Θεωρώντας ότι η δυναμική του υδρογόνου και των κυψελών καυσίμου είναι περιορισμένη, η σουηδική αυτοκινητοβιομηχανία Scania, ένα από τα πιο «βαριά» ονόματα στο χώρο των μεγάλων φορτηγών στρέφει τον προσοχή της προς τα ηλεκτρικά οχήματα μπαταρίας (Battery Electric Vehicles – BEVs).
Η Scania σε ανακοίνωσή της σημειώνει ότι χάρη στις τεχνολογικές βελτιώσεις (ενεργειακή πυκνότητα μπαταρίας, χρόνοι φόρτισης) τα πλήρως ηλεκτρικά οχήματα θα «ξεπεράσουν σταδιακά τις κορυφαίες λύσεις ορυκτών και βιοκαυσίμων της Scania στις περισσότερες εφαρμογές μεταφορών». Ενώ σημειώνεται επίσης ότι - σύμφωνα με την εμπειρία της Scania με τα πλήρως ηλεκτρικά λεωφορεία – «ένα ηλεκτρικό όχημα μπαταρίας απαιτεί λιγότερη συντήρηση από ένα συμβατικό, που σημαίνει υψηλότερο χρόνο λειτουργίας και βελτιωμένο κόστος ανά χιλιόμετρο ή ώρα λειτουργίας». Και αυτή η τελευταία διαπίστωση είναι, βέβαια, καθολικώς αποδεκτή ανά την υφήλιο.
Η εταιρεία έχει ήδη λανσάρει πλήρως ηλεκτρικά λεωφορεία, καθώς και πλήρως ηλεκτρικά αλλά και plug-in υβριδικά φορτηγά. Μακροπρόθεσμος στόχος είναι η διεύρυνση του εξηλεκτρισμού της γκάμας της και η αύξηση του μεριδίου των ηλεκτροκίνητων οχημάτων στις συνολικές της πωλήσεις στην Ευρώπη, στο 10% έως το 2025 και στο 50% έως το 2030. Στο πλαίσιο αυτού του στόχου, αναμένεται να λανσάρεται τουλάχιστον ένα νέο ηλεκτρικό προϊόν από το τμήμα λεωφορείων και φορτηγών κάθε χρόνο. Ενώ το δικό του ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι η Scania παραδέχθηκε πως έχει καθυστερήσει να βάλει μπρος το πρόγραμμα του εξηλεκτρισμού της.
Ηλεκτρικό φορτηγό μεγάλης αυτονομίας
Σε αυτή τη φάση, το ηλεκτρικό φορτηγό που έχει εξελίξει η Scania είναι εξοπλισμένο με μπαταρία 300 kWh και έχει αυτονομία έως 250 χιλιόμετρα. Όμως η εταιρία ετοιμάζει και ένα όχημα 40 τόνων με αυξημένη αυτονομία, που θα είναι σε θέση να κινηθεί για 4,5 ώρες και στη συνέχεια να επαναφορτίσει τις μπαταρίες του κατά τη διάρκεια της υποχρεωτικής ανάπαυσης των 45 λεπτών που προβλέπει για τους οδηγούς η ευρωπαϊκή νομοθεσία. Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι της Scania δουλεύουν τώρα πάνω σε ένα φορτηγό «πλήρους μεγέθους».
Μπαταρία εναντίον υδρογόνου
Παρά το γεγονός ότι η Scania έχει επενδύσει σε τεχνολογίες υδρογόνου και μάλιστα έχει παραδώσει οχήματα με κυψέλες καυσίμου (Fuel Cell Electric Vehicles – FCEVs) σε πελάτες, θεωρεί ότι οι δυνατότητες για διάδοση των FCEVs είναι περιορισμένες.
