Έκδηλος είναι ο φόβος στην Ευρώπη για ενδεχόμενη επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο ενώ αναζητείται ο ιδανικός συνομιλητής στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ποιος θα ήταν ο ιδανικός συνομιλητής του Ντόναλντ Τραμπ στην Ευρώπη; Πολλοί είναι οι πιθανοί ή αυτόκλητοι υποψήφιοι, αλλά δεν έχουν όλοι την ίδια «ατζέντα». Ευρεία συναίνεση επικρατεί γύρω από τον Μαρκ Ρούτε, τον νέο Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ και πρώην πρωθυπουργό της Ολλανδίας, ο οποίος ασφαλώς θα μπορούσε να συνδιαλλαγεί με έναν Ρεπουμπλικανό πρόεδρο για ζητήματα ασφαλείας. Υπάρχουν όμως τουλάχιστον άλλοι τρεις κορυφαίοι πολιτικοί στην Ευρώπη που προβάλλουν εαυτόν ως ομοϊδεάτη, άρα και πιο κατάλληλο συνομιλητή για τον Ντόναλντ Τραμπ. Πρόκειται για τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, την πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι και τον πρόεδρο της Πολωνίας Αντρέι Ντούντα.
Τουλάχιστον τρεις πηγές στο ΝΑΤΟ, οι οποίες επιθυμούν να παραμείνουν ανώνυμες, αναφέρουν στην Deutsche Welle ότι ο Ρούτε είχε αναπτύξει μία καλή σχέση με τον Ντόναλντ Τραμπ στην πρώτη θητεία του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου και ότι αυτός είναι ένας από τους λόγους, για τους οποίους επελέγη ως νέος επικεφαλής της Ατλαντικής Συμμαχίας.
Όπως επισημαίνει η Καμίλ Γκραντ, αναλύτρια σε θέματα αμυντικής πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων (ECFR), κατά την πρώτη θητεία Τραμπ «ο Ρούτε ήταν γνωστό ότι είναι ικανός να προσελκύει το ενδιαφέρον του Αμερικανού προέδρου, αλλά ταυτόχρονα να παραμένει ανυποχώρητος στις θέσεις του», τόσο σε διμερείς επαφές, όσο και στις συνόδους κορυφής του ΝΑΤΟ.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η πυροσβεστική παρέμβαση του Ρούτε το 2018, όταν ο Τραμπ απειλούσε ότι οι ΗΠΑ «θα ακολουθήσουν τον δικό τους δρόμο» μετά την άρνηση των Ευρωπαίων να αυξήσουν αισθητά τις αμυντικές δαπάνες τους. Ο Ολλανδός πρωθυπουργός υπενθύμισε με ευγένεια ότι «χάρη στον Τραμπ» οι αμυντικές δαπάνες ήδη αυξάνονται.
Ζητούμενο: Η κατανομή βαρών στο ΝΑΤΟ
Ο Ίαν Λέσερ, επικεφαλής του γραφείου του German Marshall Fund (GMF) στις Βρυξέλλες, θεωρεί ότι «εάν κερδίσει ο Τραμπ, ο Ρούτε θα περάσει με τον καλύτερο τρόπο το μήνυμα για την ενδεδειγμένη κατανομή των βαρών εντός του ΝΑΤΟ», επιδιώκοντας ως αντάλλαγμα διαβεβαιώσεις του Τραμπ ότι οι ΗΠΑ θα διατηρήσουν ενεργό ρόλο στην Ατλαντική Συμμαχία και θα συνεχίσουν να στηρίζουν οικονομικά την Ουκρανία.
Υπενθυμίζεται ότι ο Τραμπ έχει απειλήσει παλαιότερα να περικόψει την οικονομική βοήθεια προς το Κίεβο, ενθαρρύνοντας τη Ρωσία «να κάνει ό,τι στο διάολο θέλει», όπως έλεγε χαρακτηριστικά. Ο πρώην σύμβουλός του Τζον Μπόλτον θεωρεί μάλιστα ότι με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο δεν αποκλείεται οι ΗΠΑ να εγκαταλείψουν το ΝΑΤΟ.
