Με τον οδηγό να είναι σταθερά ο υπ’ αριθμόν ένα παράγων από τον οποίο εξαρτάται η οδική ασφάλεια, αυτά που καταγράφει το φετινό ευρωβαρόμετρο για την υπεύθυνη οδήγηση είναι αποκαλυπτικά. Και ναι, η συμπεριφορά των ανθρώπων πίσω από το τιμόνι φαίνεται να αλλάζει με τρόπο που δείχνει ότι πρέπει να γίνει αντικείμενο μελέτης ειδικών επιστημόνων.
Πολλή τροφή για σκέψη μας έδωσε για άλλη μια φορά η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του - 14ου κατά σειράν - Ευρωπαϊκού Βαρόμετρου για την Υπεύθυνη Οδήγηση από το Ίδρυμα Fondation VINCI Autoroutes. Θυμίζουμε ότι πρόκειται για μία μεγάλη ετήσια έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε – για άλλη μια φορά - από την Ipsos σε δείγμα 12.413 ατόμων σε 11 ευρωπαϊκές χώρες, με τους ειδικούς να βεβαιώνουν ότι καθιστά δυνατή την παρακολούθηση της εξέλιξης των επικίνδυνων συμπεριφορών των οδηγών. Και ενδεχομένως το γεγονός ότι το 67% των Ευρωπαίων οδηγών μιλούν στο κινητό τους τηλέφωνο ενώ οδηγούν ενώ το 38% από αυτούς οδηγούν ενώ είναι πολύ κουρασμένοι να παραπέμπει σε άγνοια, έλλειψη ενημέρωσης και τελικά άγνοια κινδύνου – δηλαδή σε προσωπικές ελλείψεις ή και αδιαφορία. Ωστόσο το γεγονός ότι πολλοί (31%) είναι αυτοί που «κολλάνε» πίσω από το προπορευόμενο όχημα εάν ο οδηγός του για κάποιο λόγο τους έχει εκνευρίσει, ενώ ακόμα περισσότεροι (52%) βρίζουν τους άλλους οδηγούς μας βάζει πια στη σφαίρα της επιθετικότητας – με αποκορύφωμα το ότι ένα ποσοστό 21% των οδηγών κατεβαίνουν από το όχημά τους για να «ζητήσουν εξηγήσεις» από κάποιον άλλον οδηγό… Και ο νοών νοήτω!
Σε πείσμα των παραπάνω δεδομένων, τα οποία προέκυψαν από συμπλήρωση ερωτηματολογίων, οι Ευρωπαίοι οδηγοί είναι πεπεισμένοι ότι είναι υποδειγματικοί πίσω από το τιμόνι: Το 97%* των οδηγών χρησιμοποιούν τουλάχιστον ένα θετικό χαρακτηρισμό για να περιγράψει τη δική του συμπεριφορά στο δρόμο [97% των Ελλήνων οδηγών]*: η συντριπτική πλειοψηφία θεωρεί ότι βρίσκεται σε εγρήγορση (75%, [77%])* και ηρεμία (58%, [57%]), ενώ πολλοί είναι και ευγενικοί (29%, [27%]). Κάποιοι παραδέχονται ότι έχουν άγχος (11%, 12%), αλλά ελάχιστοι θεωρούν ότι είναι επιθετικοί (3%, [4%]), επικίνδυνοι (1%, [0%]) ή ανεύθυνοι (1%, [0%]).
Σημειώστε ότι κακοί οδηγοί είναι… οι άλλοι! Το 80% των οδηγών έχουν τουλάχιστον ένα αρνητικό επίθετο για να περιγράψουν τη συμπεριφορά των άλλων [92%], που θεωρούν όχι μόνο αγχωμένους (34%, [29%]), αλλά και επικίνδυνους (28%, [47%]), ανεύθυνους (43%, [53%]) καθώς και επιθετικούς (30%, [38%]).
Το ενδιαφέρον είναι ότι καθώς νιώθουν προστατευμένοι/κλεισμένοι στο εσωτερικό του αυτοκινήτου, ορισμένοι οδηγοί παραδέχονται ότι ενεργούν διαφορετικά όταν βρίσκονται στο τιμόνι. Έτσι, το 14% από αυτούς [10%] παραδέχονται πως έχουν την αίσθηση ότι δεν είναι πλέον τα ίδια άτομα και γίνονται πιο νευρικοί, παρορμητικοί ή επιθετικοί από ό,τι στην καθημερινή ζωή. Το 19% από αυτούς νιώθει «σαν να βρίσκεται σε φούσκα» και δίνει λιγότερη σημασία στους άλλους [11%], ενώ περισσότεροι από 1 στους 7 οδηγοί φτάνουν στο σημείο ακόμη και να θεωρούν ότι, στο δρόμο «καθένας για τον εαυτό του» (15%, [12%]). Εδώ αποκαλύπτεται ένα μεγάλο πρόβλημα η αντιμετώπιση του οποίου απαιτεί και τη βοήθεια ειδικών επιστημόνων-ψυχολόγων. Γιατί είναι προφανές ότι η οδήγηση γίνεται πεδίο εκτόνωσης ανθρώπων που υφίστανται πίεση είτε στην εργασία, είτε στην οικογένεια, είτε σε άλλους χώρους βάζοντας σε κίνδυνο και τη δική τους ασφάλεια, αλλά και την ασφάλεια άλλων οδηγών και πεζών που δεν φταίνε σε τίποτα…
Σημειώστε ότι το 83% των οδηγών [87%] δηλώνουν ότι φοβούνται την επιθετικότητα των άλλων στην οδήγηση, ένα επίπεδο που παραμένει πολύ υψηλό διαχρονικά.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό δεν είναι παράλογο που βλέπουμε να υποφέρει και ο κώδικας οδικής κυκλοφορίας:
- Σχεδόν 9 στους 10 Ευρωπαίους οδηγούς (85%) υπερβαίνουν το όριο ταχύτητας κατά μερικά χιλιόμετρα/ώρα [81%].
