Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Ο Έλλην πρωθυπουργός θα συναντήσει τον Αμερικανό πρόεδρο Barack Obama στη σημαντικότερη συνάντηση των τελευταίων 100 ετών για Ελλάδα. Το ΔΝΤ, όμως, του επιφυλάσσει δυσάρεστη έκπληξη. Θα πετύχει μείωση χρέους, ή θα "πάει για μαλλί και θα βγει τελικά κουρεμένος";
Η λύση του προβλήματος του χρέους φαίνεται σαν τον τετραγωνισμό του κύκλου. Δείχνει δύσκολη. Και είναι. Όχι όμως αδύνατη! Υπάρχουν τρεις βασικές συνιστώσες.
Η πρώτη συνιστώσα είναι ότι η Ελλάδα έχει έναν κεντρικό τραπεζίτη εχθρικό προς τα εθνικά συμφέροντα και ουσιαστικά χρεοκοπημένες τράπεζες! Όταν πρωτοεκλέχτηκε η Ελληνική κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ τον Φεβρουάριο του 2015, είχε τη δυνατότητα να έρθει σε ρήξη με τους δανειστές, αρνούμενη να πληρώσει και καταγγέλλοντας τις δανειακές συμβάσεις, τον Μάιο του 2015. Όμως, σε αντίθεση με την Αργεντινή και άλλες χώρες που "τράβηξαν την πρίζα" στους δανειστές, αφήνοντας απλήρωτα τα ομόλογα και τελικά ανέκαμψαν, στην Ελλάδα το 2015 οι δανειστές είχαν υπό τον έλεγχό τους, και ακόμη έχουν, το σχεδόν χρεοκοπημένο Ελληνικό τραπεζικό σύστημα, μέσω της ΕΚΤ, και τον κεντρικό τραπεζίτη, τον κύριο Στουρνάρα!
Ουσιαστικά, η ελληνική κυβέρνηση, για να καταγγείλει το χρέος με αποτέλεσμα, πρέπει πρώτον να βγει από την Ευρωζώνη, για να "κόψει την πρίζα" εκβιασμών του Scaeuble, δεύτερον να αντικαταστήσει τον κύριο Στουρνάρα με έναν τραπεζίτη που να έχει εθνική κατεύθυνση και τρίτον, σε περίπτωση εξόδου από το ευρώ να προϋπολογίσει ένα ποσό για την ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών. Κάτι τέτοιο δεν θα γίνει χωρίς "ηλεκτροσόκ" τόσο για την ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και την Ελλάδα! Η κυβέρνηση Τσίπρα δεν το θέλησε τότε, επιλέγοντας τον βελούδινο δρόμο του συμβιβασμού, όμως χωρίς το "τράβηγμα της πρίζας" η κυβέρνηση θα είναι τραπεζικά όμηρος των Γερμανών. Ο δρόμος για την εθνική ανεξαρτησία, περνάει δυστυχώς από το επώδυνο "τράβηγμα της πρίζας" από την ΕΚΤ, κάτι που προφανώς δεν το παραβλέπουν όσοι στην κυβέρνηση προβάλλουν την "αναγκαιότητα πρόσδεσης στο ευρώ", αλλά ενδόμυχα προσδοκούν στην "αλλαγή συσχετισμών" στην ΕΕ, κάτι που επί του παρόντος πάντως δεν έχει επιτευχθεί, αν και υπάρχουν τώρα σοβαρές ρήξεις μεταξύ Γάλλων-Ιταλών και Γερμανών!
