Πώς έφτασε η Ικτίνος Μάρμαρα να εξάγει σε 90 χώρες το 95% της παραγωγής της; Γιατί στοχεύει στη μείωση εξάρτησης από την Κίνα; Θα κάνει νέο placement; Πως θα αξιοποιηθεί η μεγάλη τουριστική επένδυση σε ακίνητη περιουσία στην Κρήτη; Θα πωληθεί ή θα αναζητηθεί partner; Πως αντιμετώπισε η εταιρεία το «λιώσιμο» της οικοδομικής δραστηριότητας την τελευταία δεκαετία;
Πώς κατάφερε και όχι μόνο δεν έκανε καμιά μείωση μισθών ή προσωπικού μέσα στην κρίση, αντιθέτως προσέθεσε επιπλέον 275 εργαζομένους, φτάνοντας σήμερα να απασχολεί 450 άτομα;
Πώς «επιστρέφει» η εταιρεία το μέρισμα στην κοινωνία και στο περιβάλλον από τις «πληγές» της εξόρυξης μαρμάρου που εκμεταλλεύεται; Η αντιπρόεδρος της Ικτίνος Μάρμαρα κυρία Τζούλια Χαϊδά, μιλά στο Liberal για όλα όσα αφορούν τη διαρκώς αναπτυσσόμενη εταιρεία που ίδρυσε το 1974 ο πατέρας της και τα τελευταία χρόνια έχει «καλπάσει» κυριολεκτικά, με πλήρη διεθνοποίηση, άριστα οικονομικά μεγέθη, έχοντας «ντύσει» ορισμένα από τα πιο εμβληματικά κτήρια ανά τον κόσμο.
Τέλος, μιλά και για τις πολιτικές εξελίξεις εκφράζοντας την αισιοδοξία της ότι η νέα κυβέρνηση έχει όλα τα φόντα να πετύχει, εντοπίζοντας τα προβλήματα στην τεράστια γραφειοκρατία, στη μεγάλη καθυστέρηση απονομής δικαιοσύνης, στη συχνή μεταβολή του φορολογικού πλαισίου, αλλά και στην ανάγκη για την ψηφιακή υποδομή της χώρας.
Συνέντευξη στον Απόστολο Σκουμπούρη
- Κυρία Χαϊδά, θα ξεκινήσω με μια… κοινότυπη φαινομενικά ερώτηση, αλλά που έχει νόημα: Εξαγωγές σε 90 χώρες, το 95% περίπου των πωλήσεων από το εξωτερικό, ενώ έχει «ντύσει» μερικά από τα πιο εμβληματικά κτήρια παγκοσμίως. Ποιο είναι το επόμενο στοίχημα για την Ικτίνος Ελλάς Α.Ε;
Η Ικτίνος αποτελεί μια καθετοποιημένη μονάδα η οποία διαθέτει οκτώ λατομεία εκμετάλλευσης μαρμάρων στη Βόρεια Ελλάδα, ένα νέο λατομείο στην Πελοπόννησο και δύο μονάδες κοπής και επεξεργασίας στην Αθήνα.
Από το ξεκίνημα της ασχολήθηκε με τις εξαγωγές μαρμάρων σε όλο τον κόσμο, όμως η έντονη στροφή στις αγορές του εξωτερικού έγινε όταν παρουσιάστηκε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα. Έτσι, σταδιακά αυξήθηκε το ποσοστό των εξαγωγών στο συνολικό κύκλο εργασιών καταλήγοντας σήμερα στο 95%. Η εξωστρέφεια αποτελούσε ανέκαθεν προτεραιότητα και βρισκόταν ψηλά στην ατζέντα της στρατηγικής μας. Ως αποτέλεσμα σήμερα εξάγουμε τα μάρμαρά μας σε περισσότερες από 90 χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο!
Η Ικτίνος έχει ισχυροποιήσει ιδιαίτερα τη θέση της ανάμεσα στις μεγαλύτερες εταιρείες μαρμάρου στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως διαθέτοντας ένα ιδιαίτερα αναπτυγμένο δίκτυο πωλήσεων, με αντιπροσώπους σε όλες σχεδόν τις χώρες αλλά κυρίως με τη συμμετοχή της σε διεθνείς εκθέσεις.
