική και τι πρέπει να κάνει η κυβέρνηση άμεσα.
Η Ελληνική κυβέρνηση πρέπει να επιδιώξει άμεσα να «διώξει από την πλάτη της» το Χρέος που αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΤΧΠΣ και ΕΚΤ), δηλαδή τα πρώην ομόλογα που έγιναν δάνεια. Για να το επιτύχει, πρέπει να βρεθεί μια φόρμουλα διαγραφής και αναδιάρθρωσης του Ελληνικού χρέους, αλλά και στη συνέχεια μετατροπής του σε κανονικά Ομόλογα ξανά, ώστε να μην υποχρεώνεται η χώρα να εκποιεί περιουσίες και να έχει Επίτροπο πάνω από το κεφάλι της για τα επόμενα....1000 έτη!
Η μόνη ορατή, τεχνικά, λύση σε αυτή την κατεύθυνση, σε εποχές μακρόχρονης μείωσης επιτοκίων, σαν αυτές που θα ζήσουμε στην Ευρώπη της πολύχρονης λιτότητας και Ευρωπαϊκής κρίσης ως αποτέλεσμα λανθασμένων επιλογών της Γερμανικής ηγεσίας, και όπου τα επιτόκια θα κρατηθούν εκ των πραγμάτων χαμηλά, καθώς οποιαδήποτε άνοδός τους θα οδηγούσε σε άμεση χρεοκοπία την ΕΕ, είναι η έκδοση «Ομολόγων Μαθουσάλας». Πρόκειται για Ομόλογα που, όπως το μυθικό πρόσωπο της Βίβλου «Μαθουσάλας», ζούνε, ή σωστότερα διαρκούν, για πολλά χρόνια, για την ακρίβεια, μιλάμε για Ομόλογα διάρκειας 50 ή και 100 ετών! Η Ισπανία τον Μάιο είχε εκδώσει 50-ετη «Ομόλογα Μαθουσάλα» με επιτόκιο μόλις 3,48% ακολουθώντας τη Γαλλία και το Βέλγιο που εξέδωσαν επίσης 50-ετη Ομόλογα λίγο νωρίτερα, ενώ η Ιρλανδία είχε επίσης εκδώσει 100-ετη ομόλογα με επίσης σχετικά χαμηλά επιτόκια, μόλις 2,35%.
Το καλό όμως, είναι ότι πλέον και η Ιταλία με προφίλ χρέους πολύ παρόμοιο με εκείνο της Ελλάδος εξέδωσε τώρα τέτοια Ομόλογα, με πολύ επιτυχία επίσης! Τα ομόλογα της Ιταλίας είναι αξίας 5 δις, εκδηλώθηκε προσφορά τετραπλάσια της έκδοσης, και επέτυχαν επιτόκια εξαιρετικά ανταγωνιστικά, μόλις 2,8%! Να σημειωθεί ότι νωρίτερα η Ιταλία είχε εκδώσει 30-ετή ομόλογα, όπου επίσης επέτυχε αντίστοιχο επιτόκιο. Καθώς το χρέος της Ιταλίας είναι περίπου στο 130% του ΑΕΠ, και της Ελλάδας σε ενδεχόμενο κούρεμα θα διαμορφωθεί στο ίδιο ή χαμηλότερο ποσοστό επί του ΑΕΠ, θα πρέπει να αναμένουμε ότι τα επιτόκια που θα διαμορφωθούν για την Ελλάδα θα είναι πιθανότατα όχι πολύ διαφορετικά από εκείνα που διαμορφώθηκαν στην Ιταλία.
Να σημειώσουμε επίσης ότι το ΑΕΠ της Ελλάδος μπορεί να αναπτυχθεί πολύ ταχύτερα από εκείνο της Ιταλίας στο επόμενο διάστημα για πολλούς λόγους ένας εκ των οποίων είναι το μικρό μέγεθος της χώρας αλλά και οι τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης τόσο του τουρισμού όσο και της οικοδομικής δραστηριότητας μετά από μια μακρόχρονη περίοδο ύφεσης.
Η Ελληνική κυβέρνηση πρέπει επομένως να πιέσει όχι μόνο για κούρεμα, σε επίπεδα 20%-30% τουλάχιστον του χρέους, κάτι που θα απελευθερώσει πόρους για επενδύσεις, αλλά και να αλλάξει την σύνθεση του χρέους, από δάνεια σε ομόλογα ξανά, αποκαθιστώντας το έγκλημα που έγινε το 2012, όταν μετατράπηκε ένα απλό χρέος ομολόγων σε ενυπόθηκα δάνεια με αποικιοκρατικούς όρους. Τα ομόλογα Μαθουσάλας επιτρέπουν σε αυτή τη φάση αυτή την κίνηση.
Είναι όμως και οι πολιτικές συγκυρίες που επιτρέπουν τέτοια κίνηση ως το τέλος του έτους, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα είναι στο τέλος της θητείας του, και οι ΗΠΑ είναι εκείνη η χώρα που ελέγχει το ΔΝΤ, τον βασικότερο μαζί με τους Γερμανούς, μέρος στη διαπραγμάτευση, ενώ επίσης η Γερμανία είναι αδύναμη μετά το ξεδόντιασμα των συμμάχων του Σόιμπλε, που φάνηκε στην πρόσφατη σύνοδο μεσογειακών χωρών, και την απόφαση της Βρετανίας να αποχωρήσει από την ΕΕ.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
