Oι στρατιωτικοί που κατέλαβαν την εξουσία στον Νίγηρα την περασμένη εβδομάδα κατηγόρησαν χθες Δευτέρα τη Γαλλία πως θέλει να «επέμβει στρατιωτικά», κάτι που το Παρίσι διέψευσε, μετά την απειλή κρατών της περιοχής να χρησιμοποιήσουν βία εάν δεν αποκατασταθεί στο αξίωμά του ο ανατραπείς πρόεδρος Μοαμέντ Μπαζούμ ως την Κυριακή.
Οι πιέσεις για να πειστούν αυτοί που προχώρησαν στο στρατιωτικό πραξικόπημα της 26ης Ιουλίου να αποκαταστήσουν άμεσα τη «συνταγματική τάξη» εντείνονται, από σχεδόν το σύνολο των εταίρων του Νίγηρα στη Δύση και στην Αφρική, καθώς η χώρα θεωρείται κλειδί στον αγώνα εναντίον των τζιχαντιστικών οργανώσεων που λυμαίνονται τομείς του Σαχέλ εδώ και χρόνια.
Ειδικά η Γαλλία και οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει αντίστοιχα 1.500 και 1.110 στρατιωτικούς, οι οποίοι συμμετέχουν σε αντιτζιχαντιστικές επιχειρήσεις.
Η Γαλλία, άλλοτε αποικιακή επικυρίαρχη δύναμη, αταλάντευτη υποστηρίκτρια του ανατραπέντα προέδρου Μπαζούμ, μοιάζει να είναι ο βασικός στόχος των πραξικοπηματιών. Χθες η Νιαμέ κατηγόρησε το Παρίσι πως θέλει να «επέμβει στρατιωτικά».
«Στο πλαίσιο της γραμμής της, της αναζήτησης οδών και μέσων για να επέμβει στρατιωτικά στον Νίγηρα, η Γαλλία, με τη συνέργεια πολιτών του Νίγηρα, οργάνωσε συγκέντρωση στο αρχηγείο της Εθνικής Φρουράς (...) για να εξασφαλίσει τις απαραίτητες πολιτικές και στρατιωτικές εγκρίσεις» προκειμένου να επιχειρηθεί να αποκατασταθεί ο πρόεδρος Μπαζούμ στην εξουσία, ανέφερε το στρατιωτικό καθεστώς σε ανακοίνωσή του.
Η επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας Κατρίν Κολονά διέψευσε την κατηγορία της χούντας του Νίγηρα χθες βράδυ.
«Είναι ψευδές», δήλωσε στο δίκτυο BFMTV. «Πρέπει να καταδειχθεί η παραπληροφόρηση», πρόσθεσε, αναφερόμενη στα αντιγαλλικά συνθήματα κατά τη διάρκεια διαδήλωσης μπροστά στην πρεσβεία της Γαλλίας στη Νιαμέ την Κυριακή.
Χιλιάδες διαδηλωτές αποπειράθηκαν να προχωρήσουν σε εισβολή στην πρεσβεία, προτού τους διαλύσουν οι δυνάμεις επιβολής της τάξης κάνοντας χρήση δακρυγόνων.
Σε χωριστή ανακοίνωσή του, το στρατιωτικό καθεστώς του Νίγηρα ανέφερε πως τα δακρυγόνα είχαν αποτέλεσμα να τραυματιστούν έξι άνθρωποι, στους οποίους «προσφέρθηκαν φροντίδες σε νοσοκομεία» της πρωτεύουσας.
Η κυρία Κολονά είδε από την πλευρά της «διαδήλωση οργανωμένη, όχι αυθόρμητη», «βίαιη, εξαιρετικά επικίνδυνη, με κοκτέιλ μολότοφ, με ρωσικές σημαίες, με αντιγαλλικά συνθήματα που αντιγράφτηκαν κι επικολλήθηκαν από αλλού», έκανε λόγο για «όλα τα οικεία υλικά της αποσταθεροποίησης α λα ρωσοαφρικανικά».
Ερωτηθείσα για τον ρόλο της Ρωσίας η γαλλίδα ΥΠΕΞ μίλησε για «οπορτουνιστική» στάση της Μόσχας και πρόσθεσε πως γίνεται η «υπόθεση» πως θα προσπαθήσει «να επωφεληθεί».
Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν απείλησε την Κυριακή ότι το Παρίσι θα ανταποδώσει κατά τρόπο «άμεσο και άτεγκτο» οποιαδήποτε επίθεση εναντίον υπηκόων ή συμφερόντων της Γαλλίας στον Νίγηρα.
Ο κ. Μακρόν «παρακολουθεί ενεργά την κατάσταση» και συνεχίζει να «ανταλλάσσει απόψεις» για τις εξελίξεις με «τον πρόεδρο Μπαζούμ», με ηγέτες άλλων κρατών της δυτικής Αφρικής και «τους ευρωπαίους και τους διεθνείς εταίρους» του Παρισιού, ανέφεραν χθες οι υπηρεσίες του στο Ελιζέ.