Από το 2010 και μέχρι σήμερα, που η οικονομική κρίση μαστίζει την Ελλάδα, η εταιρεία μας είναι από τις λίγες επιχειρήσεις, που πραγματοποίησε αύξηση προσωπικού σε απόλυτο αριθμό φθάνοντας σήμερα τους 450 εργαζομένους εκ των οποίων οι 275 έχουν προσληφθεί κατά τη διάρκεια της κρίσης. Επίσης, είναι από τις ελάχιστες που δεν προέβη ούτε σε μείωση μισθών αλλά ούτε και σε απολύσεις. Αντί αυτού, προχώρησε σε αυξήσεις των μισθών του προσωπικού αναγνωρίζοντας την προσπάθεια και την προσήλωση των εργαζομένων της, όλα αυτά τα δύσκολα χρόνια.
Στην μακρόχρονη πορεία μας, πραγματοποιήσουμε μεγάλα έργα παγκοσμίως μερικά εκ των οποίων είναι τα ξενοδοχεία της Wynn στο Las Vegas, στη Βοστώνη και στο Macau, το κτήριο της Γαλλικής τηλεόρασης, το DUBAI MALL, το δημοτικό θέατρο στη Λίμα του Περού και πολλά άλλα. Τα ελληνικά μάρμαρα είναι μοναδικά και για αυτό το λόγο και περιζήτητα στην παγκόσμια αγορά. Στόχος μας είναι η εξεύρεση νέων κοιτασμάτων.
- Η Ικτίνος εισήχθη στην Παράλληλη Αγορά του Χ.Α. το 2000 και μέσα σ' αυτά τα 19 χρόνια, έχει κάνει εξαιρετική πορεία, με αποκορύφωμα την εισαγωγή στον Mid Cap προ διετίας και τα ρεκόρ στα αποτελέσματα. Τι έπαιξε κυρίαρχο ρόλο σ' αυτή την πορεία;
Η αλήθεια είναι ότι κατά τη διάρκεια όλων αυτών των ετών η τιμή της μετοχής σε σχέση με την πραγματική της αξία ήταν υποτιμημένη παρά το γεγονός ότι τα οικονομικά αποτελέσματα ήταν πάντα θετικά και τα κέρδη μοιράζονταν στους μετόχους τακτικά. Το βασικό πλεονέκτημα μας είναι η κατοχή πρώτης ύλης μέσω των ιδιόχρηστων λατομείων μαρμάρου με άριστα ποιοτικά χαρακτηριστικά και ποσότητες που διαχρονικά μπορούν να καλύψουν τη ζήτηση.
Ενισχυτικός παράγοντας είναι η έρευνα για εξεύρεση νέων κοιτασμάτων με ποσοτικά, ποιοτικά και χρωματικά χαρακτηριστικά προκειμένου να καλύπτουν τις ανάγκες των αγορών παγκοσμίως. Ταυτόχρονα, παρακολουθούμε τις μεταβαλλόμενες προτιμήσεις των αρχιτεκτόνων, σχεδιαστών και κατασκευαστών οι οποίοι καθορίζουν την τάση της μόδας κάθε εποχής.
Όμως η επιμονή στους στόχους μας, οι νέες επενδύσεις, το άνοιγμα σε νέες αγορές, η συνέπεια μας αλλά και η αυξανόμενη ζήτηση για ελληνικά μάρμαρα και κυρίως για τα μονοπωλιακά υλικά μας, ενίσχυσε την εξωστρέφεια μας με αποτέλεσμα να κατέχουμε περίπου το 20% επί των συνολικών ελληνικών εξαγωγών μαρμάρων. Η έκβαση αυτής της προσπάθειας ήταν η θετική πορεία της μετοχής τα δύο τελευταία χρόνια σε συνδυασμό πάντα με τα υψηλά οικονομικά μας αποτελέσματα
- Υπάρχει στα «σκαριά» κάποιο νέο placement που θα αναβάθμιζε μετοχικά την εταιρεία και θα διεθνοποιούσε το χαρτοφυλάκιό της; Γιατί βλέπω ότι η εταιρεία σας, εδώ και μια διετία συμμετέχει σε όλα τα road show της ΕΧΑΕ στο εξωτερικό.
