Σήμερα θα ξεκινήσω με μία πρόβλεψη: όλη η παραφιλολογία για το λογότυπο της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» θα σταματήσει μέσα στην ημέρα, κάπου στις 5 και κάτι το απόγευμα max. Αυτή δεν είναι μία πρόβλεψη που σηκώνει συζήτηση και στοιχήματα, γιατί όποιος τής πάει κόντρα θα χάσει. Δεν υπάρχει παρόμοιος διάλογος, τέτοιου τύπου ψευδοσυζήτηση δηλαδή, από αυτές που τρέφονται βοσκώντας στους απατηλούς λειμώνες των κοινωνικών δικτύων, με μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής.
Όμως βέβαια η συζήτηση καταγράφηκε, και την υπέστημεν όσοι επιπόλαιοι κάναμε την αποκοτιά να συνδεθούμε. Αν εξαιρέσουμε όσους, επαγγελματίες και μη, στάθηκαν κριτικά απέναντι στο λογότυπο για αισθητικούς λόγους, και δεν ήταν λίγοι —πάντα έτσι γίνεται· κατά μείζονα βεβαιότητα, και το λογότυπο της Κόκα Κόλας δεν άρεσε σε όλους στον καιρό του—, κατά τα άλλα ξανά-μανά έγινε μία από τα ίδια: οι ίδιες φωνές ακούστηκαν, τα ίδια επιχειρήματα (δεν) αναπτύχθηκαν, οι εθνικιστές —φυσικά— πλειοψήφησαν σε αγανάκτηση και δυσφορία και, κυρίως, σε ΑΓΑΝΑΚΤΙΣΗ και ΔΥΣΦΩΡΙΑ (καθώς ο εθνικισμός, φευ, φυτρώνει μέσα στη φτώχεια και στην αμορφωσιά), και βέβαια βρήκαμε πάλι ευκαιρία να τα βάλουμε με τον… Σόρος (δεν κατάλαβα γιατί αυτή τη φορά, αλλά ο Σόρος είναι για τους Έλληνες εθνικιστές ό,τι οι Κλίνγκον για το Star Trek, οπότε πάντα βρίσκουν ευκαιρία να τον χώνουν στη συζήτηση — αν δεν τους απασχολούσε ο Σόρος, θα έβρισκαν έναν άλλο Εβραίο: γιατί αυτό είναι το θέμα), όπως βρήκαμε πάλι ευκαιρία να τα βάλουμε με τους κακούς ξένους γενικώς, με τους κακούς Έλληνες πολιτικούς γενικώς, και με τη Γιάννα Αγγελοπούλου ειδικώς, επειδή «οι Ολυμπιακοί Αγώνες μάς κατέστρεψαν», όπως θέλει ο εθνικός μύθος (ένα από τα γελοιωδέστερα fake news της Μεταπολίτευσης), καθώς και για μία σειρά από άλλους λόγους (μερικοί από τους οποίους έχουν να κάνουν με τη δημόσια εικόνα της Γιάννας Αγγελοπούλου ή, δυστυχώς, απλώς με την εικόνα της).
Εν πάση περιπτώσει, σήμερα θα μιλούσα κι εγώ —πώς αλλιώς— για το λογότυπο του εορτασμού τού 2021, ή μάλλον για το λογότυπο της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» (το logo είναι της Επιτροπής για τα 200 χρόνια, όχι της… Επανάστασης: το logo της Επανάστασης, αν η Επανάσταση χρειαζόταν κάτι τέτοιο, δεν θα ήταν άλλο από την ίδια την ελληνική σημαία, καθώς κάθε εθνική επανάσταση συμβολίζεται από τη σημαία τού εξ αυτής αναδυομένου κράτους), αλλά νά που βρέθηκε πολύ καλύτερος εμού και θα προτιμήσω τα δικά του λόγια. Αυτό που θα διαβάσετε λοιπόν στη συνέχεια είναι μία ανάλυση του γνωστού μεταφραστή (μεταξύ άλλων) και καλού φίλου Τάκη Δρεπανιώτη, που υφάρπαξα χθες το πρωί και σας την παρουσιάζω με χαρά εδώ. Ιδού λοιπόν:
* * *
Σήμερα, δυο μέρες μετά το λανσάρισμα του λογότυπου της επιτροπής για τις εκδηλώσεις των διακοσίων χρόνων από την Επανάσταση του 1821 είμαι πια βέβαιος ότι το έχω αποκρυπτογραφήσει σε μεγάλο βαθμό. Με βοήθησαν πολύ, είναι η αλήθεια, οι συζητήσεις και οι αντιπαραθέσεις στο Facebook, αυτά που έβλεπαν ή δεν έβλεπαν ή θα ήθελαν να δουν γνωστοί και άγνωστοι, φίλοι και μη.