Το πρωί της Τρίτης, γαλλικά μέσα μετέδιδαν ότι η γαλλική πρεσβεία θα δρομολογήσει σύντομα επιχειρήσεις εκκένωσης για τους Γάλλους πολίτες.
Τελεσίγραφο
Με κοινή ανακοίνωσή τους χθες Δευτέρα, τα υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας της Γαλλίας διέψευσαν πως υπήρξε οποιαδήποτε χρήση «θανατηφόρων μέσων» απαντώντας σε ορισμένους αξιωματούχους του Νίγηρα που είπαν στον Τύπο ότι γάλλοι στρατιωτικοί άνοιξαν πυρ.
Νέα διαδήλωση υπέρ της στρατιωτικής χούντας έγινε τη Δευτέρα στη Ζιντέρ, κάπου 850 χιλιόμετρα ανατολικά της Νιαμέ.
Την Κυριακή, οι ηγέτες της CEDEAO [σ.σ. της οικονομικής κοινότητας των κρατών της δυτικής Αφρικής] απηύθυναν τελεσίγραφο μιας εβδομάδας στη στρατιωτική χούντα στον Νίγηρα για την «πλήρη επιστροφή στη συνταγματική τάξη», προσθέτοντας πως δεν αποκλείουν την «καταφυγή στη βία» εάν δεν συμβεί αυτό.
Αποφάσισαν επίσης την «αναστολή όλων των εμπορικών και χρηματοοικονομικών συναλλαγών» ανάμεσα στα κράτη μέλη και τον Νίγηρα και το πάγωμα τυχόν πόρων των στρατιωτικών που ενέχονται στο πραξικόπημα στις δικαιοδοσίες τους.
Η Γαλλία εξήρε «τις αποφάσεις που έλαβαν οι αρχηγοί κρατών» της CEDEAO στη σύνοδό τους στην Αμπούτζα, την πρωτεύουσα της Νιγηρίας, στην οποία συμμετείχε επίσης ο ηγέτης του Τσαντ, ο Μααμάτ Ιντρίς Ντεμπί Ιτνό, αν και η χώρα του δεν είναι μέλος.
Κατόπιν πήγε στη Νιαμέ, όπου συναντήθηκε τον Μοαμέντ Μπαζούμ, κρατούμενο από την 26η Ιουλίου στην επίσημη προεδρική κατοικία, και με τον στρατηγό Αμπντουραμάν Τιανί, τον επικεφαλής της στρατιωτικής χούντας.
«Καταχρηστικές συλλήψεις»
Η Ευρωπαϊκή Ένωση καταδίκασε χθες Δευτέρα τη σύλληψη από τη στρατιωτική χούντα που κατέλαβε την εξουσία την περασμένη εβδομάδα στον Νίγηρα τεσσάρων υπουργών της ανατραπείσας κυβέρνησης και απαίτησε την άμεση απελευθέρωσή τους.
«Η ΕΕ καταγγέλλει τη συνέχιση των συλλήψεων υπουργών και ανώτερων αξιωματούχων της κυβέρνησης του προέδρου Μοαμέντ Μπαζούμ από τους πραξικοπηματίες στον Νίγηρα», τόνισε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Τζοζέπ Μπορέλ μέσω X (του πρώην Twitter).
«Καλούμε να αφεθούν ελεύθεροι άμεσα», πρόσθεσε.
Η παράταξη του ανατραπέντα προέδρου Μπαζούμ προειδοποίησε πως το κράτος της δυτικής Αφρικής οδεύει να μετατραπεί σε «δικτατορικό και ολοκληρωτικό καθεστώς».
Το Κόμμα για τη Δημοκρατία και τον Σοσιαλισμό στον Νίγηρα (PNDS) κατήγγειλε τις «καταχρηστικές συλλήψεις» τεσσάρων υπουργών –Εσωτερικών, Πετρελαίου, Μεταλλείων/Ορυχείων και Μεταφορών–, πρώην υπουργού και του ηγέτη του κόμματος με δελτίο Τύπου έλαβε το Γαλλικό Πρακτορείο. Πηγές προσκείμενες στην προεδρία έκαναν εξάλλου λόγο περί σύλληψης του υπουργού Ανώτερης Εκπαίδευσης.
Συνολικά, κατά το PNDS, έχουν συλληφθεί τουλάχιστον 180 μέλη του.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση καταδίκασε το στρατιωτικό πραξικόπημα στον Νίγηρα, χώρα που χαρακτήριζε ως την περασμένη εβδομάδα παράγοντα σταθερότητας στην αποσταθεροποιημένη περιοχή του Σαχέλ. Ανακοίνωσε πως αναστέλλει την οικονομική βοήθεια στη Νιαμέ και πως ενδέχεται να προχωρήσει στην επιβολή περαιτέρω κυρώσεων.
Γερμανία και Ισπανία ανακοίνωσαν πως αναστέλλουν τη χορήγηση βοήθειας στον Νίγηρα.
