Η απόφαση της Ιταλίδας πρωθυπουργού, Τζόρτζια Μελόνι, να μην υποστηρίξει την Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν ως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής οφείλεται στο φόβο ότι θα χάσει τους υποστηρικτές της δεξιάς βάσης, λένε αναλυτές, αλλά μπορεί να περιορίσει την επιρροή της στις επιλογές της ΕΕ.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέλεξε την Πέμπτη τη Φον ντερ Λάιεν για δεύτερη πενταετή θητεία για να ηγηθεί του εκτελεστικού οργάνου του μπλοκ με την υποστήριξη κεντροδεξιών, κεντροαριστερών, φιλελεύθερων και πράσινων ομάδων. Πήρε 401 ψήφους, με 284 ψήφους κατά σε μυστική ψηφοφορία στην αίθουσα των 720 μελών.
Οι Αδελφοί της Ιταλίας της Μελόνι, που ανήκουν στην ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), αποκάλυψαν την απόφασή τους μετά την ψηφοφορία, όταν δήλωσαν ότι η von der Leyen είχε μετατοπιστεί πολύ αριστερά, ιδίως όσον αφορά τις πράσινες δεσμεύσεις.
Παρόλο που η Φον ντερ Λάιεν δεν χρειαζόταν τους 24 βουλευτές της Μελόνι για να κερδίσει, η ψηφοφορία σηματοδότησε μια μετατόπιση από τις προηγούμενες προσπάθειες της πρωθυπουργού να διατηρήσει καλές σχέσεις με την Επιτροπή, καθώς η Ρώμη παλεύει με το δημόσιο χρέος μαμούθ.
«Ο Μελόνι νοιάζεται πολύ για το να είναι συνεπής. Είχε πει ότι δεν θα ψήφιζε ποτέ με την Αριστερά. Όταν έγινε σαφές ότι οι ψήφοι της δεν χρειάζονταν, επέμεινε σε αυτή την υπόσχεση», δήλωσε ο Τζιοβάνι Ορσίνα, καθηγητής πολιτικής στο πανεπιστήμιο Luiss της Ρώμης.
Ωστόσο, η κίνηση αυτή θορύβησε πολλούς Ιταλούς σχολιαστές, οι οποίοι δήλωσαν ότι η Επιτροπή μπορεί πλέον να είναι λιγότερο επιεικής απέναντι στα δημόσια οικονομικά της Ιταλίας και στις παραπαίουσες προσπάθειές της να δαπανήσει δισεκατομμύρια ευρώ από τα κονδύλια της ΕΕ για την ανάκαμψη μετά την πανδημία της Covid-19.
Αυτό μένει να το δούμε, αλλά η πρώτη ανησυχία της Μελόνι φαίνεται να είναι η αντιμετώπιση του εσωτερικού ανταγωνισμού στο εσωτερικό της χώρας της από τον σκληρό δεξιό σύμμαχό της στον συνασπισμό, τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι.
«Φοβάται μήπως εκτεθεί στα δεξιά, και αυτός ο φόβος υπερίσχυσε όλων των άλλων», δήλωσε ο Φραντσέσκο Γκαλιέτι, από τη συμβουλευτική εταιρεία πολιτικών κινδύνων Policy Sonar με έδρα τη Ρώμη.
Οι Αδελφοί της Ιταλίας συγκεντρώνουν τώρα δημοσκοπικά σχεδόν 30% -το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγράψει ποτέ- ενώ η Λέγκα βρίσκεται γύρω στο 8,5%, αλλά ο Galietti επισήμανε την αστάθεια στην ιταλική πολιτική και δήλωσε ότι η Meloni δεν έχει την πολυτέλεια να αποξενώσει τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους.
Πριν μετριάσει τις θέσεις της μετά την ανάληψη της εξουσίας το 2022, η Μελόνι θεωρούνταν πιο δεξιά από τον Σαλβίνι και συνήθιζε να υποστηρίζει την έξοδο της Ιταλίας από τη ζώνη του ευρώ.
