Του Γιάννη Μαντζίκου
"Όποιος δεν θυμάται την ιστορία του, είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει" έγραφε ο Ισπανοαμερικανός φιλόσοφος Τζωρτζ Σανταγιάνα, και αυτό αναγράφεται ως προειδοποίηση, στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, στο οποίο πραγματοποιούνται σήμερα εκδηλώσεις για την 75η επέτειο από την απελευθέρωση του.
Η 27η Ιανουαρίου ανακηρύχθηκε το 2005 από την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ως "Διεθνής Ημέρα" μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος από το ναζιστικό καθεστώς κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Επελέγη ως ημερομηνία διότι ήταν η ημέρα που απευλευθερώθηκε το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Άουσβιτς - Μπίρκεναου στην Πολωνία.
Το Ολοκαύτωμα, η γενοκτονία των Εβραίων της Ευρώπης από το Γ΄ Ράιχ, ήταν το γεγονός ορόσημο που άλλαξε οριστικά τη σύγχρονη ιστορία της Ευρώπης. Περίπου 6 εκατομμύρια Εβραίοι, το ένα τρίτο των Εβραίων του κόσμου, εκτελέστηκε δολοφονήθηκε μέσα από απάνθρωπες διαδικασίες κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας των Ναζί.
Η Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης καθιερώθηκε αφού διαπιστώθηκε ότι η διεθνής κοινότητα δεν διδάχθηκε από το παρελθόν. Ο αντισημιτισμός τα τελευταία χρόνια έχει αναβιώσει και μάλιστα σε σημείο ανησυχητικό τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ αλλά και σε άλλες χώρες δημιουργώντας διάχυτο αίσθημα φόβου και ανασφάλειας στις εβραϊκές κοινότητες
Βίαιες αντισημιτικές ενέργειες με στόχο Εβραίους ή και άτομα που θεωρούντανΒ Εβραίοι, θέτουν υπό αμφισβήτηση τις αξίες των ελεύθερων, δημοκρατικών και χωρίςΒ αποκλεισμούς κοινωνιών. Εγκληματικές ενέργειες, όπως η βεβήλωση κοιμητηρίων, οι επιθέσεις σε συναγωγές, εβραϊκά πολιτιστικά κέντρα, μνημεία του Ολοκαυτώματος ήΒ ισραηλινά ιδρύματα, καταγράφονται σε ολόκληρη στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη και τις ΗΠΑ.Β
Για παράδειγμα το 2011 ακραίος ισλαμιστής δολοφόνησε στη Γαλλία τρεις μαθητές και ένα δάσκαλο εβραϊκού σχολείου ενώ το 2014 τέσσερις άνθρωποι σκοτώθηκαν στο Εβραϊκό Μουσείο των Βρυξελλών μετά από επίθεση με αντισημιτικά κίνητρα.Β
Στη Γερμανία, μια πρόσφατη έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (FRA), κατέγραψε περισσότερα κρούσματα εχθρικής συμπεριφοράς απέναντι σε Εβραίους στη Γερμανία το 2019, γεγονός το οποίο είναι εξαιρετικά ανησυχητικό δεδομένης της ανόδου του κόμματος AfD. Β Σημειώνεται ότι ο συμπρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος, Αλεξάντερ Γκάουλαντ έχει ισχυριστεί ότι "ο Χίτλερ και οι ναζί δεν είναι παρά μία κουτσουλιά σε μία επιτυχημένη γερμανική ιστορία, που αριθμεί περισσότερα από 1.000 χρόνια".Β
Στη Γαλλία, τα φώτα της δημοσιότητας τράβηξαν τον Δεκέμβριο, οι βεβηλώσεις σε επιτύμβιες πλάκες στο εβραϊκό κοιμητήριο του Βεστοφέν, κοντά στο Στρασβούργο, προκαλώντας σοκ και «κατάπληξη» στην Αλσατία, όπου έχει ήδη καταγραφεί σειρά παρόμοιων συμβάντων τους τελευταίους μήνες.
Την ίδια ώρα, εβραϊκές κοινότητες στην κεντρική Ευρώπη κάνουν λόγο για ένα νέο κύμα αντισημιτισμού. Στην Ουγγαρία το ακροδεξιό κόμμα Jobbik βάλλει ανοιχτά κατά των Εβραίων όπως και στην Πολωνία, όπου ακροδεξιοί εθνικιστές πραγματοποιούν συχνά εκδηλώσεις και επιθέσεις.Β
Το τελευταίο διάστημα καταγράφεται αύξηση στα περιστατικά αντισημιτικής βίας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η πρόσφατη επίθεση στο Χάρλεμ εναντίον ραβίνου προστίθεται στη δολοφονική επίθεση με τρεις νεκρούς σε εβραϊκό σούπερ μάρκετ στο Νιού Τζέρσεϊ στις αρχές του Δεκεμβρίου, καθώς και σε ακόμη δυο δολοφονικές επιθέσεις τον Απρίλιο και τον Οκτώβριο του περασμένου έτους. Το 2018, εξάλλου σε συναγωγή του Πίτσμπουργκ, 11 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 6 τραυματίστηκαν, στην πιο πολύνεκρη επίθεση κατά Εβραίων των τελευταίων δεκαετιών στις ΗΠΑ.
Κατά την διάρκεια των περσινών εκδηλώσεων οι ηγέτες του Ισραήλ είχαν εκφράσει την έντονη ανησυχία τους για την αναβίωση του αντισημιτισμού. Πολύ δέ περισσότερο τη στιγμή κατά την οποία στοιχεία στα οποία αναφέρθηκε πέρσι στις εκδηλώσεις για την ημέρα του Ολοκαυτώματος, ο κ. Δαυιδ Σαλτιέλ «Το 25% των Ευρωπαίων θεωρούν πως οι Εβραίοι καθορίζουν τους πολέμους στον κόσμο. Το 33% δηλώνει ότι γνωρίζει ελάχιστα ή και τίποτα για το Ολοκαύτωμα».
Είχε επισημάνει δέ ότι και στην Ελλάδα υπήρξαν περισσότερα «αντισημιτικά περιστατικά βεβηλώσεων σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια» καθώς και ότι επιστρατεύονται ,«συκοφαντίες και θεωρίες συνωμοσίας, αλλά και οικτρά ψεύδη για να διαιωνίσουν το μίσος».
Οι εκτιμήσεις των ειδικών συγκλίνουν πάντως στο ότι το μοναδικό «όπλο» κατά του αντισημιτισμού είναι η εκπαίδευση. Όπως άλλωστε σημειώνει ο Λόρδος Σακς, Εβραίος φιλελεύθερος “Αυτό έχει σημασία γιατί ο αντισημιτισμός δεν έχει στην πραγματικότητα να κάνει με τους Εβραίους. Έχει να κάνει με το πώς οι κοινωνίες αντιμετωπίζουν τον Άλλο, αυτόν που δεν είναι σαν κι εμάς”.