Από την πλευρά της, η Ρωσία –διαδηλωτές υπέρ της στρατιωτικής χούντας στη Νιαμέ ανεμίζουν τη σημαία της– κάλεσε για «την αποκατάσταση της νομιμότητας στη χώρα το ταχύτερο» και «αυτοσυγκράτηση».
Το Κόμμα για τη Δημοκρατία και τον Σοσιαλισμό στον Νίγηρα (PNDS, βρισκόταν στην εξουσία) κατήγγειλε τις «καταχρηστικές συλλήψεις» τεσσάρων υπουργών –Εσωτερικών, Πετρελαίου, Μεταλλείων/Ορυχείων και Μεταφορών–, πρώην υπουργού και του ηγέτη του κόμματος με δελτίο Τύπου έλαβε το Γαλλικό Πρακτορείο. Πηγές προσκείμενες στην προεδρία έκαναν εξάλλου λόγο περί σύλληψης του υπουργού Ανώτερης Εκπαίδευσης.
Ο Νίγηρας συγκαταλέγεται στα φτωχότερα κράτη του κόσμου, παρά τα πλούσια κοιτάσματα ουρανίου που διαθέτει. Αντιμέτωπη με συνεχείς επιθέσεις τζιχαντιστικών οργανώσεων που ορκίζονται πίστη είτε στην Αλ Κάιντα ή στο Ισλαμικό Κράτος, η χώρα είναι η τρίτη στην περιοχή που βιώνει στρατιωτικό πραξικόπημα απο το 2020, μετά το Μαλί και την Μπουρκίνα Φάσο.
Η αλληλεγγύη του αντιγαλλικού μετώπου
Οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση στον Νίγηρα για να αποκατασταθεί στην εξουσία ο εκλεγμένος πρόεδρος Μοαμέντ Μπαζούμ, ανατραπείς με πραξικόπημα την περασμένη εβδομάδα, θα εκλαμβανόταν ως «κήρυξη πολέμου εναντίον της Μπουρκίνα Φάσο και του Μαλί», διεμήνυσαν χθες Δευτέρα με κοινή ανακοίνωσή τους τα στρατιωτικά καθεστώτα στην Ουαγκαντούγκου και στην Μπαμακό.
Οι δυο χούντες «προειδοποιούν ότι οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση εναντίον του Νίγηρα θα ισοδυναμούσε με κήρυξη πολέμου εναντίον της Μπουρκίνα Φάσο και του Μαλί», την επομένη της απειλής περί καταφυγής «στη βία» από τους ηγέτες δυτικοαφρικανικών κρατών που συνεδρίασαν στην Αμπούτζα, την πρωτεύουσα της Νιγηρίας.
Τα δυο καθεστώτα «προειδοποιούν πως οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση εναντίον του Νίγηρα θα οδηγούσε στην αποχώρηση της Μπουρκίνα Φάσο και του Μαλί από τη CEDEAO [σ.σ. την οικονομική κοινότητα των κρατών της δυτικής Αφρικής], καθώς και στην υιοθέτηση μέτρων νόμιμης άμυνας προς υποστήριξη των ενόπλων δυνάμεων και του λαού του Νίγηρα».
BREAKING: Mali and Burkina Faso have officially announced that they will declare war if Western-controlled ECOWAS nations invade Niger 🇧🇫🇲🇱🇳🇪 pic.twitter.com/IlB6iJJAwl
— Africizen (@Africizen) August 1, 2023
Διαμηνύουν πως κάθε τέτοια επέμβαση θα είχε «καταστροφικές συνέπειες» και θα μπορούσε να «αποσταθεροποιήσει το σύνολο της περιοχής».
Προσθέτουν πως «αρνούνται να εφαρμόσουν» τις «παράνομες, αθέμιτες και απάνθρωπες κυρώσεις εναντίον του λαού και των αρχών» του Νίγηρα, που αποφασίστηκαν στην Αμπούτζα.
Την Κυριακή, οι ηγέτες της CEDEAO απηύθυναν τελεσίγραφο μιας εβδομάδας στη στρατιωτική χούντα στον Νίγηρα για την «πλήρη επιστροφή στη συνταγματική τάξη», προσθέτοντας πως δεν αποκλείουν την «καταφυγή στη βία» εάν δεν συμβεί αυτό.
Αποφάσισαν επίσης την «αναστολή όλων των εμπορικών και χρηματοοικονομικών συναλλαγών» ανάμεσα στα κράτη μέλη και τον Νίγηρα και το πάγωμα τυχόν πόρων των στρατιωτικών που ενέχονται στο πραξικόπημα στις δικαιοδοσίες τους.
Με χωριστή ανακοίνωση, η Γουινέα –όπου κυβερνά επίσης στρατιωτική χούντα– «εκφράζει τη διαφωνία της όσον αφορά τις αποφάσεις (...) της CEDEAO, συμπεριλαμβανομένης [αυτής περί] της στρατιωτικής επέμβασης» και τονίζει πως «αποφάσισε να μην εφαρμόσει τις κυρώσεις διότι τις θεωρεί «παράνομες και απάνθρωπες». Η Κονακρί «καλεί τη CEDEAO να επανεξετάσει τη θέση της».
