Το μήνυμα ότι οκτώ μήνες μετά την έξοδο της Ελλάδας από τα μνημόνια, δεν βλέπει καμία ουσιαστική αλλαγή στη χώρα, στέλνει μέσω της συνέντευξής του στο liberal.gr ο γνωστός Γερμανός οικονομολόγος Daniel Gros, προσθέτοντας ότι με εκλογικά δώρα, και λαϊκίστικες πολιτικές η Ελλάδα δεν θα πάει μακριά.
Ερωτηθείς ποια είναι η σημερινή εικόνα της χώρας, μιλά για την ίδια ακριβώς ακολουθούμενη πολιτική με πριν, σημειώνοντας ότι «όποτε αυτό είναι δυνατόν η κυβέρνηση επιλέγει να δώσει κάποιο δώρο στο εκλογικό της ακροατήριο, να μην τηρήσει κάποια δέσμευση, και όλα γίνονται με ένα πολύ βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, με λαϊκίστικες πολιτικές, που δεν οδηγούν πολύ μακριά τη χώρα».
Ο διευθυντής ενός από τα πιο γνωστά think tanks διεθνώς, του Κέντρου Ευρωπαϊκών Πολιτικών Μελετών (CEPS), με έδρα τις Βρυξέλλες, εκτιμά ότι αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα, δεν είναι τόσο οι νέες μεταρρυθμίσεις, όσο το να αποφύγει την επανάληψη παλαιών λαθών, όπως αθρόες προσλήψεις στο Δημόσιο, αυξήσεις συντάξεων που δεν δικαιολογεί η οικονομία, επιβολή νέων φόρων.
Όπως λέει «η χώρα έχει ανάγκη από μια κυβέρνηση που θα νοιάζεται περισσότερο για την ουσία, παρά για την πολιτική», προσθέτοντας με νόημα ότι «καλό είναι οι Έλληνες να πάψουν να πιστεύουν σε όσους τους υπόσχονται το αδύνατο».
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Αρκετοί θεωρούν ότι οι χρυσές εποχές για την ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας ανήκουν οριστικά στο παρελθόν, και ότι φέτος μπορεί να δούμε ακόμη και ύφεση. Συμφωνείτε;
Δεν πιστεύω ότι θα υπάρξει πιθανότητα ύφεσης. Εδώ και χρόνια υποστήριζα ότι η ανάπτυξης της Γερμανίας είναι καλή, ωστόσο όχι τόσο δυνατή όσο θα περίμενε κάποιος από μια οικονομία που δανείζεται με σχεδόν μηδενικά επιτόκια, και ενώ η Κίνα αποτελούσε για τη χώρα μια τεράστια εξαγωγική αγορά.
Είναι δύο οι λόγοι πίσω από τη γερμανική επιβράδυνση. Αφενός η χώρα δεν έχει την ίδια δυναμική που είχε στην Ευρωζώνη, καθώς όλοι λίγο ως πολύ απολαμβάνουν πλέον τα ίδια κόστη δανεισμού, εκτός της Ιταλίας και της Ελλάδας. Αφετέρου οι μισθοί στην Γερμανία έχουν από φέτος ελαφρώς αυξηθεί, όταν σε άλλες χώρες έχουν υποχωρήσει. Σταδιακά λοιπόν κάποιες ευρωπαϊκές χώρες ενδυναμώνονται, όταν η Γερμανία ελαφρώς εξασθενεί. Επιπλέον, είναι και οι επιπτώσεις από τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ -Κίνας. Σε κάθε περίπτωση δεν βλέπω ύφεση, λογικά η ισχυρή αγορά εργασίας, ο χαμηλός πληθωρισμός και η αύξηση των μισθών θα υποστηρίξουν την ιδιωτική κατανάλωση, η οποία με τη σειρά της θα ενισχύσει τη συνολική ανάπτυξη.
- Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει η επιβράδυνση της γερμανικής οικονομίας στην Ευρωζώνη και ειδικά στους πιο αδύναμους κρίκους της, όπως η Ελλάδα;
Εγώ πιστεύω ότι μια εξασθένιση της γερμανικής οικονομίας θα μπορούσε να βοηθήσει την ανάκαμψη της Ελλάδας. Τώρα που εξασθενεί η οικονομία της Γερμανίας, οι τριγύρω της χώρες, όπως Πολωνία, Σλοβακία, Γαλλία και Βόρεια Ιταλία, των οποίων οι εξαγωγές καταλήγουν σε αυτήν, θα υποφέρουν επίσης. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρωζώνη θα γίνει πιο αδύναμη, και άρα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα διατηρήσει για περισσότερο καιρό χαμηλά τα επιτόκια δανεισμού. Και αυτό φυσικά εξυπηρετεί περισσότερο χώρες με υψηλό δημόσιο χρέος, όπως η Ελλάδα.
- Αυτό είναι αληθές, ωστόσο από την άλλη η Ελλάδα δεν βιώνει μια ισχυρή ανάπτυξη, ένα ισχυρό κύμα εξαγωγών, ούτε προσελκύει περισσότερες επενδύσεις, το αντίθετο μάλιστα συμβαίνει, παρ' ότι εξέρχεται από μια βαθιά ύφεση…
Δίχως να αμφισβητώ τα παραπάνω, η εξασθένιση της γερμανικής οικονομίας θα έχει θετικό αντίκτυπο για την Ελλάδα. Αφενός γιατί θα κρατήσει χαμηλά τα επιτόκια δανεισμού, αφετέρου γιατί η Ελλάδα δεν εξάγει βιομηχανικά προϊόντα στη Γερμανία, άρα δεν θα πληγεί όπως άλλες χώρες σαν τις παραπάνω. Η Ελλάδα εξαρτάται μόνο από την πορεία του τουρισμού, ο οποίος οτιδήποτε και να συμβεί, με μικρότερο ή μεγαλύτερο ρυθμό θα συνεχίσει να αναπτύσσεται - μην έχετε καμία αμφιβολία επ'' αυτού. Επομένως η συνολική επίπτωση για την Ελλάδα θα είναι θετική, κάνοντας την κατάσταση για αυτήν κάπως λιγότερο δύσκολη.