Η Επιτροπή αρνήθηκε να σχολιάσει το θέμα αυτό.
Η Φον ντερ Λάιεν, ερωτηθείσα από δημοσιογράφους την Πέμπτη αν μετάνιωσε που αναζήτησε την υποστήριξη της Μελόνι, είπε μόνο ότι η ψηφοφορία έδειξε ότι είχε ακολουθήσει τη σωστή προσέγγιση συγκεντρώνοντας υποστηρικτές που είναι «φιλοευρωπαίοι, φιλοουκρανοί και υπέρ του κράτους δικαίου».
Ο Κάρλο Καλέντα, ηγέτης του κεντρώου κόμματος Δράση, δήλωσε σε ραδιοφωνική συνέντευξη την Παρασκευή ότι ο Μελόνι είχε προτιμήσει να είναι «αρχηγός παράταξης παρά πρωθυπουργός» και ότι ήταν «επικίνδυνο» για την Ιταλία να βρίσκεται στην αντιπολίτευση στην Ευρώπη.
Η Μελόνι θριάμβευσε στις ευρωεκλογές της Ιταλίας τον περασμένο μήνα, σε αντίθεση με τις αποτυχίες του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς, αλλά έκτοτε τα πράγματα δεν πήγαν όπως τα ήθελε.
Αφού έμεινε εκτός συμφωνίας για τις κορυφαίες θέσεις εργασίας του μπλοκ, διαμαρτυρήθηκε ότι η Φον ντερ Λάιεν και άλλοι ηγέτες περιφρονούσαν τις επιθυμίες των ψηφοφόρων αγνοώντας την αύξηση της δεξιάς υποστήριξης.
Αρνήθηκε να στηρίξει τη von der Leyen μαζί με ομάδες όπως οι Πατριώτες για την Ευρώπη, μια ακροδεξιά συμμαχία που περιλαμβάνει το γαλλικό Εθνικό Συναγερμό (RN) της Marine Le Pen και το Fidesz του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν.
Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι ο Μελόνι δεν ήθελε να ταχθεί στο πλευρό των κυρίαρχων δυνάμεων της ΕΕ ενόψει μιας πιθανής νίκης του Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου, η οποία θα μπορούσε να ενισχύσει τους εθνικιστές του μπλοκ.
Ωστόσο, ο Βόλφγκανγκο Πίκολι της εταιρείας συμβούλων πολιτικών κινδύνων Teneo, με έδρα το Λονδίνο, δήλωσε ότι μια τέτοια στρατηγική θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ, καθώς ο Τραμπ πιθανότατα θα υιοθετήσει μια απομονωτική εξωτερική πολιτική, η οποία θα υποχρέωνε την Ιταλία να ενισχύσει τους ευρωπαϊκούς δεσμούς.
«Ένα τέτοιο σχέδιο δεν θα ήταν χρήσιμο για το ιταλικό εθνικό συμφέρον», δήλωσε ο Πίκολι.
Σε συνέντευξή της στην ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera που δημοσιεύθηκε το Σάββατο, η Μελόνι δήλωσε ότι θα εξακολουθούσε να είναι σε θέση να συνεργαστεί με τη Φον ντερ Λάιεν και ότι θα ήταν «σουρεαλιστικό» να φανταστεί κανείς ότι οι Βρυξέλλες θα τιμωρούσαν την Ιταλία όταν επρόκειτο να αποφασίσει για τους ρόλους της Επιτροπής. Ο υποψήφιος της Ρώμης είναι ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Ραφαέλε Φίτο.
Αλλά η σχέση της με τις Βρυξέλλες φαίνεται πιο δύσκολη τώρα και ο Piccoli δήλωσε ότι μπορεί να είναι πιο δύσκολο να έχει λόγο σε θέματα όπως η άμυνα και η μετανάστευση, αν και οι διαδικασίες του προϋπολογισμού που βασίζονται σε προκαθορισμένα βήματα είναι λιγότερο πιθανό να επηρεαστούν.
«Το πραγματικό ερώτημα είναι να μετράει στην Ευρώπη», είπε.