Η δεύτερη συνιστώσα είναι ότι για να γίνει κούρεμα χρέους, η Ελλάδα πρέπει να πάρει το "ΟΚ" από τις ΗΠΑ. Είναι ίσως η πρώτη φορά που ο Αμερικάνος πρόεδρος θα συναντήσει τον Έλληνα πρωθυπουργό χωρίς να έχει συναντήσει πρώτα τον Τούρκο ομόλογο του, κάτι που δείχνει τη σημασία της Ελλάδος για τις ΗΠΑ και αποτελεί επιτυχία για την κυβέρνηση. Εδώ να τονίσουμε ότι ενώ η Ρωσία αποτελεί την χώρα με γεωπολιτικά κοινά συμφέροντα με την Ελλάδα, καθώς είναι η μόνη χώρα που μας υπερασπίζεται συστηματικά στον ΟΗΕ, οι ΗΠΑ, είναι η σημαντικότερη σύμμαχος της Ελλάδος στα οικονομικά, η μοναδική χώρα που μπορεί να πιέσει και να πετύχει κούρεμα του χρέους. Αυτό οι ΗΠΑ θα το πετύχουν με άμεσες πολιτικές πιέσεις και μέσω του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) το οποίο ελέγχουν πολιτικά.
Υπάρχουν δύο βασικά σημεία τα οποία οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ φαίνεται να επισημαίνουν στην τελευταία έκθεσή τους. Το ένα είναι ότι προτείνουν την αύξηση του φόρου για το 40% όσων είναι στο αφορολόγητο, το οποίο μπορεί να μεταφραστεί επιπλέον επιβάρυνση με 2000 ευρώ φόρου για 1,5 εκατομμύριο φορολογούμενους που έχουν εισοδήματα κάτω των 12000 ευρώ! Το δεύτερο είναι ότι προτείνουν μείωση συντάξεων και κοινωνικών παροχών κατά 7,5% του ΑΕΠ ετησίως, δηλαδή 13 δισ. ευρώ ετησίως!
Να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΟΣΑ, Η Ελλάδα είναι στο 27% του ΑΕΠ στις κοινωνικές δαπάνες, η Γερμανία 25,3%, η Γαλλία 31,5%, η Ιταλία 29%, η Αυστρία 28%, η Πορτογαλία και η Ισπανία στο 24,5%. Άρα αν εφαρμοστούν αυτά που λέει το ΔΝΤ η Ελλάδα θα δαπανά αντίστοιχα επίπεδα χωρών με αλλά δημογραφικά χαρακτηριστικά, σαφέστατα λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών. Αναμφίβολα αυτά τα δυο μέτρα θα οδηγούσαν σε λύση των …ταμειακών προβλημάτων του Ελληνικού δημοσίου, όπως όμως θα οδηγούσαν και σε απόλυτη φτωχοποίηση των μισών Ελλήνων, και καθώς θα αφαιρούσαν άμεσους πόρους, θα οδηγούσαν σε νέα ύφεση με μείωση του ΑΕΠ κατά 8% ως 12%, ανάλογα το μείγμα μέτρων! Σε άλλες χώρες η "προσαρμογή" των δεδομένων έχει γίνει σε βάθος χρόνου 20-30 ετών, κάτι που έτσι θα μπορούσε να γίνει, κατ ουσίαν, και σύνδεση αυτού με το κούρεμα του χρέους.
Υπάρχει όμως και η Τρίτη συνιστώσα, το ετήσιο ύψος αποπληρωμής! Ουσιαστικά ως τώρα το χρέος, από το 2010 και έκτοτε (2011, 2012 κλπ) "στριμώχνεται" στα πρώτα δύο έτη, ώστε η Ελλάδα να υποχρεώνεται να μπαίνει συνεχώς σε προγράμματα "σταθεροποίησης". Έτσι πχ η Ελλάδα έχει να πληρώσει χρέος σχεδόν 18 δισ. κατά το 2017! Η όποια αναδιάρθρωση χρέους πρέπει να βάλει όριο στο ετήσιο ποσό αποπληρωμής, το οποίο δεν πρέπει να ξεπερνάει το 5% του ΑΕΠ σε κάποιο έτος, δηλαδή 9 δισ. με τα σημερινά δεδομένα, έτσι ώστε η Ελλάδα να μπορέσει να χρησιμοποιήσει πόρους για την ανάπτυξη της. Η όποια επομένως διαπραγμάτευση, το όποιο κούρεμα και αναδιάρθρωση, πρέπει να πληρεί αυτή τη συνθήκη για να είναι πετυχημένη!
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