- Ας σταθούμε σε αυτήν καθ' εαυτή την εικόνα της Ελλάδας. Οκτώ μήνες μετά την έξοδο από το μνημόνιο, βλέπετε κάποιες σημαντικές αλλαγές;
Δυστυχώς, όχι.Η ακολουθούμενη πολιτική είναι ακριβώς η ίδια με πριν, όποτε αυτό είναι δυνατόν η κυβέρνηση επιλέγει να δώσει κάποιο δώρο στο εκλογικό της ακροατήριο, να μην τηρήσει κάποια δέσμευση, και όλα γίνονται με ένα πολύ βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, με πολύ λαικίστικες πολιτικές, που δεν οδηγούν πολύ μακριά τη χώρα.
- Αρκετοί υποστηρίζουν ότι μια μακρά προεκλογική περίοδος θα βλάψει κι άλλο την οικονομία, άρα όσο το δυνατόν γίνουν εκλογές στην Ελλάδα τόσο το καλύτερο για την ίδια. Συμφωνείτε με μια τέτοια προσέγγιση;
Οι εκλογές είναι αναπόφευκτες. Είτε γίνουν νωρίτερα, είτε όχι το κλειδί βρίσκεται σε ποιους θα επιλέξουν οι ψηφοφόροι. Εάν διαλέξουν ανθρώπους που υπόσχονται το αδύνατο, τότε δεν μπορεί κανείς να κάνει κάτι. Εάν αντίθετα, εμφανισθεί κάποιος με ένα μακροπρόθεσμο αξιόπιστο πλάνο στρατηγικής, και οι ψηφοφόροι τον ακούσουν, τότε οι εκλογές θα είναι καλές. Είτε στη μία είτε στην άλλη περίπτωση εξαρτάται από τους Έλληνες να αποφασίσουν τι θέλουν. Το έχω ξαναπεί ότι οι Έλληνες είναι οι μοναδικοί υπεύθυνοι για τη μοίρα τους. Εκείνοι θα αποφασίσουν αν θα διαλέξουν μια κυβέρνηση που θα αλλάξει την οικονομία, και θα βελτιώσει τους θεσμούς, κανείς άλλος.
- Παρ'' όλα αυτά η εικόνα της ελληνικής οικονομίας συνεχίζει να μην δείχνει δυναμική, κάποιοι μάλιστα οργανισμοί προειδοποιούν ότι αν οι επενδύσεις παγιωθούν στα σημερινά χαμηλά επίπεδα, δεν αποκλείεται η χώρα τα επόμενα χρόνια να επιστρέψει σε ύφεση…
Ελπίζω πως αυτό δεν θα συμβεί, υπάρχει τόσο ανεκμετάλλευτο δυναμικό στην Ελλάδα. Στην πραγματικότητα πιστεύω ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται τόσο πολλές νέες μεταρρυθμίσεις. Αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα είναι να αποφύγει την επανάληψη παλαιών λαθών, δηλαδή τις αθρόες προσλήψεις στο Δημόσιο, την αύξηση των συντάξεων, την επιβολή της είσπραξης νέων φόρων. Δεν χρειάζονται νέοι φόροι, αρκεί να ενδυναμωθεί η εφαρμογή του υφιστάμενου νόμου. Η Ελλάδα χρειάζεται μια κυβέρνηση που θα έχει μακροπρόθεσμο ορίζοντα, που δεν θα νοιάζεται τόσο για την πολιτική, όσο για την ουσία, να τρέξει καλύτερα η χώρα.
- Η αλήθεια είναι ότι δεν βρισκόμαστε εκεί, παρά οδεύουμε προς τις εκλογές με το γνωστό ελληνικό τρόπο, δηλαδή μέσα σε μια ομίχλη σκανδάλων, ύβρεων, και απειλών, δίχως να απασχολεί η προβληματική εικόνα της πραγματικής οικονομίας…
Όπως είπα εναπόκειται στους Έλληνες να πουν στον εαυτό τους «αρκετά με όλα αυτά», και να ψηφίσουν ένα σοβαρό άνθρωπο ακόμη και αν δεν υπόσχεται το αδύνατο. Εξάλλου αυτή είναι μια βασική επιλογή που έχει ο κόσμος κάθε τέσσερα χρόνια…
* Ο Ντάνιελ Γκρος είναι Γερμανός οικονομολόγος, διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Πολιτικών Μελετών (CEPS) με έδρα τις Βρυξέλλες. Το βασικό ερευνητικό του έργο εστιάζεται στην ευρωπαική οικονομική πολιτική, ειδικότερα στις επιπτώσεις του ευρώ στις αγορές κεφαλαίου και εργασίας, όπως και στο ρόλο του ειδικά στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Έχει θητεύσει στο ΔΝΤ (1983-1986), και τη διετία 1988-1990 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Έχει διδάξει σε πολλά ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, μεταξύ των οποίων σε αυτά της Φρανκφούρτης, της Βασιλείας, το Bocconi University, το Catholic University of Leuven και το Central European University της Πράγας.