Πράγματι την τελευταία διετία συμμετέχουμε σε όλα τα road shows της ΕΧΑΕ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η τελευταία μας παρουσία ήταν τον Ιούνιο στη Νέα Υόρκη για το 8ο Investment Forum, ενώ θα πάρουμε μέρος και στο 14ο road show της ΕΧΑΕ στο Λονδίνο τον Σεπτέμβριο του 2019. Πιστεύουμε ότι η προβολή της εταιρείας μας στο εξωτερικό είναι απαραίτητη για να διεθνοποιηθεί το χαρτοφυλάκιο, να μπουν νέα κεφάλαια για επενδύσεις και να μεγαλώσει σημαντικά, τόσο η μητρική, αλλά και ο όμιλος στο σύνολό του. Ήδη όπως θα γνωρίζετε υπάρχουν κάποια διεθνή funds που έχουν πιστέψει σε μάς και έχουν αποκτήσει ποσοστά.
- Πώς κινείται η χρήση του 2019; Τι προσδοκάτε σε πωλήσεις και κέρδη;
Η εταιρεία μας έχει μόνιμα ανοδική πορεία από το ξεκίνημα της. Η εμπειρία στη μακρόχρονη πορεία μας δείχνει ότι μετά τα τεράστια άλματα επέρχεται η ισορροπία που είναι απαραίτητη για τα επόμενα μεγάλα και σταθερά βήματα ανάπτυξης. Η συνεχόμενη γεωμετρική αύξηση του κύκλου εργασιών και αντίστοιχα της κερδοφορίας την τελευταία τριετία θα συνεχίσει να είναι ανοδική και αυτή τη χρονιά εξισορροπώντας όμως τις τάσεις που καθορίζουν την ζήτηση και τέλος την παραγωγή και πώληση. Έτσι λοιπόν, το πρώτο εξάμηνο του 2019 οι πωλήσεις παρουσίασαν ελαφρά πτώση που οφείλεται στην μειωμένη παραγωγή των λατομείων μας λόγω κακοκαιρίας. Οι εκτιμήσεις μας είναι ότι θα αναστρέψουμε αυτή την πορεία και είμαστε αισιόδοξοι ότι στο τέλος του έτους θα τα καταφέρουμε.
Πόσο επηρέασε τα πλάνα και την πορεία της εταιρείας η «νέκρωση» της οικοδομής στη χώρα μας την τελευταία 12ετία;
Πράγματι η συνεχιζόμενη ύφεση της εγχώριας αγοράς έχει συρρικνώσει την οικοδομική δραστηριότητα στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Για αυτό το λόγο το 2008 αποφασίσαμε να κάνουμε αυτή την στροφή στις εξαγωγές μειώνοντας συνειδητά τις πωλήσεις εσωτερικού προβλέποντας αυτή την νέκρωση της εσωτερικής αγοράς και αποφεύγοντας επισφάλειες. Καταφέραμε λοιπόν να αυξήσουμε τις πωλήσεις μας στο εξωτερικό στο 95% του κύκλου εργασιών μας από το 52% που ήταν τότε. Νομίζουμε ότι η διορατικότητα μας αυτή, σε συνδυασμό με μεγάλες επενδύσεις σε λατομεία, παραγωγικές μονάδες αλλά και σε μηχανολογικό εξοπλισμό ήταν τα στοιχεία που βοήθησαν πολύ την ανάπτυξη μας.
- Τα τελευταία χρόνια, η Ικτίνος έχει κάνει μπαράζ εξαγωγών. Τώρα υπάρχει κάποια στόχευση; Σε Ελλάδα ή εξωτερικό;
Ο στόχος μας είναι να αυξηθεί η διασπορά σε περισσότερες χώρες και αυξήσουμε το μερίδιο αγοράς μας. Οι χώρες της Μέσης Ανατολής, της Νότιας Αμερικής, των πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών, της Βόρειας Αφρικής αλλά και της ΝΑ Ασίας εμφανίζουν αυξημένη ζήτηση για τα ελληνικά μάρμαρα τα οποία είναι περιζήτητα λόγω του χρωματισμού και της ποιότητας τους. Αναμένουμε έντονη δραστηριοποίηση σε αυτές τις αγορές καθώς τα μηνύματα που δεχόμαστε είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Επίσης, στόχο αποτελεί και η αγορά των ΗΠΑ δεδομένου ότι βρίσκεται στην πρώτη θέση των χωρών προορισμού των ελληνικών τελικών προϊόντων μαρμάρου.