- Το 16% [23%] από αυτούς είχαν ήδη ή παραλίγο να έχουν ατύχημα λόγω υπερβολικής ή ακατάλληλης ταχύτητας.
- Σε ποσοστό 58% δεν σέβονται τις αποστάσεις ασφαλείας [57%].
- Το 52% ξεχνούν να ανάψουν το φλας όταν προσπερνούν ή αλλάζουν κατεύθυνση [47%].
- Το 53% οδηγεί στη μεσαία λωρίδα του αυτοκινητόδρομου ενώ η δεξιά λωρίδα είναι ελεύθερη [72%].
- Το 21% των οδηγών λέει ότι μερικές φορές δεν φορά ζώνη ασφαλείας (50%) και το 27% των οδηγών κάτω των 35 [56%].
Ενώ οι κακές συνήθειες πηγαίνουν πακέτο με τον μέγα κίνδυνο της απόσπασης προσοχής:
- Το 77% των Ευρωπαίων οδηγών χρησιμοποιεί smartphone ή ρυθμίζει το GPS ενώ οδηγεί [81% των Ελλήνων].
- Το 67% των οδηγών τηλεφωνεί ενώ οδηγεί (+4 σε σύγκριση με το 2018, 72%) και το 44% το κάνει συστηματικά [45%]. Η χρήση Bluetooth είναι ευρέως διαδεδομένη: Το 57% των οδηγών το χρησιμοποιεί για να πραγματοποιεί κλήσεις (+12 σε σύγκριση με το 2018, 55%).
- Μεταξύ εκείνων που τηλεφωνούν, το 14% είχε ήδη ή παραλίγο να έχει ατύχημα λόγω της χρήσης του τηλεφώνου κατά την οδήγηση [17%].
- Το 84% των οδηγών δηλώνει ότι μερικές φορές στρέφει το βλέμμα του εκτός του δρόμου για περισσότερα από 2 δευτερόλεπτα όταν οδηγεί [79%]. Σημειώστε ότι στα 130 χλμ/ώρα, 2 δευτερόλεπτα με το βλέμμα εκτός δρόμου, σημαίνει οδήγηση για 72 μέτρα στα τυφλά.
«Το πορτρέτο των Ευρωπαίων πίσω από το τιμόνι που προκύπτει από αυτή τη νέα έκδοση του Βαρόμετρου Υπεύθυνης Οδήγησης αντικατοπτρίζει μια κοινωνία που μοιράζεται μεταξύ του φόβου της αυξανόμενης βίας, ακόμη και στο δρόμο, και της δυσκολίας όλων, ανεξαρτήτως ηλικίας, να ενεργήσουν υπέρ της μείωσής του» δηλώνει η Bernadette Moreau, Διευθύνουσα σύμβουλος του Ιδρύματος VINCI Autoroutes με αφορμή τα αποτελέσματα του 14ου Ευρωβαρόμετρου για την Υπεύθυνη Οδήγηση.
Ενώ ο Παναγιώτης Παπανικόλας, Διευθυντής Ελλάδας VINCI Concessions/ Μέλος Δ.Σ. Ιδρύματος VINCI AUTOROUTES συμπληρώνει ότι «…τα ποσοστά ακραίων αντιδράσεων και επιθετικής συμπεριφοράς είναι υψηλά, αλλά απουσιάζει η αυτοκριτική, ενώ παράλληλα ομολογούμε ότι συχνά παραβιάζουμε κανόνες του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Είναι πάντα κατάλληλη στιγμή να αναστοχαστούμε πάνω στις συμπεριφορές μας και να προκρίνουμε την ενσυναίσθηση και τον σεβασμό στον διπλανό μας…»
Προφανώς «…οι επιθετικές συμπεριφορές αντικατοπτρίζουν και τις συνέπειες της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που βιώνουμε» όπως σχολιάζει χαρακτηριστικά από την πλευρά της η Βάσω Μυλωνά, Πρόεδρος Δ.Σ. Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας Ι.Ο.Α.Σ. «Πάνος Μυλωνάς» και συνεχίζει: «…επειδή οδηγούμε όπως ζούμε, διαπιστώνουμε πως ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει επηρεάσει αρνητικά τη συμπεριφορά των οδηγών. Ο εγωκεντρισμός, η επιθετικότητα, η έλλειψη σεβασμού και η μη συμμόρφωση σε κανόνες είναι στοιχεία που βάζουν σε κίνδυνο τη ζωή τη δική μας και των άλλων. Για τους Έλληνες οδηγούς, η μη χρήση ζώνης, η χρήση κινητού κατά την οδήγηση και η κατανάλωση αλκοόλ, όπως και η οδήγηση σε κατάσταση κόπωσης και υπνηλίας, αποτελούν ακόμη θέματα που κατεξοχήν μας προβληματίζουν.»
*Ευρωπαϊκά αποτελέσματα / [Ελληνικά αποτελέσματα σε αγκύλες]
