Ενα – ένα η UEFA κλείνει τα μεγάλα θέματά της που θα διαμορφώσουν το τοπίο του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου και πρακτικά της παγκόσμιας ποδοσφαιρικής βιομηχανίας, αφού η κινητήριος δύναμη του αθλήματος βρίσκεται στην ήπειρό μας. Απομένουν λεπτομέρειες για το φορμάτ και τις συμμετοχές του νέου Champions League από την σεζόν 2024-25, έχει δρομολογηθεί η μεγαλύτερη συνεργασία με τα κλαμπ για την πώληση των οπτικοακουστικών δικαιωμάτων και την επιλογή των χορηγών στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, τώρα σειρά παίρνει το Financial Fair Play.
Το παλιό σετ κανονισμών που ρύθμιζαν τα οικονομικά των συλλόγων δεν λειτουργεί στο νέο κόσμο που έχει σχηματιστεί λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Οι διαφωνίες για το κατά πόσο ήταν καλό ή κακό το προηγούμενο Financial Fair Play, αν βοήθησε μόνο τους «μεγάλους» και δη την... παλιά αριστοκρατία της μπάλας περνάει στην ιστορία. «Παγωμένο» εδώ και ένα χρόνο, για την UEFA μοιάζει παρελθόν. Θα γίνει ένα καινούριο, διαφορετικό από εκείνο που παρουσίασαν το 2010 ο τότε πρόεδρος, Μισέλ Πλατινί, με το δεξί του χέρι και νυν πρόεδρο της FIFA, Τζάνι Ινφαντίνο. Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Ποδοσφαίρου έχει τηλεδιάσκεψη με το Ευρωκοινοβούλιο και θα υπογραμμίσει πως έφτασε η ώρα των αλλαγών.
Η νέα βάση
Η βάση δεν θα είναι το... σλόγκαν «δώσε όσα βγάζεις», αλλά «μην κάνεις σπατάλες». Το νέο Financial Fair Play φυσικά και θα έχει στο... στόχαστρο τις υπερβολές. Οι πρώτες πληροφορίες, ωστόσο, υποστηρίζουν πως οι παραβάτες θα τιμωρούνται οικονομικά και όχι αθλητικά μια και θα καταδικάζονταν τα κλαμπ σε απουσίες από τις διοργανώσεις της UEFA και αποκοπή από τα χρηματικά έπαθλά τους. Επί του παρόντος αυτά μαζί με τα τηλεοπτικά δικαιώματα είναι τα μόνα έσοδα που μπορούν να υπολογίζουν.
Χωρίς κόσμο στα γήπεδα δεν υπάρχει ρευστότητα, παρουσιάζει κατακόρυφη πτώση η μεταγραφική αγορά τόσο σε ένταση συναλλαγών αλλά και στα ποσά αυτών και δεν υπάρχουν πολλοί οικονομικοί παράγοντες που θα τους χρηματοδοτήσουν χωρίς αντάλλαγμα κάποιο σημαντικό περιουσιακό στοιχείο. Οταν η Ρεάλ Μαδρίτης παραχωρεί τα εμπορικά της δικαιώματα σε επενδυτικό fund για να αποκτήσει ρευστό, τότε γίνεται αντιληπτό το τί συμβαίνει.
Ο Αντρέα Ανιέλι, πρόεδρος της Γιουβέντους και της ECA, του Συνδέσμου Ευρωπαϊκών Συλλόγων, πρόσφατα ανέφερε πως οι απώλειες του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου στην εποχή του κορονοϊού ίσως φτάσουν στα 8,5 δισεκατομμύρια ευρώ! Οπότε το Financial Fair Play που θα δημιουργηθεί, τουλάχιστον για τα πρώτα χρόνια θα πρέπει να έχει στόχο όχι την απαγόρευση στους συλλόγους να δίνουν χρήματα, αλλά στο πως θα παραμείνουν ζωντανοί.
Εξω το παλιό
Το Financial Fair Play που τυπικά εφαρμόστηκε μέχρι πέρυσι δημιουργήθηκε για να αποφευχθούν τα «κανόνια» ομάδων από το αλόγιστο ξόδεμα των ιδιοκτητών τους. Ωστόσο, όσες προσπάθησαν να «χτίσουν οργανικά», αργά και σταθερά, έγιναν τα... αγαπημένα καταστήματα των «μεγάλων». Η Ατλέτικο Μαδρίτης, η Σεβίλλη, η Ντόρτμουντ, η Λέστερ, η Νάπολι, για παράδειγμα, χρόνο με το χρόνο ενισχύουν το ρητό «τα λεφτά δεν παίζουν μπάλα», μα κάθε καλοκαίρι αναγκάζονται να πουλήσουν τουλάχιστον έναν από τους καλύτερους παίκτες τους.