Ο πρώτος λόγος είναι ότι η συνολική ενεργειακή απόδοση είναι μικρότερη σε σχέση με αυτήν των ηλεκτρικών οχημάτων με μπαταρίες (για το ένα τρίτο της ενεργειακής απόδοσης των BEVs μιλάει η Scania, αλλά αυτό το νούμερο είναι μάλλον υπερβολικό). Αυτό έχει να κάνει με το ότι αρχικά καταναλώνεται ηλεκτρική ενέργεια προκειμένου μέσω ηλεκτρόλυσης να παραχθεί το υδρογόνο, ενώ στη συνέχεια, στην κυψέλη καυσίμου συμβαίνει το αντίστροφο της ηλεκτρόλυσης για να παραχθεί το ηλεκτρικό ρεύμα που απαιτείται για τη λειτουργία του ηλεκτροκινητήρα του οχήματος.
Ενώ επί του παρόντος δεν υπάρχει εκτεταμένη υποδομή ανεφοδιασμού με υδρογόνου, ενώ φαίνεται ότι η δημιουργία της υποδομής της φόρτισης των ηλεκτρικών οχημάτων προχωρά με γοργούς ρυθμούς.
Διαβάζουμε λοιπόν στην ανακοίνωση της Scania ότι:
«Οι μηχανικοί έχουν αποκτήσει πολύτιμες γνώσεις από αυτές τις πρώτες δοκιμές και οι προσπάθειες θα συνεχιστούν. Ωστόσο, στο μέλλον η χρήση υδρογόνου για τέτοιες εφαρμογές θα είναι περιορισμένη, δεδομένου ότι για την τροφοδοσία ενός φορτηγού υδρογόνου χρειάζεται τρεις φορές περισσότερη ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια, σε σύγκριση με ένα ηλεκτρικό φορτηγό μπαταρίας. Μεγάλη ποσότητα ενέργειας χάνεται στην παραγωγή, τη διανομή και τη μετατροπή σε ηλεκτρική ενέργεια.
Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη η επισκευή και η συντήρηση. Το κόστος για ένα όχημα υδρογόνου θα είναι υψηλότερο από ό,τι για ένα ηλεκτρικό όχημα μπαταρίας, καθώς τα συστήματά του είναι πιο πολύπλοκα, όπως το εκτεταμένο σύστημα εισαγωγής αέρα και ψύξης. Επιπλέον, το υδρογόνο είναι ένα πτητικό αέριο που απαιτεί αυξημένη συντήρηση των συστημάτων τροφοδοσίας για να εξασφαλιστεί η ασφάλεια.»
Τις παραπάνω διαπιστώσεις πάντως δε φαίνεται να εκτιμούν με τον ίδιο τρόπο άλλοι μεγάλοι κατασκευαστές όπως η Mercedes και η Volvo, που ίδρυσαν πέρυσι κοινοπραξία για την εξέλιξη φορτηγών με κυψέλες υδρογόνου για διεθνείς μεταφορές, αλλά και η Hyundai που ήδη «τρέχει» ένα πρόγραμμα προμήθειας 1.600 φορτηγών τέτοιου τύπου σε μεταφορικές εταιρίες της Ελβετίας.
Υδρογόνο σε στατικές εφαρμογές για αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας
Φαίνεται, πάντως ότι η Scania δεν απορρίπτει συνολικά το υδρογόνο καθώς σκοπεύει να αξιοποιήσει την εμπειρία της στις κυψέλες καυσίμου σε στατικές εφαρμογές, επισημαίνοντας τα εξής:
«Ωστόσο, το υδρογόνο είναι ένας πολλά υποσχόμενος φορέας ενέργειας. Είναι ένας καλός τρόπο αποθήκευσης της ενέργειας σε μεγάλους κύκλους και θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην απαλλαγή από τις εκπομπές CO2, εάν παραχθεί με φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο.
Οι στατικές κυψέλες καυσίμου αποτελούν ένα σημαντικό στοιχείο του ηλεκτρικού συστήματος φόρτισης. Η λύση αυτή είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρα σε περιοχές με άφθονη ανανεώσιμη ενέργεια, και σε αγροτικές περιοχές εκτός του κύριου δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας.»
