Διαβάζω διάφορες αμπελοφιλοσοφίες περί της ακρίβειας που μας περικυκλώνει και σμίγω τα φρύδια μου γεμάτος αμφιβολίες. Ο καθένας γράφει το μακρύ του και το κοντό του για ένα πρόβλημα του οποίου τη λύση κανείς δεν έχει στο τσεπάκι του. Ο ένας δηλώνει «είναι δομικό ζήτημα μιας στρεβλής οικονομικής δομής», ο άλλος αναθεματίζει τις «μονοπωλιακές συμπεριφορές μέσα σε μια αγορά δίχως υγιή ανταγωνισμό», ο τρίτος τα φορτώνει όλα στον «πληθωρισμό απληστίας», ο τέταρτος διατείνεται πως «αν η κυβέρνηση ήθελε να τον καταπολεμήσει, θα μπορούσε, απλώς δεν θέλει».
Εύκολες κουβέντες, συχνά κανονικές μπούρδες. Όταν όλος ο πλανήτης έχει μπει σε πληθωριστικό κύκλο, άντε να βρεθεί Έλληνας υπουργός Oικονομικών που θα ασκήσει επιτυχημένη δική του αντιπληθωριστική πολιτική. Δεν υπάρχει τέτοιος υπουργός, ούτε τέτοια κυβέρνηση. Ακόμα και πενήντα χιλιάδες ελεγκτές να αμολήσει η κυβέρνηση για να ελέγχουν το χονδρεμπόριο και το λιανεμπόριο, αποτέλεσμα δεν θα δούμε. Ακόμα και να μηδενιστεί η ΦΠΑ σε ολόκληρες κατηγορίες προϊόντων, πάλι οι τιμές θα ανεβαίνουν.
Δεν είμαι μοιρολάτρης, απλώς ξέρω ότι η ψυχολογία ανόδου των τιμών δεν είναι κάτι που καταπολεμάται μέσα σε λίγες βδομάδες ή μήνες, ειδικά όταν συντρέχουν και αντικειμενικοί λόγοι όπως η επισιτιστική κρίση ή τα προβλήματα στην παραγωγή τροφίμων. Ο προηγούμενος παγκόσμιος πληθωριστικός κύκλος πριν από μισό αιώνα κράτησε μια εικοσαετία, παρά τις επίμονες αντιπληθωριστικές πολιτικές των τότε κυβερνήσεων. Δεν ξέρω αν και τούτος ο κύκλος που βιώνουμε θα κρατήσει τόσο, είναι πάντως προφανέστατο ότι δεν θα λήξει μέχρι τα Χριστούγεννα ή το Πάσχα. Πάει για πολύ παραπάνω.
Οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες θα προσπαθήσουν βέβαια να τον τιθασεύσουν, με όσα όπλα διαθέτουν. Λογικό, ο πληθωρισμός υπονομεύει την ανάπτυξη των εθνικών οικονομιών και χτυπά την εκλογική πελατεία των κυβερνήσεων. Πλην τα όπλα που έχουν στην φαρέτρα τους είναι μάλλον ανίσχυρα. Άνοδος επιτοκίων, μειώσεις ειδικών φόρων και έλεγχοι στην αγορά. Ψευτοπράματα, μπροστά στην αχαλίνωτη πρόθεση κάθε κρίκου της παραγωγικής και εφοδιαστικής αλυσίδας να ανεβάσει λίγο την τιμή κάθε μονάδας προϊόντος, ώστε να προλάβει την άνοδο που είναι βέβαιος ότι σκοπεύει να κάνει ο προηγούμενος και ο επόμενος. Φαύλος κύκλος, που κλείνει αφού διαγράψει μια μεγάλη χρονική τροχιά κατά την διάρκεια της οποίας αλλάζουν τα πάντα στο οικονομικό περιβάλλον.
Προφανώς, δεν θα ήθελα να ήμουν στη θέση του Κωστή Χατζηδάκη ή του Κώστα Σκρέκα, πλην τόσο εμείς οι αρθρογράφοι με τις εύκολες βεβαιότητες όσο και οι έξω απ’ τον χορό πολιτικοί με τις μαγικές λύσεις, κάτι απτό και συγκεκριμένο δεν έχουμε να προτείνουμε. Οι αντιπολιτεύσεις επίσης. «Αν έρθουμε εμείς, θα λύσουμε το πρόβλημα» λένε. Εμένα μου λες; Υπάρχει κανείς που πιστεύει πως αν η οικονομία ήταν στα χέρια της Αχτσιόγλου ή του Ευκλείδη ή κάποιου απ’ το ΠΑΣΟΚ, θα ήταν φτηνό το ψωμί και το λάδι; Αν υπάρχει, να μου τον δείξετε. Θα χαρώ να κουβεντιάσω μαζί του.
