Δικαστήριο της Μόσχας διέταξε σήμερα τη διάλυση του Κέντρου ανθρωπίνων δικαιωμάτων της ΜΚΟ Memorial, την επομένη της απόφασης για τη διάλυση της μητρικής δομής αυτής της εμβληματικής οργάνωσης, της παλαιότερης για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα, που έχει προκαλέσει διεθνή κατακραυγή.
Το δικαστήριο «αποφάσισε να δεχθεί το αίτημα του εισαγγελέα να διαλυθεί η οργάνωση προάσπισης δικαιωμάτων Memorial και όλες οι συνδεόμενες με αυτήν οντότητες», δήλωσε ο δικαστής Μιχαήλ Καζάκοφ.
Το Κέντρο καταγράφει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη σύγχρονη Ρωσία, κυρίως τις πολιτικές διώξεις που θέτουν στο στόχαστρο τους αντιπάλους του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν. Χθες, Τρίτη, το Ανώτατο Δικαστήριο είχε διατάξει την απαγόρευση της μητρικής Memorial International και των δομών της που ερευνούν τις διώξεις κατά την περίοδο της Σοβιετικής Ένωσης.
Το κλείσιμο σηματοδότησε μια χρονιά κατά την οποία ο Αλεξέι Ναβάλνι, ο κορυφαίος κριτικός του Κρεμλίνου, φυλακίστηκε, το κίνημά του απαγορεύτηκε και πολλοί από τους συμμάχους του αναγκάστηκαν να φύγουν. Η Μόσχα λέει ότι απλώς επιβάλλει νόμους για να αποτρέψει τον εξτρεμισμό και να θωρακίσει τη χώρα από αυτό που λέει ότι είναι κακοήθης ξένη επιρροή.
Οι επικριτές λένε ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν, στην εξουσία ως πρόεδρος ή πρωθυπουργός από το 1999, γυρίζει τον χρόνο πίσω στη σοβιετική εποχή, όπου υπήρχε μηδενική ανοχή στη διαφωνία. Το Κρεμλίνο λέει ότι είναι αδύνατο να αναδημιουργηθεί η Σοβιετική Ένωση.
Το Memorial ερεύνησε αρχικά τα εγκλήματα της εποχής του Στάλιν, αλλά αργότερα διεύρυνε τις αρμοδιότητές του για να εξετάσει και τις σύγχρονες καταχρήσεις.
Το Κέντρο κατηγορήθηκε επίσης ότι υπερασπίστηκε "την τρομοκρατία" και τον "εξτρεμισμό", δημοσιεύοντας έναν κατάλογο κρατουμένων που περιελάμβανε τα ονόματα μελών θρησκευτικών ή πολιτικών οργανώσεων που έχουν τεθεί εκτός νόμου στη Ρωσία.
Η χθεσινή απαγόρευση της Memorial International προκάλεσε κατακραυγή σε όλο τον κόσμο, με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν να κάνει λόγο για "δίωξη".
Για τον εκτελεστικό διευθυντή της ΜΚΟ Human Rignhts Watch, Κένεθ Ροθ, "η ρωσική κυβέρνηση δεν θέλει πλέον να ανέχεται την αντικειμενική και έντιμη καταγραφή της συμπεριφοράς της".
"Αν αυτό που βλέπει κάποιος στον καθρέφτη είναι πολύ φρικτό, η απάντηση είναι να αλλάξει συμπεριφορά, όχι να σπάσει τον καθρέφτη", ανέφερε χθες σε ένα βίντεο.
Ιδρυθείσα από Σοβιετικούς αντιφρονούντες, μεταξύ των οποίων ο τιμηθείς με Νόμπελ Ειρήνης Αντρέι Ζαχάροφ, η Memorial ανέλαβε ως αποστολή να ρίξει φως στα εγκλήματα της Σοβιετικής Ένωσης κατά του λαού της. Μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, ανέλαβε επίσης δέσμευση για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Κατά τους δύο πολέμους της Τσετσενίας διακρίθηκε για την τεκμηρίωση των εκτελέσεων από τις ρωσικές δυνάμεις και τους Τσετσένους συμμάχους τους.
Το 2009, η Ναταλία Εστεμίροβα, εκπρόσωπος της οργάνωσης σε αυτήν την περιοχή του Καυκάσου, δολοφονήθηκε. Το έγκλημα αυτό δεν διαλευκάνθηκε ποτέ.
Οι υποστηρικτές της ΜΚΟ θεωρούν πως η εξουσία υπό τον Πούτιν θέλει να αποσιωπήσει τις δικές της παρεκκλίσεις αλλά και την ιστορία της σοβιετικής καταστολής επειδή το Κρεμλίνο θέλει να εξάρει την κληρονομιά και τον ηρωισμό της ΕΣΣΔ απέναντι στους ναζί παρά να τιμήσει τη μνήμη των εκατμομυρίων θυμάτων του Στάλιν.
Αξιωματούχοι της Memorial είχαν δηλώσει τις τελευταίες εβδομάδες πως η οργάνωση θα συνεχίσει να εργάζεται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ακόμη και στην περίπτωση που αποφασιζόταν η διάλυσή της.
