Η ανθρωπιστική κρίση στην Ουκρανία, όπλο στα χέρια του Πούτιν

Η ανθρωπιστική κρίση στην Ουκρανία, όπλο στα χέρια του Πούτιν

Ο αριθμός των ανθρώπων που άφησαν τις εστίες τους λόγω των στρατιωτικών συγκρούσεων στην Ουκρανία ανέρχονται πλέον άνω των 9 εκατομμύριων, από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας τη 24η Φεβρουαρίου, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες. Αρκετοί εξ’ αυτών έχουν φθάσει ήδη στην Ευρώπη, όπως στη Γερμανία για παράδειγμα, που έχει υποδεχθεί περίπου 800.000 πρόσφυγες από την Ουκρανία. Η ζωή και η ενσωμάτωση τους ωστόσο μόνο εύκολη δεν αποδεικνύεται. Η γερμανική κυβέρνηση άλλα 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ για να καλυφθούν οι δαπάνες αλληλεγγύης στους πρόσφυγες από την Ουκρανία που έχει υποδεχθεί η χώρα.

Σύμφωνα με το Associated Press, ένας τεράστιος αριθμός Ουκρανών προσφύγων έχει καταλήξει στη Ρωσία, κοντά στα 2 εκατομμύρια με πρόσχημα την αδυναμία να μεταφερθούν κάπου αλλού. Αυτό ωστόσο έχει εγείρει συζητήσεις για ένα πιθανό έγκλημα πολέμου, το να σταλεί δηλαδή προσφυγικός πληθυσμός στο έδαφος εμπόλεμης χώρας, όσο κι αν τυπικά δεν έχει κηρυχθεί πόλεμος ανάμεσα στις δύο χώρες.

Τα μεγάλα προβλήματα ωστόσο υφίστανται για τους ανθρώπους που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στα εδάφη της Ουκρανίας που διεξάγονται πολεμικές επιχειρήσεις, μετά από τη ρωσική βίαια εισβολή. Το Συμβούλιο των Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισε να παράσχει επειγόντως πρόσθετη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή ύψους 1 δισ. ευρώ στην Ουκρανία, καθώς η οικονομία αντιμετωπίζει τις τραγικές συνέπειες του πολέμου. Η κεντρική τράπεζα υποτίμησε το νόμισμα της χώρας κατά 25% έναντι του δολαρίου, προσπαθώντας να αντισταθμίσει τον αντίκτυπο από τον πόλεμο με τη Ρωσία.

Πλέον βέβαια στο Κίεβο δηλώνουν πως τα ρωσικά στρατεύματα αναμένεται να κλιμακώνουν ξανά τις επιθέσεις τους στο ανατολικό τμήμα της χώρας, έπειτα από ανασύνταξη των μονάδων τους. Μετά την κατάληψη των πόλεων του Σεβεροντονιέτσκ και του Λισιτσάνσκ, που επιβεβαίωσε τη ρωσική κυριαρχία στο Λουχάνγκ, πλέον το Ντονιέτσκ φαντάζει ως ο επόμενος προορισμός για την επικράτηση στη λεκάνη του Ντονμπάς. Αυτό θα επιδεινώσει την ανθρωπιστική καταστροφή, για την οποία κατηγορούνται πλέον όλοι οι εμπλεκόμενοι.

Οι πολλές διαστάσεις ωστόσο των ρωσικών επιχειρήσεων συμπεριλαμβάνουν τις ευθύνες της Μόσχας για την παύση των εξαγωγών ουκρανικών σιτηρών. Η Ρωσία βέβαια αποδίδει την κατάσταση στη ναρκοθέτηση των ουκρανικών λιμανιών, τα οποία το Κίεβο αιτιολογεί στις πιθανές επεκτατικές διαθέσεις του Κρεμλίνου. Μετά από τον καγκελάριο Σολτς, που έκανε νέα έκκληση στη Ρωσία για την άμβλυνση της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης, επιτρέποντας να γίνουν εξαγωγές σιτηρών από τα αποκλεισμένα λιμάνια της Ουκρανίας, τα φώτα πέφτουν στον Αντόνιο Γκουτιέρες, Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Ο Γκουτιέρες κατευθύνεται στην Κωνσταντινούπολη για να επιδιώξει, με μεσολαβήτρια την Τουρκία, μία συμφωνία με τη Ρωσία και την Ουκρανία για την επανέναρξη των εξαγωγών σιτηρών της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα.

Ωστόσο, η επισιτιστική κρίση δεν έχει απαραίτητα αρνητικές συνέπειες για τη Ρωσία, αλλά αντίθετα μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα τους αντιπάλους της, δηλαδή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που βρίσκεται πλέον στην αντίπερα όχθη από τη Μόσχα. Υπό αυτή την έννοια, μπορεί να είναι θετική για το πουτινικό καθεστώς και να το εντάσσει στον ευρύτερο σχεδιασμό του. Σε μία σειρά αναρτήσεων στο twitter, που έγιναν viral, ο καθηγητής του Γέιλ, Τίμοθι Σνάιντερ παρέθεσε πως το σχέδιο του Πούτιν για την παγκόσμια επισιτιστική κρίση, από τον στραγγαλισμό της Ουκρανίας έχει σκοπό να δημιουργήσει πρόσφυγες από τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, που θα κατευθυνθούν προς την Ευρώπη. Κανείς δεν ξεχνάει άλλωστε πως λίγο καιρό πριν ο δικτάτορας της Λευκορωσίας και στενός σύμμαχος του, Αλεξάντερ Λουκασένκο είχε κάνει κάτι παρόμοιο, με πιο άμεσο τρόπο βέβαια, εργαλειοποιώντας πρόσφυγες από τη Μέση Ανατολή, για να εκβιάζει την Ευρώπη.