Δείτε τώρα με ποιον τρόπο, μια θεωρία που εφευρέθηκε για να υπηρετήσει συγκεκριμένες κομματικές στοχεύσεις, αν γενικευθεί, καταλήγει σε κωμικές ή τραγικές (ανάλογα πως το αξιολογεί ο καθένας) αντιλήψεις από επίσημους μάλιστα φορείς και εκπροσώπους του. Η θεωρία ότι δεν πρέπει να επικαλούμαστε ποτέ και πουθενά την «ατομική ευθύνη» του πολίτη, πρωτοσερβιρίστηκε τον καιρό της πανδημίας. Προσωπικά εγώ δεν θυμάμαι να την είχα ακούσει νωρίτερα.
Η θεωρία ήταν απλή. Το κράτος ως μηχανισμός και η κυβέρνηση που είναι κορυφή του, έχουν την πλήρη και απόλυτη υποχρέωση να μην αρρωστήσει και να μην πεθάνει κανένας πολίτης. Οπότε, οι κρατικές εκκλήσεις προς τον πληθυσμό να προσέχει και να παίρνει όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα (μάσκες, αποφυγή εξόδων και συγχρωτισμού, πλύσιμο χεριών, εξαερισμός αιθουσών, εμβολιασμός αργότερα) μεταφράστηκαν σε μετάθεση ευθυνών από την κυβέρνηση προς τον κάθε πολίτη ξεχωριστά. Στην πραγματικότητα χάιδευαν χωρίς να το λένε ευθέως, κάθε παραβατική συμπεριφορά και κάθε θεωρία συνωμοσίας. Αν πέθαινε κάποιος, είτε είχε λάβει μέτρα προστασίας είτε τα είχε παραβιάσει κατάφωρα, η ευθύνη βάραινε αποκλειστικά την κυβέρνηση.
Έκτοτε, είδαμε αυτή τη θεωρία να επιστρατεύεται δια πάσα νόσον και πάσα μαλ@@@α. Στην τραγωδία των Τεμπών η θεωρία αυτή κατέκτησε το Έβερεστ της, αλλά χρησιμοποιήθηκε άπειρες φορές σε άπειρα θέματα. Από τη φοροδιαφυγή του κάθε μικρομεσαίου, μέχρι τις φωτιές, τα δημόσια ή ιδιωτικά έργα και τις αστυνομικές επιχειρήσεις. Κατά τον Σύριζα και το ΚΚΕ, ζούμε σε μια κοινωνία όπου κανένας δεν έχει προσωπική ευθύνη για τίποτα. Όλα είναι ευθύνη του κράτους, της πολιτείας, των θεσμών, των εκλεγμένων ή διορισμένων αρχόντων, πάντως όχι του πολίτη. Οι προσωπικές επιλογές του κάθε ανθρώπου είναι πάντα άμοιρες ευθυνών.
Η θεωρία είναι πονηρή. Επειδή τα χρόνια που πλασάρεται υπάρχει κυβέρνηση Μητσοτάκη και μόνο, η απόδοση των ευθυνών στο κράτος καταλήγει σε απόδοση ευθυνών προς την κυβέρνηση. Το «δεν υπάρχει προσωπική ευθύνη» σημαίνει πρακτικά «κάθε ευθύνη ανήκει στον πρωθυπουργό και στους υπουργούς του». Φταίνε που δεν πρόβλεψαν, που δεν πρόφτασαν, που δεν έδρασαν, που δεν ματαίωσαν, που δεν αντιμετώπισαν. Φταίνε για όσα έκαναν αλλά και για όσα δεν έκαναν, επί οποιασδήποτε ατομικής ή συλλογικής πράξης ή παράλειψης μέσα στην ελληνική επικράτεια.
Να όμως που καμιά φορά η ζωή εκδικείται. Όταν ο Γιώργος Τσίπρας ρωτήθηκε αν συμφωνεί ότι οι γονείς ενός παραβατικού παιδιού που διαλύει το σχολείο του πρέπει να πληρώνουν για την αποκατάσταση των ζημιών, πιστός στη θεωρία περί «μη προσωπικής ευθύνης» απάντησε «όχι». Είπε ότι «πρέπει να πληρώνουμε όλοι μας». Είχε δίκιο με βάση όσα έλεγε ως τώρα. Αφού το κράτος και η κοινωνία μας φταίει για την παραβατικότητα ενός παιδιού, λογικά όλοι μαζί οι φταίχτες πρέπει να αποκαταστήσουμε τις ζημιές.
Εδώ είναι από τις λίγες περιπτώσεις που δεν μπορεί να τραβήξει το θέμα από τα μαλλιά και να το οδηγήσει στις ευθύνες Μητσοτάκη. Οπότε υποχρεώνεται να αποκαλύψει συνολικά τον παραλογισμό της θεωρίας τους. Πλην αφού τα σπασμένα ενός βάνδαλου πρέπει να τα πληρώνουμε όλοι καθότι δεν υφίσταται προσωπική ευθύνη, πρέπει και ο ληστής ή ο φονιάς να μην πάνε φυλακή. Αφού όλοι εμείς είμαστε υπεύθυνοι για τα παραστρατήματα τους, να πάμε όλοι μας φυλακή. Είπαμε, η «προσωπική ευθύνη» είναι μετάθεση ευθυνών…
