Δεκάδες χιλιάδες πολίτες της Αργεντινής διαδήλωσαν χθες Σάββατο εναντίον της επαναδιαπραγμάτευσης του χρέους που η κυβέρνηση της χώρας υποχρεούται να αποπληρώσει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, προοπτική που ανακινεί τον φόβο της κοινωνικής κατάρρευσης που προκάλεσαν προγράμματα διαρθρωτικής προσαρμογής στο παρελθόν.
«Όχι στη συμφωνία με το ΔΝΤ», «το χρέος οφείλεται στον λαό, όχι στο ΔΝΤ», «η αποπληρωμή του χρέους είναι προσαρμογή»: πανό, συνθήματα, τραγούδια οργανώσεων της ριζοσπαστικής αριστεράς, φοιτητών, συνδικάτων, πλημμύρισαν την Πλατεία Μαΐου, σκηνικό κάθε χαράς και λύπης της χώρας, όχι μακριά από την Κάσα Ροσάδα, το προεδρικό παλάτι.
Ανάμεσα σε κρουστά, πνευστά, καπνογόνα, βαρελότα και τον καπνό από τις παρίγιας (τις ψησταριές των πλανόδιων πωλητών) στους δρόμους, οι συμμετέχοντες στην κινητοποίηση καταφέρθηκαν εναντίον του ΔΝΤ, αλλά και της κυβέρνησης της κεντροαριστεράς, στην οποία προσάπτουν ότι ενστερνίζεται τη συμφωνία για την αποπληρωμή 44 δισεκ. δολαρίων ως το 2024. Και άρα, ότι ενστερνίζεται το πρόγραμμα περαιτέρω δημοσιονομικής προσαρμογής σε μια χώρα όπου το ποσοστό της φτώχειας έχει ήδη φθάσει το 40%.
«Είναι φρικιαστικό να βλέπεις στα νοσοκομεία παιδιά με τις κοιλίτσες φουσκωμένες από την πείνα. Μάλιστα, αυτό συμβαίνει σήμερα στην Αργεντινή!», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο σε συγκρατημένη οργή η Άνια Κριστίνα Χάιμε, 70 ετών, «χωρίς κόμμα αλλά με την καρδιά στην αριστερά». «Κάθε 8-9 χρόνια τα ίδια, μας ‘πουλάνε’ στο ΔΝΤ (...). Η μόνη λύση που βλέπω είναι να μην πληρώσουμε, αλλά να βρούμε τα κεφάλαια που βγήκαν στο εξωτερικό. Να πληρώσουν αυτοί!».
Να σημειωθεί ότι όλη την εβδομάδα, αντιπροσωπεία της Αργεντινής (της κυβέρνησης και της κεντρικής τράπεζας) είχε συναντήσεις στην Ουάσινγκτον με κλιμάκιο του ΔΝΤ. Ως τα τέλη της χρονιάς, η κυβέρνηση αναμένεται να καταθέσει στο κοινοβούλιο «πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο» με έγκριση του Ταμείου.
Αποτέλεσμα του τρέχοντος γύρου διαπραγματεύσεων; Χρειάζονται «ευρύτερες συζητήσεις» προτού κλειστεί συμφωνία, ανέφερε το ΔΝΤ σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε την Παρασκευή.
Την ίδια ημέρα, ακόμη μεγαλύτερο πλήθος συγκεντρώθηκε στην Πλατεία Μαΐου, αυτή τη φορά αποτελούμενο στην πλειονότητά του από υποστηρικτές της κυβέρνησης των περονιστών, για να γιορτάσει με μουσική την 38η επέτειο από την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Αργεντινή, το τέλος της στρατιωτικής δικτατορίας (1976-1983).
Μαύρο πρόβατο
Τον πρόεδρο Αλμπέρτο Φερνάντες πλαισίωσαν οι πρώην αρχηγοί των κρατών της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα (πιθανός υποψήφιος για την προεδρία το 2022) και της Ουρουγουάης Χοσέ «Πέπε» Μουχίκα. Θεματική της βραδιάς: η νοσταλγία, σύμφωνα με τον Λούλα, για «την καλύτερη εποχή για τη δημοκρατία» στη Νότια Αμερική, όταν κεντροαριστερές, σοσιαλιστικές ή «μπολιβαριανές» κυβερνήσεις ασκούσαν την εξουσία από το Σαντιάγο μέχρι το Καράκας, την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα.
Δεν ήταν ακριβώς μυστήριο το ότι σε όλες τις ομιλίες ήταν περίπου υποχρεωτική η αναφορά στο μαύρο πρόβατο, το ΔΝΤ. Ο πρόεδρος Φερνάντες είχε εξασφαλισμένο το χειροκρότημα όταν είπε πως «η Αργεντινή των (διαρθρωτικών) προσαρμογών ανήκει στην ιστορία» και ότι η αποπληρωμή του χρέους «δεν θα γίνει σε βάρος της υγείας, της δημόσιας παιδείας, των μισθών, των συντάξεων». Μολαταύτα, φρόντισε να υπογραμμίσει πως «θα εκπληρώσουμε τις υποχρεώσεις που ανέλαβαν άλλοι», αναφερόμενος στο δάνειο που σύναψε η Αργεντινή επί των ημερών του κεντροδεξιού προκατόχου του Μαουρίτσιο Μάκρι (το 2018).
Δυνατότερο χειροκρότημα όταν η πάντα δημοφιλής Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρσνερ, αρχηγός του κράτους από το 2007 ως το 2015, νυν αντιπρόεδρος, στηλίτευσε ότι το ΔΝΤ «υπαγορεύει εδώ και πολύ καιρό τους όρους της ζωής στην Αργεντινή».
Για την κυρία Φερνάντες το Ταμείο θα όφειλε να «μας βοηθήσει να βρούμε τα δισεκατομμύρια» που κάποιοι «μετέφεραν σε φορολογικούς παραδείσους! Αυτό θα έπρεπε να είναι ένα από τα ζητήματα της διαπραγμάτευσης».
Υπογραμμίζεται ότι οι συνομιλίες συμπίπτουν χρονικά με την επέτειο της «μεγάλης κρίσης» του Δεκεμβρίου του 2001: την κοινωνική έκρηξη σε μια Αργεντινή παγιδευμένη στις συμπληγάδες της φυγής κεφαλαίων και της έλλειψης ρευστότητας έπειτα από χρόνια λιτότητας κατ’ απαίτηση του ΔΝΤ. Ταραχές, λεηλασίες, βίαια επεισόδια, τουλάχιστον σαράντα θάνατοι κι ένα τραύμα που ακόμα να επουλωθεί είναι η κληρονομιά εκείνης της κρίσης.
«Θυμάμαι καλά το 2001, τη λεηλασία του σούπερ μάρκετ στη γωνιά του δρόμου μου, τον κόσμο χωρίς δουλειά, την πείνα», αφηγήθηκε ο Χουάν Σότο, 30χρονος εργάτης, στη διαδήλωση στην Πλατεία Μαΐου. «Η ιστορία επαναλαμβάνεται, ξέρετε. Αν κλειστεί συμφωνία (με το ΔΝΤ), θα έχουμε προσαρμογή. Ποιος θα ‘προσαρμοστεί’ όμως; Οι εργάτες, οι φτωχοί; Αυτοί που βγαίνουν από την πανδημία κατά τη διάρκεια της οποίας χάθηκαν ήδη τόσες δουλειές;»