Ναι μεν είναι ανταγωνιστικές, η Ατλέτικο και η Ντόρτμουντ έπαιξαν και σε τελικούς Champions League, η Σεβίλλη κατέκτησε το Europa League, αλλά με το παλιό σύστημα δεν τους δινόταν η δυνατότητα να διατηρήσουν και να βελτιώσουν μια ομάδα που ενδεχομένως θα τους απέφερε μεγαλύτερη δόξα. Χωρίς να μπορούν να ισοφαρίσουν τα ποσά που δίνουν σε συμβόλαια οι πλουσιότερες και δίχως τη δυνατότητα να διεκδικούν πρωτάθλημα και Champions League σε σταθερή βάση, ζουν σ' έναν «φαύλο κύκλο». Ευελπιστούν πως οι αλλαγές θα τους επιτρέψουν να κρατήσουν τους παίκτες τους για περισσότερο καιρό. Επιπλέον, η δικαστική ήττα της UEFA από τη Μάντσεστερ Σίτι, άνοιξε τα μάτια του προέδρου της Αλεκσάντερ Τσέφεριν πως οι κανονισμοί θέλουν εκσυγχρονισμό.
Το salary cap κι ο «φόρος πολυτελείας»
Θα χρειαστεί τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ενωσης για να μην πάει στράφι η προσπάθεια αφού το νέο πλαίσιο θα μπει στο μικροσκόπιο και ίσως κάποιες να κινηθούν νομικά και να επιδιώξουν την ανατροπή του. Από την άλλη υπάρχει και το ζήτημα του πως θα ενταχθούν σ' αυτό το περιβάλλον οι αγγλικές ομάδες μετά το Brexit.
Τα οικονομικά δεδομένα των συλλόγων είναι σε κάκιστη κατάσταση και το πρόβλημά τους μεγεθύνεται καθώς προέρχονται από μια δεκαετία πρωτοφανούς οικονομικής άνθησης. Η κρίση της προηγούμενης 10ετίας ουσιαστικά δεν... άγγιξε την ελίτ του αθλήματος. Ολες τους είχαν μάθει σ' ένα συγκεκριμένο στιλ λειτουργίας και τώρα δεν είναι εύκολη η προσαρμογή.
Με τα ποσά στις μεταγραφές να έχουν πέσει και ν' αναμένεται να πέσουν κι άλλο, το επόμενο βήμα που θέλουν να κάνουν οι ομάδες είναι να ρυθμίσουν τους μισθούς παικτών και ατζέντηδων. «Θα προτιμούσαμε να διαπραγματευόμαστε συλλογικά με τους παίκτες και όχι ατομικά», είπε ο Ανιέλι. Πολλές ευρωπαϊκές ομάδες, στο μεταξύ, έχουν μειώσει ή μεταθέσει τους μισθούς των παικτών λόγω της πανδημίας. Τα «ταβάνια» σε μισθούς, πάντως, λειτουργούν σε κάποιες λίγκες όπως είναι η ισπανική και η γερμανική που έχουν εγχώρια Financial Fair Play τα οποία και τηρούνται. Οι Ιταλοί σκέφτονται να τους ακολουθήσουν.
«Χρειάζεται salary cap, αλλά η Ε.Ε. δεν πρόκειται να το επιτρέψει. Μας το έχει αρνηθεί πολλές φορές», είπε σε πρόσφατη συνέντευξή του στο γερμανικό περιοδικό Kicker, ο Ολιβερ Καν, θρυλικός τερματοφύλακας της Μπάγερν Μονάχου και της εθνικής Γερμανίας, μέλος του Δ.Σ. των Βαυαρών και από το 2022, ο CEO του κλαμπ στη θέση του Καρλ - Χάιντς Ρουμενίγκε. «Θα πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να προβλέπεται κάτι σχετικό στο νέο Financial Fair Play, το οποίο κατά την άποψή μου θα πρέπει να είναι πιο αυστηρό από το προηγούμενο», πρόσθεσε.
Οπότε «φόρος πολυτελείας»; Να υπάρχει, δηλαδή, ένα όριο εξόδων και όταν το ξεπερνά μια ομάδα να πληρώνει έξτρα χρήματα που έπειτα αυτά θα κυκλοφορούν εντός του... συστήματος και θα μοιράζονται στις υπόλοιπες. Ή μήπως νέο «break – even»; Οχι, όμως, όπως το παλιό που ήταν σε βάθος 3ετίας. Κι αυτό εξετάζεται και η UEFA σκοπεύει να γίνει δημιουργική σ' αυτόν τον τομέα.
Ή μήπως να πιέσουν περισσότερο για ενιαία φορολόγηση των επαγγελματικών ομάδων εντός της Ε.Ε.; Μια ιδέα που η προηγούμενη διοίκηση της Μπαρτσελόνα είχε παρουσιάσει τον Φεβρουάριο του 2020 στο Ευρωκοινοβούλιο και ουσιαστικά ζητούσε όλες να έχουν τον ίδιο συντελεστή προκειμένου να μην δημιουργούνται αβαντάζ. Αυτό συνέβη μετά τις αλλαγές στη φορολογία των καινούριων παικτών που αποκτούν τα ιταλικά κλαμπ από το εξωτερικό. Φιλόδοξο και μάλλον απίθανο.
Η UEFA είναι ανοιχτή στις προτάσεις και πολλά θα τεθούν υπό διαβούλευση. Το νέο Financial Fair Play, πάντως, επείγει τους συλλόγους και γι' αυτό η ιδέα είναι να να εγκριθεί στο τέλος του χρόνου και να εφαρμοστεί από το 2022 με κάποια χρονική περίοδο προσαρμογής από το ένα σύστημα στο άλλο, ελπίζοντας να τελειώσει η πανδημία γρήγορα.