Εδώ δεν πρόκειται να ασχοληθώ με την τεχνική και καλλιτεχνική αρτιότητα του γραφιστικού μέρους. Διαβάζω ότι προέρχεται από εξαιρετικούς καλλιτέχνες και αποτελεί χορηγία. Αυτά μου αρκούν, δεν με ενδιαφέρει κάτι περισσότερο σε αυτή την πτυχή. Με ενδιαφέρει το ουσιαστικό μέρος, τα μηνύματα που μεταδίδονται και μπορεί να βρει κανείς. Πριν ξεκινήσω, θα πω αυτό που με ενόχλησε περισσότερο: το «μετά» στο λεκτικό (που δίνει έμφαση στο σήμερα). Θα προτιμούσα το «από», που ξεκινάει από την αρχή και φτάνει ώς το σήμερα, ασχολείται δηλαδή και με τη διαδρομή.
Μια ισχυρή ένσταση που διάβασα είναι ότι το σήμα δεν είναι λιτό, απλό και κατανοητό. Είναι σωστή ένσταση· όμως, από την άλλη, διάβασα πολλές απόψεις που θα ήθελαν το σήμα να περιέχει διάφορες έννοιες και ιδέες — και, όπως ξέρουμε, οι έννοιες και οι ιδέες μεταδίδονται με αφηρημένο τρόπο. Ποιες είναι, λοιπόν, οι έννοιες που (νομίζω ότι) βλέπω εγώ στο σήμα; Ως καλλιτεχνικό έργο, κάποιος άλλος θα δει άλλα πράγματα ή θα διαφωνήσει με όσα θα γράψω εδώ. Πάντως, για ευκολία, δείτε το στην κυανόλευκη έκδοσή του (με τον άσο μπλε).
Πρώτα-πρώτα, ο επιβλητικός άσος στο κέντρο της σύνθεσης. Ομολογώ ότι αυτό με βασάνισε περισσότερο, αλλά σήμερα νομίζω πως κατάλαβα τι εννοεί. Ότι η επανάσταση είναι η κομβική στιγμή όπου όλο το έθνος γίνεται ένα και, γι’ αυτό, είναι πανίσχυρο, σαν χοντρός κορμός δέντρου.
Τα άλλα σύμβολα είναι νομίζω πιο εύκολα. Η κορδέλα, που μοιάζει με αρχαίο φλάμπουρο και κυματίζει στον αέρα, συμβολίζει τη μακρόχρονη και πολυτάραχη (δεν είναι ευθεία η πορεία της κορδέλας) πορεία του έθνους μέχρι την Επανάσταση. Ένα έθνος απλωμένο σε πέντε θάλασσες (Μεσόγειο, Ιόνιο, Αιγαίο, Προποντίδα, Εύξεινο Πόντο) που συμβολίζονται από τις πέντε γραμμές αριστερά.
Η κορδέλα ακολουθεί τα σκαμπανεβάσματα της ιστορίας μας και καθώς σχηματίζει το «2» και παίρνει ανοδική φορά, διασταυρώνεται (τον σταυρό θα τον δείτε προοπτικά) με τη στιγμή που το έθνος είναι ενωμένο για να δείξει τη στιγμή της Επανάστασης από όπου προκύπτει το ελληνικό κράτος. Το ελληνικό κράτος που συμβολίζεται με τη μικρή (χρονικά) κορδέλα, με την ανοδική πορεία και τις εννιά γαλανόλευκες λωρίδες της σημαίας.
Τι άλλο περισσότερο να ζητήσει κανείς; Λογότυπο είναι, και μάλιστα πολλοί το θεωρούν «βαρύ».