«Ανταγωνιστής» του Ρούτε για την εύνοια του Τραμπ θα είναι ασφαλώς ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος άλλωστε το καλοκαίρι είχε συναντήσει τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ μετά από μία μοναχική «ειρηνευτική αποστολή» με σταθμούς στο Πεκίνο, το Κίεβο και τη Μόσχα. Πάντως, η Σουζάνα Βέγκ, αναλύτρια για θέματα Κεντρικής Ευρώπης στο GMF, αποδίδει την εξωστρέφεια του Όρμπαν περισσότερο σε ίδια συμφέροντα του Ούγγρου πρωθυπουργού και ιδιαίτερα στην προσπάθειά του να αυτοπροβληθεί ως ηγέτης με διεθνή εμβέλεια. «Μία νίκη του Τραμπ θα ενθάρρυνε επίσης τον Όρμπαν να συνεχίσει την αυταρχική του πολιτική και να υπονομεύσει την αξιοπιστία της ΕΕ ως κοινότητας δημοκρατικών χωρών» επισημαίνει η Σουζάνα Βεγκ.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η πολιτική Όρμπαν εναντίον των μεταναστών, αλλά και εναντίον της LGBTQ+ κοινότητας, έχει προκαλέσει την ιδιαίτερη συμπάθεια του Τραμπ. Άλλωστε και ο πρώην σύμβουλός του, Στηβ Μπάνον, έλεγε ότι ο Ούγγρος πρωθυπουργός ήταν ένας «Τραμπ πριν από τον Τραμπ». Καθώς ο Όρμπαν διατηρεί στενή σχέση με τον Ρώσο πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν και δεν συμφωνεί με την ευρωπαϊκή «γραμμή» για στήριξη της Ουκρανίας, κάποιοι εκτιμούν ότι θα μπορούσε να εξασφαλίσει προνομιακή πρόσβαση του Κρεμλίνου στον Λευκό Οίκο. Ωστόσο, παρατηρεί ο Ίαν Λέσερ, μπορεί ο Όρμπαν να είναι «ομοϊδεάτης» του Τραμπ, αλλά ο Ρούτε θα ήταν ένας «στρατηγικός συνομιλητής», ο οποίος εκπροσωπεί ολόκληρη την Ατλαντική Συμμαχία και κατά τεκμήριο θα μπορεί να ασκήσει μεγαλύτερη επιρροή.
Φιλοδοξίες Μελόνι για το μέλλον
Στην Ιταλία ο Αντόνιο Τζιορντάνο, βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας», εξαίρει ασφαλώς τον ρόλο της Τζόρτζια Μελόνι και δηλώνει στους Financial Times ότι η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της χώρας θα ήταν «ένας αυτονόητος συνομιλητής» για τον Τραμπ, «εφόσον εκείνος θέλει να κατανοήσει πώς πρέπει να συμπεριφερθεί στην Ευρώπη».
Η ίδια η Μελόνι δεν έχει εκφράσει δημοσίως κάποια προτίμηση ενόψει των εκλογών στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον Φίλιπ Σιμονέλι, ερευνητή στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων της Ρώμης, η πρωθυπουργός «τάσσεται εκ πεποιθήσεως υπέρ της Ατλαντικής Συμμαχίας» και ούτως ή άλλως «θα προσπαθήσει να λειτουργήσει ως σύνδεσμος ανάμεσα στην ακραία δεξιά πτέρυγα της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής και τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία ήδη μετακινείται προς τα δεξιά. Κατά συνέπεια η Μελόνι θα επιχειρήσει να αντλήσει το μέγιστο όφελος από τη συνολική αλλαγή ισορροπιών στο πολιτικό σκηνικό».
