Στα μέσα του προηγούμενου μήνα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια τεράστια δέσμη νομοθετικών προτάσεων για την ενέργεια και το κλίμα, στο πλαίσιο του λεγόμενου Ευρωπαϊκού Green Deal. Γνωστές ως «Fit for 55», οι προτάσεις αυτές στοχεύουν να καταστήσουν όλους τους τομείς της οικονομίας της ΕΕ κατάλληλους για να ανταποκριθούν στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής, έχοντας στόχο την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας με - θεωρητικά τουλάχιστον - οικονομικά αποδοτικό και ανταγωνιστικό τρόπο έως το 2050. Τότε πρέπει να έχει επιτευχθεί το ουδέτερο ανθρακικό ισοζύγιο -δηλαδή οι μηδενικές εκπομπές CO2- για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο ενδιάμεσος στόχος που έρχεται να θέσει τώρα η Ευρώπη με το “Fit for 55” συνεπάγεται τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
Αυτός ακριβώς ο στόχος είναι που αναδεικνύει το υδρογόνο ως μία βασική τεχνολογία για την επίτευξη των στόχων για το κλίμα και την ενέργεια το 2030.
Η χρήση καινοτόμων ενεργειακών φορέων όπως το υδρογόνο, ιδίως το παραγόμενο με ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια, θα διαδραματίσει βασικό ρόλο στο Ευρωπαϊκό Green Deal. Αξιοποιώντας το πράσινο υδρογόνο, μπορούν να αποφορτιστούν με επιτυχία βιομηχανίες υψηλών εκπομπών ρύπων, όπως οι αερομεταφορές.
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που στους ευρωπαϊκούς στόχους του 2030 περιλαμβάνεται και η δημιουργία στην ΕΕ εγκαταστάσεων ηλεκτρόλυσης ύδατος για παραγωγή υδρογόνου ισχύος 40 GW με δυναμικότητα 10 εκατομμυρίων τόνων ανανεώσιμου υδρογόνου ετησίως. Τα πολυάριθμα ερευνητικά προγράμματα που χρηματοδοτούνται από τον οργανισμό Fuel Cells and Hydrogen Undertaking (FCH JU) στον τομέα των εγκαταστάσεων ηλεκτρόλυσης και των επιδεικτικών έργων θα συμβάλουν σημαντικά στην πρόοδο αυτών των βασικών τεχνολογιών και θα αυξήσουν την οικονομική βιωσιμότητα και την εμπορευματοποίηση των τεχνολογιών κυψελών καυσίμου και υδρογόνου.
Οι δύο οδηγίες για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή αποδοτικότητα του Fit for 55 θα παίξουν επίσης σημαντικό ρόλο στην επίτευξη της μείωσης των εκπομπών CO2 κατά 55% έως το 2030.
Η αναθεωρημένη οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προωθεί τη χρήση προερχόμενου από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας υδρογόνου, επεκτείνοντας το σύστημα πιστοποίησης των ανανεώσιμων καυσίμων σε ολόκληρη την ΕΕ, ώστε να περιλαμβάνει και το υδρογόνο. Στο πλαίσιο αυτό επιδιώκεται η απαλλαγή από άνθρακα της βιομηχανίας και μεταφορών μεγάλων φορτίων και μεγάλων αποστάσεων, με απώτερο στόχο να φτάσουμε σε:
• 2,6% ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης
• 50% ανανεώσιμο μερίδιο για το καταναλισκόμενο υδρογόνο
Οι μηδενικοί ρύποι για τον τομέα των μεταφορών -ιδίως στα βαρέα οχήματα- είναι απολύτως απαραίτητοι για να διασφαλιστεί η μετάβαση της Ευρώπης σε μια οικονομία ουδέτερη από άνθρακα. Τα πρότυπα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) για αυτοκίνητα και φορτηγά θέτουν, ως εκ τούτου, υψηλούς τεχνολογικούς στόχους για την ανθρακική ουδετερότητα έως το 2030 και έως το 2035. Έτσι, προκύπτει μεταξύ άλλων ότι από το 2035 και μετά στην Ευρώπη θα επιτρέπεται η πώληση οχημάτων αποκλειστικά μηδενικών ρύπων.
Τα αυστηρότερα πρότυπα εκπομπών CO2 για αυτοκίνητα και ελαφρά φορτηγά θα επιταχύνουν τη μετάβαση στην κινητικότητα μηδενικών εκπομπών απαιτώντας να μειωθούν οι μέσες εκπομπές των καινούργιων αυτοκινήτων κατά 55% από το 2030 και κατά 100% (!) από το 2035 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2021. Αυτό εκ των πραγμάτων συνεπάγεται ότι όλα τα νέα αυτοκίνητα που θα ταξινομούνται στην ΕΕ από το 2035 και μετά θα είναι μηδενικών εκπομπών ρύπων.
Ενώ προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι οδηγοί θα είναι σε θέση να φορτίζουν ή να ανεφοδιάζουν τα οχήματά τους σε ένα αξιόπιστο δίκτυο σε όλη την Ευρώπη, ο αναθεωρημένος κανονισμός για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων θα απαιτήσει από τα κράτη μέλη να επεκτείνουν τα αντίστοιχα δίκτυα, κατ’ αντιστοιχία με τις πωλήσεις αυτοκινήτων μηδενικών εκπομπών, και να εγκαταστήσουν τους αντίστοιχους σταθμούς σε τακτικά διαστήματα στους μεγάλους αυτοκινητόδρομους. Προβλέπεται συγκεκριμένα η εγκατάσταση σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων ανά 60 χιλιόμετρα και «υδρογονάδικων» ανά 150 χιλιόμετρα, κατά μήκος του κεντρικού διευρωπαϊκού δικτύου TEN-T (Trans-European Transport Network), καθώς και σε κάθε αστικό κόμβο.
Σημειώνουμε στο σημείο αυτό, ότι στις αρχές Ιουνίου, ο υφυπουργός Μεταφορών Γιάννης Κεφαλογιάννης, μιλώντας στο συνέδριο του Δικτύου Πόλεων για την Προώθηση των Βιώσιμων Καθαρών Μεταφορών και της Ασφαλούς Κινητικότητας «Ήλεκτρον», εξήγγειλε τη δημιουργία υποδομών ανεφοδιασμού με υδρογόνο, ξεκινώντας από τις πύλες εισόδου της χώρας και στα διευρωπαϊκά δίκτυα, ενώ στη συνέχεια το υδρογόνο θα μπει και στον κλάδο των σιδηροδρόμων.
Αξίζει, τέλος, να σημειώσουμε ότι πρόταση της ΕΕ για το σύστημα εμπορίας εκπομπών (EU Emissions Trading System - EU TES), θα περιλαμβάνει την παραγωγή υδρογόνου με ηλεκτρόλυση στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ, καθιστώντας τις εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών και χαμηλών εκπομπών άνθρακα επιλέξιμες για δικαιώματα.