- Τι ποσοστό των πωλήσεών σας έρχεται από την Κίνα; Τι προβλήματα υπάρχουν με τις συναλλαγές στην εν λόγω χώρα;
Η Κίνα αποτελεί τον κυριότερο εξαγωγικό προορισμό μας, απορροφώντας το 2018 το 50% του συνόλου των εξαγωγών έναντι 60% το 2017. Άλλωστε η Κίνα είναι η κορυφαία χώρα προορισμού των ελληνικών ακατέργαστων μαρμάρων με ποσοστό 84,70% το 2017, όταν η 2η χώρα είναι η Αλγερία με ποσοστό μόλις 2,50%. Η συνεργασία μας με τους Κινέζους πελάτες μας είναι άριστη όλα αυτά τα χρόνια και βασίζεται στην αξιοπιστία και τη σοβαρότητα.
Για τους Κινέζους, οι διαπροσωπικές σχέσεις είναι πολύ σημαντικές καθώς είναι περήφανοι και απαιτούν σεβασμό από τους άλλους. Η προσπάθεια της εταιρείας στοχεύει σε περαιτέρω μείωση των εξαγωγών στη συγκεκριμένη αγορά αν και φυσικά θα εξακολουθεί να κυριαρχεί στους εξαγωγικούς προορισμούς έτσι ώστε να μειωθεί ο βαθμός εξάρτησης από την Κίνα. Θεωρούμε ότι η τόσο μεγάλη εξάρτηση από μία μόνο αγορά, ενέχει αρκετούς κινδύνους.
- Με την τουριστική επένδυση στην Κρήτη τι γίνεται; Σε ποια φάση είναι; Είναι αλήθεια ότι η εταιρεία θέλει να απεμπλακεί ή ότι ζητά αγοραστή; Πως σκέφτεστε να την αξιοποιήσετε;
Το 2018 η Ικτίνος επένδυσε 14 εκατ. ευρώ για την εξαγορά του υπολοίπου 80% των μετοχών της κυπριακής εταιρείας Latirus Ltd, που κατέχει την Ικτίνος Τεχνική & Τουριστική ΑΕ που διαθέτει έκταση 2.800 στρεμμάτων στην θέση Όρμος Φανερωμένης της Κοινότητας Σκοπής του Δήμου Σητείας. Πρόκειται για μια τεράστια τουριστική επένδυση που περιλαμβάνει Ξενοδοχείο 5 αστέρων, Κέντρο θαλασσοθεραπείας (spa), Μαρίνα τουριστικών σκαφών, δύο οικιστικές περιοχές, (ΠΕΡΠΟ), όπου θα ανεγερθούν εξοχικές κατοικίες κ. λ π.
Μεγάλο πλεονέκτημα αποτελεί το γεγονός ότι κατέχουμε όλες τις απαραίτητες άδειες ανέγερσης του τουριστικού αυτού project που το καθιστά ιδιαίτερα ελκυστικό στους ξένους επενδυτές. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στη φάση συζητήσεων με διάφορα funds για την επένδυση αυτή. Μελετάμε όλες τις περιπτώσεις, από την πώληση όλου του project μέχρι τη συνεργασία με μεγάλο fund του εξωτερικού για την κατασκευή της πρώτης οικιστικής περιοχής. Δεν υπάρχει ακόμη κάτι ανακοινώσιμο αλλά ελπίζουμε ότι μέχρι το τέλος του έτους θα έχουμε καταλήξει.
- Δεδομένου ότι η Ικτίνος «σηκώνει» από την ελληνική γη το μάρμαρο και το εμπορεύεται, τι ενέργειες κάνει η εταιρεία ώστε να επιστρέψει… μέρισμα στην κοινωνία, τις πόλεις, τη φύση όπου δραστηριοποιείται; 
Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ) αποτελεί την ουσιαστική έκφραση της κοινωνικής υπευθυνότητας των επιχειρήσεων. Η εταιρία μας, στα πλαίσια λειτουργίας της, συνδράμει τις τοπικές κοινωνίες στις οποίες δραστηριοποιείται, οι οποίες μαστίζονται από τους υψηλούς δείκτες ανεργίας, μέσω της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, συνεργασιών με εξωτερικούς τοπικούς εργολάβους, αγορών από την τοπική κοινωνία, κ.α. Επίσης, προβαίνει σε οικονομική ενίσχυση φορέων και συλλόγων για την υλοποίηση των προγραμμάτων τους.
Προσπαθούμε να συμβάλλουμε στη μείωση της φτώχειας λειτουργώντας ως αρωγός στο έργο εθελοντικών οργανισμών που στηρίζουν συνανθρώπους μας.
Η εταιρία ως αρωγός της κοινωνίας και των κοινωνικά ευπαθών ομάδων, ανταποκρίνεται άμεσα και συμπαραστέκεται σε περιπτώσεις έκτακτων αναγκών. Συστηματική είναι και η αρωγή της σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Επίσης, συνεχίζουμε τις προσπάθειες μας για την προστασία του περιβάλλοντος με την αποκατάσταση των λατομείων μαρμάρου της εταιρίας, μετά το πέρας της εξορυκτικής τους δραστηριότητας, αλλά και άλλων εγκαταλελειμμένων λατομείων μέσω δενδροφυτεύσεων και αποκατάσταση της βλάστησης με φύτευση και σπορά από κατάλληλα είδη καθώς και λειτουργία και συντήρηση του δικτύου άρδευσης.
Η εταιρία σεβόμενη τους υδάτινους πόρους της χώρας μας, έχει εγκαταστήσει και λειτουργεί σε όλα τα εργοστάσια παραγωγής της, βιολογικό καθαρισμό των λυμάτων και αποβλήτων που προκύπτουν από την δραστηριότητα της, με σκοπό την επαναχρησιμοποίηση τους, μειώνοντας με αυτό τον τρόπο το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα. Επιπλέον, έχει αναθέσει στο ΑΠΘ μελέτη αναφορικά με την διερεύνηση των επιπτώσεων στην βιοποικιλότητα και το περιβάλλον από την εκμετάλλευση των λατομείων.
- Πώς κρίνετε τις πολιτικές εξελίξεις και τη νέα κυβέρνηση; Είστε αισιόδοξη για κάτι καλύτερο;
Είμαι αρκετά αισιόδοξη και πιστεύω οι πολιτικές εξελίξεις θα είναι θετικές. Η νέα κυβέρνηση θα λάβει συγκεκριμένα μέτρα για άμεσες αλλαγές και καίριες παρεμβάσεις σε όλα αυτά τα προβλήματα που απασχολούν τόσο τις επιχειρήσεις όσο και τους πολίτες.
- Στις επαφές σας στο εξωτερικό με ξένους επενδυτές, τι ώσμωση εισπράττετε; Τι ζητούν από την Ελλάδα οι ξένοι;
H Ελλάδα είναι ένας ελκυστικός επενδυτικός προορισμός για τους ξένους επενδυτές αλλά φυσικά κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Τα προβλήματα που αποτρέπουν τις ξένες επενδύσεις είναι η τεράστια γραφειοκρατία, οι μεγάλες καθυστερήσεις στην απονομή δικαιοσύνης αλλά και στην διεκπεραίωση προβλεπόμενων διαδικασιών, η συχνή μεταβολή του φορολογικού πλαισίου και οι υφιστάμενοι φορολογικοί συντελεστές.
Επίσης, απαραίτητη είναι και η βελτίωση των έργων υποδομής τόσο για τις μεταφορές όσο και την ψηφιακή υποδομή της χώρας. Πιστεύω ότι η νέα κυβέρνηση κάνοντας τις απαραίτητες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα καταφέρει να φέρει την Ελλάδα στη θέση που της αξίζει.
